Полиморфизм гр polymorphos көп түрлі биологияда бір түрге жататын бірақ сыртқы көрінісі жағынан айырмашылығы бар өтпелі

Полиморфизм (гр. polymorphos — көп түрлі), биологияда — бір түрге жататын, бірақ сыртқы көрінісі жағынан айырмашылығы бар, өтпелі формалары жоқ дарабастар. Егер мұндай формалар екеу болса, онда бұл құбылыс диформизм деп аталады (жеке жағдайда — жыныс диформизмі). Полиморфизм генетик. бір текті популяцияда да бола алады. Мысалы, гидроидтардың бір бұтақшасында құрылымы әр түрлі бірнеше гидранттар өседі (мысалы, Podocoryne полиптерінің гидранттары — трофозоидтар, дактилозоидтар, акантозоидтар). Мұндай Полиморфизмге физиологиялық қасиеті де, сыртқы пішіні де өзгеше, көбею мүшесі және споралары әр түрлі иелерде дамитын тат саңырауқұлақтары мысал бола алады. Дигенетикалық құрттарда кездесетін Полиморфизмнің бұл түрі плейморфоздар деп аталады. Организмдерде жынысына байланысты сыртқы пішіндері түрліше болуы мүмкін. Мысалы, өсімдік биттерінің аталықтарында, ал кейбір кокцидиялардың аналықтарында қанаттың болуы. Шоғыр құрып тіршілік ететін көптеген жәндіктерге дарабастарының қызметіне байланысты да көп түрлілік (полифенизм) тән. Мысалы, аналық және жұмысшы бал аралары арасындағы айырмашылық. Полиморфизмның маусымдық түрі де бар. Мысалы, көбелектердің көктемдік, жаздық формаларының болуы. Полиморфизм популяция тығыздығына да байланысты болады, бұл организмнің реңі, пішіні, мінез-құлығынан байқалады.

Dark-morph or melanistic Jaguar (about 6% of the South American population)

Генетикалық тұрғыдан қарағанда Полиморфизм фенотиптік жағынан айырмашылықтары бар популяциядағы екі не одан да көп генотиптік ұқсас дарабастар деп саналады. Полиморфизм бір жынысқа жататын дарабастардың гетерозиготалық бейімдеушілік қасиеті нәтижесінде туындайтын (балансты Полиморфизм), облигатты гетеротермалылық (жыныс диформизмі) жолымен іске асатын әр түрлі генетик. механизмдер арқылы сақталып отырады.

Дереккөздер

Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5
«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том

Бұл — биология бойынша мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.

[1] Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5

[2] «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том