Шіл

Шілдер кейде Шөжеқұрлар туысы (лат. Perdix) – тауықтәрізділер отряды, жататын құстар туысы.

Шілдер
Сұр шіл
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Хордалылар Табы: Құстар Сабы: Тауықтәрізділер Тұқымдасы: Қырғауылдар тұқымдасы Тегі: Perdix , 1760
Species
P. perdix P. daurica P. hodgsoniae

Қазақстанда 2 түрі:

• (лат. Perdix perdix),
• сақалды шіл (лат. Perdix daurica).

Соның ішінде ең жиі кездесетіні – сұр шілі, оның 8 түр тармағы бар. Бұлар республиканың барлық аймағында мекендейді, тек шөлді, биік таулы жерлерде кездеспейді. Дене тұрқы 35 см, аталығының салмағы 500 г, аналығы – 350 г. Сыртқы қауырсыны сұрғылт, онда көлденең жолақты қара дақтары, бүйірінде қоңыр жолақтары бар, басы мен мойны қызғылт сары түсті, бауыры – ақ және онда таға тәрізді қоңыр таңбасы болады. Ағаш басына сирек қонақтайды, жерде жақсы жүгіреді, қауіп төнгенде қанатын жиі-жиі қағып, өзінше дыбыс шығарып, ұшып кетеді. Топтанып жүреді. Отырықшы құс. Жерді шұқырлап ұя жасайды да, оған құрғақ шөп төсейді. Ұяға 12 – 25 жұмыртқа салып, оларды аналығы мен аталығы 25 күндей шайқайды. Өсімдік тұқымымен, бүрімен, жәндіктермен (қоңыз, құмырсқа, тағы басқа) қоректенеді. Зиянды жәндіктерді жеп, пайда келтіреді. Кәсіптік маңызы бар бағалы құс, әуесқойлық жолмен көп ауланады.

Дереккөздер

1. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – Павлодар: 2007 - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3

Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Perdix