Сәулеқанаттылар

Қауырсын қанаттылар (лат. Actinopterygii) — Сүйекті балықтардың класс тармағы. Осы уақытта тіршілік ететін балықтардың, түрінің 90 процентінен астамы осы класс тармағына жатады. Бұлар барлық суларға тараған, барлық теңіздер мен мұхит суларының әр түрлі қабаттарын мекендейді. Сонымен қатар көптеген түрлерін әр алуан тұщы сулардан — өзендерден, бұлақтардан, көлдерден, бөгеттерден кездестіруге болады. Қауырсын қанаттылардың, барлық түрлеріне тән дене құрылысында мынандай белгілері бар.

Sargocentron spiniferum

Дене скелеті толығынан сүйектен тұрады, ал шеміршек кейбір жерінде ғана сақталған. Көкірек қанаттарының, әдетте базалиялары болмайды, қауырсындары бірден иық белдеуіне бекиді. Сондыктан балықтың, бұл класс тармағын қауырсын қанатты балықтар деп атайды.

Тіршілігінің саналуандығына байланысты сыртқы пішіні де әр түрлі. Бұлар бері белгілі. Тұщы су қоймаларында пайда болуы мүмкін. Ашық суларда мекендеушілер болған және жақсы жүзушілер. Девонда сәулеқанаттылар көпшілік жағдайда ганоидты балықтар болған, бұлар пермь мен триаста гүлденген. Сонан соң олардың саны қысқарып, б.з бар-жоғы 50-ге жуық түрі жеткен. Орта триаста ганоидтылардың орнын сүйекті балықтар (Teleostei) басты, қазір олардың 20-мыңнан астам түрі бар.

Сәулеқанатты балықтар кластармағының систематикасы әлі де болса анықталмаған. Кластармағына 10-12 отрядүсті біріктірілетін 35-40 отряд жатады. Топтар арасындағы туыстық қатынастар әлі де толық зерттелмеген

Дереккөздер

1. «Омыртқалылар зоологиясы» С. П. Наумов- Алматы «Мектеп» баспасы
2. К.Ә.Дәуітбаева, Б.Е.Есжанов, Н.С.Сапарғалиева, С.Т.Нұртазин "Жануарлар алуан түрлілігі. Алматы - 2011 жыл.