Аксон (гр. axon — білік, ось) — цитоплазмасында протеин түзуші органеллалары болмайтын жіп тәрізді ұзын өсіндісі; нейрит жүйке импульстарын бір жасушаның денесінен және дендриттерден келесі нейрон мен ағзаларға өткізетін нейронның ұзарған(1 м дейін) цитоплазмалық өсіндісі.
Аксонның диаметрі бүкіл ұзынша бойында тұрақты және қалындағы нейрон денесінің көлеміне және оның атқаратын әрекетіне байланысты. Аксонның алдыңғы сегменті аксон төмпешігі өте сезімтал және осы жерде жүйке импульстары пайда болады. Аксонның нейрондармен бұлшық еттермен және безді жасушалармен қосылған жерлерінде синапстар пайда болады. Аксондардың буда болып қосылуының арқасында жүйке талшықтарын қалыптастырады.
Аксон жүйке толқынын денесінен, яғни перикарионынан (нейроциттің ядро орналасқан бөлігі) басқа нейроциттерге немесе орындаушы мүшелер жасушаларына өткізеді. Аксонды "нейрит" деп те атайды.
Дереккөздер
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
- Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ — Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009 жыл. ISBN 9965-822-54-9
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — биология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Akson gr axon bilik os citoplazmasynda protein tүzushi organellalary bolmajtyn zhip tәrizdi uzyn osindisi nejrit zhүjke impulstaryn bir zhasushanyn denesinen zhәne dendritterden kelesi nejron men agzalarga otkizetin nejronnyn uzargan 1 m dejin citoplazmalyk osindisi Akson Aksonnyn diametri bүkil uzynsha bojynda turakty zhәne kalyndagy nejron denesinin kolemine zhәne onyn atkaratyn әreketine bajlanysty Aksonnyn aldyngy segmenti akson tompeshigi ote sezimtal zhәne osy zherde zhүjke impulstary pajda bolady Aksonnyn nejrondarmen bulshyk ettermen zhәne bezdi zhasushalarmen kosylgan zherlerinde sinapstar pajda bolady Aksondardyn buda bolyp kosyluynyn arkasynda zhүjke talshyktaryn kalyptastyrady Akson zhүjke tolkynyn denesinen yagni perikarionynan nejrocittin yadro ornalaskan boligi baska nejrocitterge nemese oryndaushy mүsheler zhasushalaryna otkizedi Aksondy nejrit dep te atajdy DerekkozderOryssha kazaksha tүsindirme sozdik Biologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar EKO ҒӨF 2007 1028 b ISBN 9965 08 286 3 Biomorfologiya terminderinin tүsindirme sozdigi Almaty Sozdik Slovar 2009 zhyl ISBN 9965 822 54 9Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul biologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz