Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сүлеймен Демирел (1.11.1924 жыл, Түркия, , кенті - 17.06.2015, Анкара) – Түркияның мемлекет қайраткері, елдің тоғызыншы президенті.
| Сүлеймен Демирел түр. Süleyman Demirel | ||||
 | ||||
| Лауазымы | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| 17 мамыр 1993 жыл — 16 мамыр 2000 жыл | ||||
| Ізашары | Тұрғыт Озал | |||
| Ізбасары | ||||
| Ізбасары | ||||
| ||||
| 12 қараша 1979 жыл — 12 қыркүйек 1980 жыл | ||||
| Президент | Фахри Корутюрк | |||
| Ізашары | ||||
| Ізбасары | ||||
| ||||
| 11 шілде 1977 жыл — 5 қаңтар 1978 жыл | ||||
| Президент | Фахри Корутюрк | |||
| Ізашары | ||||
| Ізбасары | ||||
| ||||
| 31 мамыр 1975 жыл — 21 маусым 1977 жыл | ||||
| Президент | Фахри Корутюрк | |||
| Ізашары | ||||
| Ізбасары | ||||
| ||||
| 27 қазан 1965 жыл — 26 наурыз 1971 жыл | ||||
| Президент | Джемаль Гюрсель Джевдет Сунай | |||
| Ізашары | ||||
| Ізбасары | ||||
| Өмірбаяны | ||||
| Партиясы | (1962—1981) (1987-1993) | |||
| Діні | ислам | |||
| Дүниеге келуі | 1 мамыр 1924 , Ыспарта провинциясы, Түркия | |||
| Қайтыс болуы | 17 маусым 2015 (91 жас) Анкара, Түркия | |||
| Жұбайы | ||||
| Балалары | жоқ | |||
| Қолтаңбасы |  | |||
| Сүлеймен Демирел Ортаққорда | ||||
өңдеу  | ||||
бітірген (1949). Саяси жұмысын 1961 жылы “Әділет” партиясына мүше болудан бастады. 1964 жылы өткен 2-құрылтайда осы партияның бас төрағалығына сайланып, үкіметте вице-премьер қызметін атқарды. 1965 жылы 10 қазанда өткен сайлауда “Әділет” партиясы көпшілік дауысқа ие болды. Сүлеймен Демирел партия жетекшісі ретінде Түркия үкіметін 4 жыл басқарды. Осы мерзім аралығында ел экономикасы дамып, әлеуметтік салада оңды өзгерістер болды. 1969 жылы 10 қазандағы кезекті сайлауда “Әділет” партиясы тағы да жеңіске жетіп, ол екінші рет премьер-министр болып сайланды. 1971 – 1980 жылдары аралығында бұл партия 3 қайтара жеңіске жетіп, үкімет құрды. Елді экономикалық дағдарыстан шығу жолдарын қарастырып, жаңа өзгерістер енгізді. Сүлеймен Демирелдің басқаруымен 1980 жылы “24 қаңтар экономикалық қаулысы” атты жаңа экономикалық саясат өмірге келді. Осы жылы қыркүйекте болған әскери төңкерістен кейін Сүлеймен Демирел көп жылға саяси қызметтен шеттетілді. 1986 жылы өзіне салынған тыйымдарды алып тастау мақсатында ұлттық науқан ұйымдастырып, бүкілхалықтық дауыс берумен 1987 жылы 6 қыркүйекте толық ақталды. 1987 жылы 24 қыркүйекте “” партиясының бас төрағалығына сайланды. 1991 жылы 28 қазандағы жалпы сайлауда оның партиясы жеңіске жетіп, Сүлеймен Демирел жетінші рет премьер-министр болды. 1993 жылы 16 мамырда Түркия Конституциясына сәйкес ел Президенті болып сайланды. 2000 жылы өкілеттік мерзімінің бітуіне байланысты демалысқа кетті. Сүлеймен Демирел үкіметті басқарған жылдары Түркияның дамыған елдер қатарына қосылуына зор еңбек сіңірді. Түркия Еуропалық кеден одағына енді, “Қара теңіз достық аймағы” құрылды. Ол 1975 жылы алғаш рет Еуропа қауіпсіздігі хартиясына қол қоюға қатысты.
20 ғасырдың соңындағы Еуропа қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымының соңғы бас қосуы Сүлеймен Демирелдің бастамасымен Ыстамбұлда өтіп, әлемдік тарихқа “Ыстамбұл саммиті” деп енді. Сүлеймен Демирел туыстас түркі халықтарының ынтымағы мен іс-қимыл бірлігін жетілдіріп, экономикалық, мәдени байланыстарын нығайтуға зор үлес қосты. 1992 жылы 29 сәуір – 1 мамыр аралығында ресми сапармен Қазақстанда болып, Қ.А. Ясауи атындағы Түркістан мемлекеттік университетіне халықаралық қазақ-түрік универсететі мәртебесін беру туралы бірлескен мазмұндамаға қол қойды. ҚР Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевпен бірге университет қалашығының алғашқы іргетасын қалауға қатысты. 2000 жылы Сүлеймен Демирел қамқорлығымен Алматыда қазақ-түрік университеті ашылып, оған Сүлеймен Демирел есімі берілді.
Дереккөздер
- "Қазақ Энциклопедиясы"
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sүlejmen Demirel 1 11 1924 zhyl Tүrkiya kenti 17 06 2015 Ankara Tүrkiyanyn memleket kajratkeri eldin togyzynshy prezidenti Sүlejmen Demirel tүr Suleyman DemirelLauazymyTu 9 shy Tүrkiya prezidenti Tu17 mamyr 1993 zhyl 16 mamyr 2000 zhylIzashary Turgyt OzalIzbasaryIzbasaryTu 24 shi12 karasha 1979 zhyl 12 kyrkүjek 1980 zhylPrezident Fahri KorutyurkIzasharyIzbasaryTu 22 shi11 shilde 1977 zhyl 5 kantar 1978 zhylPrezident Fahri KorutyurkIzasharyIzbasaryTu 20 shy31 mamyr 1975 zhyl 21 mausym 1977 zhylPrezident Fahri KorutyurkIzasharyIzbasaryTu 14 shi27 kazan 1965 zhyl 26 nauryz 1971 zhylPrezident Dzhemal Gyursel Dzhevdet SunajIzasharyIzbasaryӨmirbayanyPartiyasy 1962 1981 1987 1993 Dini islamDүniege kelui 1 mamyr 1924 1924 05 01 Ysparta provinciyasy TүrkiyaҚajtys boluy 17 mausym 2015 2015 06 17 91 zhas Ankara TүrkiyaZhubajyBalalary zhokҚoltanbasySүlejmen Demirel Ortakkordaondeu bitirgen 1949 Sayasi zhumysyn 1961 zhyly Әdilet partiyasyna mүshe boludan bastady 1964 zhyly otken 2 kuryltajda osy partiyanyn bas toragalygyna sajlanyp үkimette vice premer kyzmetin atkardy 1965 zhyly 10 kazanda otken sajlauda Әdilet partiyasy kopshilik dauyska ie boldy Sүlejmen Demirel partiya zhetekshisi retinde Tүrkiya үkimetin 4 zhyl baskardy Osy merzim aralygynda el ekonomikasy damyp әleumettik salada ondy ozgerister boldy 1969 zhyly 10 kazandagy kezekti sajlauda Әdilet partiyasy tagy da zheniske zhetip ol ekinshi ret premer ministr bolyp sajlandy 1971 1980 zhyldary aralygynda bul partiya 3 kajtara zheniske zhetip үkimet kurdy Eldi ekonomikalyk dagdarystan shygu zholdaryn karastyryp zhana ozgerister engizdi Sүlejmen Demireldin baskaruymen 1980 zhyly 24 kantar ekonomikalyk kaulysy atty zhana ekonomikalyk sayasat omirge keldi Osy zhyly kyrkүjekte bolgan әskeri tonkeristen kejin Sүlejmen Demirel kop zhylga sayasi kyzmetten shettetildi 1986 zhyly ozine salyngan tyjymdardy alyp tastau maksatynda ulttyk naukan ujymdastyryp bүkilhalyktyk dauys berumen 1987 zhyly 6 kyrkүjekte tolyk aktaldy 1987 zhyly 24 kyrkүjekte partiyasynyn bas toragalygyna sajlandy 1991 zhyly 28 kazandagy zhalpy sajlauda onyn partiyasy zheniske zhetip Sүlejmen Demirel zhetinshi ret premer ministr boldy 1993 zhyly 16 mamyrda Tүrkiya Konstituciyasyna sәjkes el Prezidenti bolyp sajlandy 2000 zhyly okilettik merziminin bituine bajlanysty demalyska ketti Sүlejmen Demirel үkimetti baskargan zhyldary Tүrkiyanyn damygan elder kataryna kosyluyna zor enbek sinirdi Tүrkiya Europalyk keden odagyna endi Қara teniz dostyk ajmagy kuryldy Ol 1975 zhyly algash ret Europa kauipsizdigi hartiyasyna kol koyuga katysty 20 gasyrdyn sonyndagy Europa kauipsizdik zhәne yntymaktastyk ujymynyn songy bas kosuy Sүlejmen Demireldin bastamasymen Ystambulda otip әlemdik tarihka Ystambul sammiti dep endi Sүlejmen Demirel tuystas tүrki halyktarynyn yntymagy men is kimyl birligin zhetildirip ekonomikalyk mәdeni bajlanystaryn nygajtuga zor үles kosty 1992 zhyly 29 sәuir 1 mamyr aralygynda resmi saparmen Қazakstanda bolyp Қ A Yasaui atyndagy Tүrkistan memlekettik universitetine halykaralyk kazak tүrik universeteti mәrtebesin beru turaly birlesken mazmundamaga kol kojdy ҚR Prezidenti Nursultan Әbishuly Nazarbaevpen birge universitet kalashygynyn algashky irgetasyn kalauga katysty 2000 zhyly Sүlejmen Demirel kamkorlygymen Almatyda kazak tүrik universiteti ashylyp ogan Sүlejmen Demirel esimi berildi Derekkozder Қazak Enciklopediyasy