Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Беларусь Республикасының Президенті (белар. Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь, орыс. Президент Республики Беларусь; қысқартқанда Беларусь президенті) — Беларусьтің мемлекет және үкімет басшысы. Лауазым 1994 жылы қабылдағаннан кейін құрылды. Лауазым мемлекет басшысы ретінде қызметін ауыстырды. Президенттің міндеттеріне сыртқы және ішкі саясатты жүргізу, азаматтар мен тұрғындардың құқықтары мен жалпы әл-ауқатын қорғау, Конституцияны сақтау кіреді.
| Беларусь Республикасының Президенті белар. Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь орыс. Президент Республики Беларусь | |
 Президенттік штандарты | |
| Ресми резиденциясы | Тәуелсіздік сарайы, Минск, Беларусь |
|---|---|
| Тағайындалды |
|
| Өкілеттігінің мерзімі | 5 жыл, бір рет қайта сайлана алады |
| Айлығы | жылына ~84,000 /33,600 АҚШ доллары |
| Орынбасары | |
| Ізашары |
|
| Лауазым пайда болды | 20 шілде 1994 |
| Алғашқысы | |
| Сайты | president.gov.by/be |
Александр Лукашенко — 1994 жылдан бері биліктегі Беларусь президенті қызметінде болған жалғыз адам. Президент салтанатты кеңсесі астана Минсктегі Тәуелсіздік сарайында болса, президент резиденциясы астанаға жақын орналасқан.
Лукашенко авторитарлық үкіметке басшылық етеді және оны жиі «Еуропаның соңғы диктаторы» деп те атайды. Халықаралық бақылаушылар Беларусьтегі сайлауларды еркін және әділ деп санамайды; режимнің қарсыластары қуғын-сүргінге ұшырайды, бұқаралық ақпарат құралдары еркін емес.
Тарихи алғышарттары
Беларусь алғаш рет тәуелсіздігін 1918 жылдың басында ретінде жариялады. Оның мемлекет басшысы уақытша жоғары басқару органы — Беларусь Демократиялық Республикасының Радасының (Кеңесінің) президенті болды. 1919 жылы кеңестік Қызыл Армия Беларусь Демократиялық Республикасының Радасын ел сыртына, қуғынға жіберді, бұл Рада әлі де бар; оның билігі болмаса да, ол әлі де бар және оның қазіргі президент — . Кеңес өкіметі тұсында Белорус КСР-інің іс жүзіндегі басшысы Кеңестік Беларусьтегі жалғыз заңды партия — бірінші хатшысы болды.
1991 жылы Беларусь Кеңес Одағынан бөлініп, көп ұзамай орнына Беларусь Республикасы құрылды. Тәуелсіздік алған күннен бастап 1994 жылы Конституция қабылданғанға дейін елдің мемлекет басшысы болса, үкімет басшысы премьер-министр болды. Президент аппараты құрылған кезде премьер-министрдің рөлі президентке көмек көрсетуге дейін қысқартылды және 1996 жылы Жоғарғы Кеңестің және оның төрағасының лауазымы таратылды.
Президенттік сайлаудың бірінші жинағында Беларусь премьер-министрі болған Александр Лукашенкоға қарсы жеңілді де, нәтижесінде тұңғыш президент Лукашенко болды.
Конституциялық құқығы
79-бабы Беларусь Республикасының Президентіне мемлекет басшысы мәртебесін береді. Президент оған қоса Беларусь азаматтығына немесе резиденттігіне үміткерлердің Конституциясы мен құқықтары мен бостандықтарының қамқоршысы болып саналады. Президент сыртқы немесе ішкі істерді жүргізу кезінде Беларусь мемлекетінің бірігуінің тұлғасы болып табылады және басқа ұлттармен немесе халықаралық ұйымдармен қарым-қатынаста негізгі өкіл болып табылады. Президентке елдің қауіпсіздігі, өркендеуі мен тұрақтылығы да сеніп тапсырылған және ұлттық үкімет органдары арасында делдал қызметін атқарады.
Қызметте болған кезде президенттің ресми мүшелігіне тыйым салынады.
Тағайындалу барысы
Сайлауға түсу талаптары
Сайлауға түсу үшін кандидат отыз бес жастан асқан Беларусь азаматы болуы керек. Сондай-ақ кандидаттың соңғы он жыл республика аумағында тұрғаны және заңды түрде дауыс беруге қабілетті болғаны жөн. Бұл ережелер Конституцияның 80-бабында бекітілген.
Ұсыну және сайлау барысы
Президент сайлауы әр бес жыл сайын жалпыхалықтық дауыс беру арқылы өтеді. Президенттікке кандидат ретінде тіркелу үшін ықтимал кандидатта ең алдымен құрамында 100 адамнан кем емес азаматтардың бастамашыл тобы болуы қажет. Бастамашыл топтың сайлауға 85 күннен кешіктірмей Орталық сайлау комиссиясында тіркелгені жөн. Сәтті тіркелген жағдайда, ұсынылған кандидатқа сайлау құқығы бар адамдардан кемінде 100,000 жарамды қол жинау міндеті жүктеледі. Орталық сайлау комиссиясы кандидаттың бұл межеге жеткенін анықтаса, ол президенттік сайлауға қатысуға ресми куәлік алады.
Дауыс беру кезінде бюллетеньдері құқығы бар адамдардан алынады. Тіркелген сайлаушылардың 50%-дан астамы дауыс берген жағдайда ғана сайлау жарамды болып табылады. Дауыс берудің бірінші айналымында кандидат елуден көп пайыз дауыс жинаса, олар сайланған Президент болып жарияланады. Егер бірінші айналымда ешкім бұл көрсеткішке қол жеткізе алмаса, онда ең көп дауыс жинаған екі кандидат арасында екінші айналым өтеді. Екінші айналымда ең көп дауыс жинаған адам сайланған президент болып жарияланады.
Лауазым бос болған жағдайда, президенттің орнына сайлау бос орын пайда болғаннан кейін отыз бен жетпіс күн аралығында өтуі керек. Кез келген жағдайда сайлауды тағайындайтын мемлекеттік орган — .
Өкілеттіктері және міндеттері
84 және 85-баптарда президентке жүктелетін ресми саяси, әлеуметтік және ұлттық қорғаныс міндеттері көрсетілген.
Президенттің өкілеттіктерінің бір бөлігі референдумдарды тағайындау, Өкілдер палатасына, және жергілікті өкілді органдарға кезекті және кезектен тыс сайлауды тағайындау құқығы болып табылады. Конституция бойынша, олар екі палатасын да тарата алады. Беларусь премьер-министрін тағайындау және құрылымын шешу олардың міндеті болып табылады. Президент заң жобаларына қол қояды және вето қоюға және Өкілдер палатасына қарсылық білдіре отырып, оны толық немесе ішінара қайтаруға құқылы. Олар сондай-ақ Премьер-Министрдің орынбасарларын, министрлер мен Үкіметтің басқа мүшелерін тағайындайды және қызметтен босата алады, Үкімет немесе оның кез келген мүшесі отставка жариялаған жағдайда шешім қабылдайтын да — президент.
Президент Жоғарғы Соттың төрағасын тағайындайды, бұл төраға мен басқа судьяларды қызметінен босата да алады. Президент Парламентке жыл сайынғы жолдауларын жеткізуге тиіс, Парламент пен оның органдарының отырыстарына қатысуға құқылы. Ереуіл болған жағдайда президент заңда көрсетілген жағдайларда ереуілді үш айдан аспайтын мерзімге кейінге қалдыруға немесе тоқтата тұруға құқылы. Халықаралық істерде келіссөздер жүргізу және халықаралық шарттарға қол қою, Республиканың дипломатиялық өкілдерін тағайындау және кері шақырып алу президенттің міндеті болып табылады.
Президент тек үкімет басшысы ғана емес, Беларусьтің әлеуметтік көшбасшысы да болып келеді. Президент жылына бірнеше рет азаматтарға жолдаулар жасап жатады және ұлттық мерекелерді белгілеу туралы жарлықтар шығара алады. Президент Беларусь азаматтығын берудің негізгі органы болып табылады және құрметті тұлғаларға мемлекеттік наградалар тапсыра алады. Президент сондай-ақ баспана іздеушілердің мәртебесін анықтау және сотталған азаматтарға кешірім беру мүмкіндігіне ие.
Жоғарғы Бас Қолбасшысы ретінде президент Беларусь аумағын ішкі және сыртқы күштерден қорғауға міндетті. Президент келесі жағдайларда төтенше жағдай енгізе алады: табиғи апаттар, апат немесе зорлық-зомбылық немесе зорлық-зомбылық қаупімен байланысты толқулар. Декларация бүкіл елге немесе оның бөліктеріне қатысты болса да, Республика Кеңесін президент хабардар етуі керек және ол хабарланған күннен бастап үш күн ішінде олардың мақұлдауына ұмтылуы керек. Беларуське қарсы ықтимал әскери әрекет жағдайында президент соғыс жағдайын жариялаған жағдайда да дәл осындай ережелер қолданылады. Президент құруы және оны басқаруы керек, сондай-ақ Қауіпсіздік Кеңесінің Мемлекеттік хатшысын және Қарулы Күштердің қолбасшылығын тағайындай да, қызметтен босата да алады.
Анты
Кез келген адамның ресми түрде қызметке кіріспес бұрын, сайлау нәтижелері аяқталғаннан кейін екі ай ішінде ант бергені жөн. Ант мәтіні мынадай:
 | Беларусь Республикасының Президенті лауазымына кірісе отырып, Беларусь Республикасының халқына адал қызмет етуге, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын құрметтеуге және сақтауға, Беларусь Республикасының Конституциясын сақтауға және қорғауға және маған жүктелген жоғары міндеттерді қатаң және адал орындауға салтанатты түрде ант етемін. |  |
Заступаючы на пасаду Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, урачыста клянуся верна служыць народу Рэспублікі Беларусь, паважаць і ахоўваць правы і свабоды чалавека і грамадзяніна, захоўваць і абараняць Канстытуцыю Рэспублікі Беларусь, свята і добрасумленна выконваць ускладзеныя на мяне высокія абавязкі
Вступая в должность Президента Республики Беларусь, торжественно клянусь верно служить народу Республики Беларусь, уважать и охранять права и свободы человека и гражданина, соблюдать и защищать Конституцию Республики Беларусь, свято и добросовестно исполнять возложенные на меня высокие обязанности
Ұлықтау рәсіміне қос палатасының депутаттары, министрлері, шенеуніктер мен Конституциялық, Жоғарғы және Экономикалық Соттың судьялары қатысуы керек. Антты оқығаннан кейін бұрынғы президентке тиесілі барлық өкілеттіктер сайланған президентке беріледі. Ант мәтінін Конституцияның 83-бабында табуға болады.
Қызметінің аяқталуы
Конституцияның 87-ден 89-ға дейінгі баптары президенттік сайлау циклдері арасында биліктің қалай ауысатыны қарастырылады. Президенттің 87-бапқа сәйкес кез келген уақытта қызметінен кетуге мүмкіндігі бар. Отставкасын жариялау туралы хат жіберіледі және олар оны қабылдайды. Президенттің 88-бапқа сәйкес физикалық немесе психикалық денсаулығы бұзылған жағдайда қызметінен босатылуға құқығы бар. Осының орын алуы үшін Өкілдер палатасы мен президентті қызметінен босату туралы қаулыға депутаттың кемінде үштен екісі қолдау керек.
Арнайы комиссия құрылады және кез келген қозғалыс басталғанға дейін денсаулық жағдайы туралы шешім қабылдауы керек. Егер президент мемлекетке опасыздық сияқты ауыр қылмыс жасаса, палатаның үштен бір бөлігі президентке ресми түрде айып тағуы керек. Айыптауларды тексеруді Республика Кеңесі жүргізеді. Президентті қызметінен босату үшін соттау үкімін қолдап дауыс беру үшін үштен екі көпшілік дауыс қажет. Қылмыстық іс одан әрі қарау үшін Жоғарғы Сотқа жіберіледі. Кез келген нұсқаның әрекеттері шешім қабылданғаннан кейін бір ай өткен соң жасалуы керек немесе әрекет Конституция бойынша жарамсыз деп танылады.
Айрықша құқықтары
Конституцияның 79-бабына сәйкес, сол құжаттың 88-бабында көрсетілген мемлекетке опасыздық/ауыр қылмыстар туралы баптарды қоспағанда, президент қамауға алына алмайды. Сондай-ақ 79-бапқа сәйкес президенттің ар-намысы мен абыройы ұлттық заңмен қорғалатын болады. Беларусь Республикасының Баспасөз туралы заңының 5-бабына сәйкес президентке жала жабу деп саналатын жаңалықтарда басылған немесе телевизияда жарияланған ақпарат заңсыз болып табылады.
Президент сарайы (белар. Рэзідэнцыя Прэзідэнта, орыс. Резиденция президента) — Маркс, Энгельс, Киров және Комсомол көшелерімен қоршалған Минскідегі Октябрь алаңында орналасқан сталинистік стильдегі ғимарат. Америкалық Ақ үйдей, ресми резиденцияға жақын көшелер көлік қозғалысы үшін жабылған және полиция күштері патрульдеуде. 1994 жылдан бері қолданылған, ол жерде бұрын Орталық Комитеті жұмыс істейтін. Президент Минскідегі Тәуелсіздік сарайын да пайдаланады.
Рәміздері
Ресми түрде президентке тиесілі жалғыз рәміз — Беларусь президенттік штандарты (белар. Штандар Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь). 1997 жылғы 27 наурыздан бастап қолданылып келе жатқан штандарт «Беларусь Республикасы Президентінің штандарты туралы» Жарлықпен қабылданды.
Стандарттың дизайны — алтын түстегі қосылған дәл көшірмесі. Штандарттың төртбұрыштығы 5:6 қатынасы бар мемлекеттік тудың арақатынасынан ерекшеленеді. Штандарт ілінгенде алтын жиекпен шектеседі. Штандарттың бірнеше көшірмелері бар; Түпнұсқасы президент кеңсесінде сақталып жатса, басқа көшірмелері өзге ғимараттарда, резиденцияларда және көліктерде президенттің бар болғанын білдіру үшін пайдаланылады.
Президенттердің тізімі
Тәуелсіздікке дейін және 1991–1994 жылдары Беларусьті басқарған мемлекет көшбасшыларын көремін десеңіз, мақаласын көріңіз
| № | Портреті | Аты-жөні (өмір сүрген жылдары) | Өкілеттігі | Саяси партиясы | Сайланғаны | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Бастағаны | Аяқтағаны | Ұзақтығы | ||||||
| 1 |  | Александр Лукашенко Аляксандр Лукашэнка (1954–) | 20 шілде 1994 | Қазір қызметте | 29 жыл, 300+ күн | Партиясыз ( жақын) | ||
Тағы қараңыз
Қосымша ақпарат
- Бірқатар ел бері Лукашенконы Беларусьтің заңды президенті деп танымайды.
Дереккөздер
- Shesternina, Elena How Much Presidents and Prime Ministers Make (ағыл.). world-economic.com. Тексерілді, 19 мамыр 2024.
- Who is “Europe’s last dictator”? (ағыл.). (29 February 2024). Тексерілді, 19 мамыр 2024.
- Karmanau, Yuras Belarus leader dismisses democracy even as vote takes place (ағыл.). Associated Press (17 November 2019). Тексерілді, 19 мамыр 2024.
- Rausing, Sigrid Belarus: inside Europe's last dictatorship (ағыл.). The Guardian (7 October 2012). Тексерілді, 19 мамыр 2024.
- World Report 2020: Rights Trends in Belarus. (ағыл.). Human Rights Watch. Тексерілді, 19 мамыр 2024.
- Human rights by country – Belarus (ағыл.). (7 October 2012). Мұрағат көшірмесі 12 желтоқсанның 2007 Wayback Machine мұрағатында
- Belarus — Prelude to Independence (ағыл.). Library of Congress. Тексерілді, 19 мамыр 2024.
- Aaron, Betsy Belarus president convenes new parliament (ағыл.). CNN (26 November 1996). Мұрағат көшірмесі 24 қаңтардың 2005 Wayback Machine мұрағатында
- Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь | Афіцыйны інтэрнэт-партал Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (бел.). Тексерілді, 19 мамыр 2024.
- Two Steps Back (ағыл.). haaretz.com (29 September 2006). Мұрағат көшірмесі 18 шілденің 2009 Wayback Machine мұрағатында
- Stalinist architecture of Minsk (ағыл.). comtourist.com. Мұрағат көшірмесі 27 желтоқсанның 2020 Wayback Machine мұрағатында
- УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ О ШТАНДАРТЕ (ФЛАГЕ) ПРЕЗИДЕНТА РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ (орыс.). geraldika.ru (27 марта 1997). Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2020 Wayback Machine мұрағатында
- Belarus leader Lukashenko holds secret inauguration amid continuing protests. france24.com (23 қыркүйек 2020).
- Belarus: Mass protests after Lukashenko secretly sworn in. (23 қыркүйек 2020).
- Exiled leader calls weekend of protests in Belarus. (14 тамыз 2020). Тексерілді, 15 тамыз 2020. Мұрағат көшірмесі 22 тамыздың 2020 Wayback Machine мұрағатында
Golos platform presents the final report on the presidential election. Voice of Belarus (20 тамыз 2020). Тексерілді, 13 желтоқсан 2020. Мұрағат көшірмесі 26 қарашаның 2020 Wayback Machine мұрағатында
EU rejects Lukashenko inauguration as illegitimate. Неміс толқыны (24 қыркүйек 2020). Тексерілді, 13 желтоқсан 2020. Мұрағат көшірмесі 7 желтоқсанның 2020 Wayback Machine мұрағатында
Ljunggren, Josh Smith Britain and Canada impose sanctions on Belarus leader Lukashenko. Reuters (29 қыркүйек 2020). Тексерілді, 13 желтоқсан 2020. Мұрағат көшірмесі 11 сәуірдің 2021 Wayback Machine мұрағатында
OSCE Report on the Presidential Elections 2020 in Belarus. osce.org (29 қазан 2020). Тексерілді, 13 желтоқсан 2020. Мұрағат көшірмесі 4 желтоқсанның 2020 Wayback Machine мұрағатында
Belarus protesters battered, bruised but defiant after 100 days. (17 қараша 2020). Тексерілді, 13 желтоқсан 2020. Мұрағат көшірмесі 28 қарашаның 2020 Wayback Machine мұрағатында
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Belarus Respublikasynyn Prezidenti belar Prezident Respubliki Belarus orys Prezident Respubliki Belarus kyskartkanda Belarus prezidenti Belarustin memleket zhәne үkimet basshysy Lauazym 1994 zhyly kabyldagannan kejin kuryldy Lauazym memleket basshysy retinde kyzmetin auystyrdy Prezidenttin mindetterine syrtky zhәne ishki sayasatty zhүrgizu azamattar men turgyndardyn kukyktary men zhalpy әl aukatyn korgau Konstituciyany saktau kiredi Belarus Respublikasynyn Prezidenti belar Prezident Respubliki Belarus orys Prezident Respubliki BelarusPrezidenttik shtandartyLauazymdy ielenushi Aleksandr Lukashenko 20 shilde 1994 zhyldan beriResmi rezidenciyasyTәuelsizdik sarajy bel Minsk Belarus saltanatty Prezident rezidenciyasy Minsk de fakto TagajyndaldyӨkilettiginin merzimi5 zhyl bir ret kajta sajlana aladyAjlygyzhylyna 84 000 33 600 AҚSh dollaryOrynbasaryPremer ministrIzasharyLauazym pajda boldy20 shilde 1994AlgashkysyAleksandr LukashenkoSajtypresident gov by be Aleksandr Lukashenko 1994 zhyldan beri biliktegi Belarus prezidenti kyzmetinde bolgan zhalgyz adam Prezident saltanatty kensesi astana Minsktegi Tәuelsizdik sarajynda bel bolsa prezident rezidenciyasy astanaga zhakyn ornalaskan Lukashenko avtoritarlyk үkimetke basshylyk etedi zhәne ony zhii Europanyn songy diktatory dep te atajdy Halykaralyk bakylaushylar Belarustegi sajlaulardy erkin zhәne әdil dep sanamajdy rezhimnin karsylastary kugyn sүrginge ushyrajdy bukaralyk akparat kuraldary erkin emes Tarihi algysharttaryBelarus algash ret tәuelsizdigin 1918 zhyldyn basynda retinde zhariyalady Onyn memleket basshysy uakytsha zhogary baskaru organy Belarus Demokratiyalyk Respublikasynyn Radasynyn Kenesinin prezidenti boldy 1919 zhyly kenestik Қyzyl Armiya Belarus Demokratiyalyk Respublikasynyn Radasyn el syrtyna kugynga zhiberdi bul Rada әli de bar onyn biligi bolmasa da ol әli de bar zhәne onyn kazirgi prezident Kenes okimeti tusynda Belorus KSR inin is zhүzindegi basshysy Kenestik Belarustegi zhalgyz zandy partiya birinshi hatshysy boldy 1991 zhyly Belarus Kenes Odagynan bolinip kop uzamaj ornyna Belarus Respublikasy kuryldy Tәuelsizdik algan kүnnen bastap 1994 zhyly Konstituciya kabyldanganga dejin eldin memleket basshysy bolsa үkimet basshysy premer ministr boldy Prezident apparaty kurylgan kezde premer ministrdin roli prezidentke komek korsetuge dejin kyskartyldy zhәne 1996 zhyly Zhogargy Kenestin zhәne onyn toragasynyn lauazymy taratyldy Prezidenttik sajlaudyn birinshi zhinagynda Belarus premer ministri bolgan Aleksandr Lukashenkoga karsy zhenildi de nәtizhesinde tungysh prezident Lukashenko boldy Konstituciyalyk kukygy79 baby Belarus Respublikasynyn Prezidentine memleket basshysy mәrtebesin beredi Prezident ogan kosa Belarus azamattygyna nemese rezidenttigine үmitkerlerdin Konstituciyasy men kukyktary men bostandyktarynyn kamkorshysy bolyp sanalady Prezident syrtky nemese ishki isterdi zhүrgizu kezinde Belarus memleketinin biriguinin tulgasy bolyp tabylady zhәne baska ulttarmen nemese halykaralyk ujymdarmen karym katynasta negizgi okil bolyp tabylady Prezidentke eldin kauipsizdigi orkendeui men turaktylygy da senip tapsyrylgan zhәne ulttyk үkimet organdary arasynda deldal kyzmetin atkarady Қyzmette bolgan kezde prezidenttin resmi mүsheligine tyjym salynady Tagajyndalu barysySajlauga tүsu talaptary Sajlauga tүsu үshin kandidat otyz bes zhastan askan Belarus azamaty boluy kerek Sondaj ak kandidattyn songy on zhyl respublika aumagynda turgany zhәne zandy tүrde dauys beruge kabiletti bolgany zhon Bul erezheler Konstituciyanyn 80 babynda bekitilgen Ұsynu zhәne sajlau barysy Prezident sajlauy әr bes zhyl sajyn zhalpyhalyktyk dauys beru arkyly otedi Prezidenttikke kandidat retinde tirkelu үshin yktimal kandidatta en aldymen kuramynda 100 adamnan kem emes azamattardyn bastamashyl toby boluy kazhet Bastamashyl toptyn sajlauga 85 kүnnen keshiktirmej Ortalyk sajlau komissiyasynda tirkelgeni zhon Sәtti tirkelgen zhagdajda usynylgan kandidatka sajlau kukygy bar adamdardan keminde 100 000 zharamdy kol zhinau mindeti zhүkteledi Ortalyk sajlau komissiyasy kandidattyn bul mezhege zhetkenin anyktasa ol prezidenttik sajlauga katysuga resmi kuәlik alady Dauys beru kezinde byulletenderi kukygy bar adamdardan alynady Tirkelgen sajlaushylardyn 50 dan astamy dauys bergen zhagdajda gana sajlau zharamdy bolyp tabylady Dauys berudin birinshi ajnalymynda kandidat eluden kop pajyz dauys zhinasa olar sajlangan Prezident bolyp zhariyalanady Eger birinshi ajnalymda eshkim bul korsetkishke kol zhetkize almasa onda en kop dauys zhinagan eki kandidat arasynda ekinshi ajnalym otedi Ekinshi ajnalymda en kop dauys zhinagan adam sajlangan prezident bolyp zhariyalanady Lauazym bos bolgan zhagdajda prezidenttin ornyna sajlau bos oryn pajda bolgannan kejin otyz ben zhetpis kүn aralygynda otui kerek Kez kelgen zhagdajda sajlaudy tagajyndajtyn memlekettik organ Өkilettikteri zhәne mindetteri84 zhәne 85 baptarda prezidentke zhүkteletin resmi sayasi әleumettik zhәne ulttyk korganys mindetteri korsetilgen Prezidenttin okilettikterinin bir boligi referendumdardy tagajyndau Өkilder palatasyna zhәne zhergilikti okildi organdarga kezekti zhәne kezekten tys sajlaudy tagajyndau kukygy bolyp tabylady Konstituciya bojynsha olar eki palatasyn da tarata alady Belarus premer ministrin tagajyndau zhәne kurylymyn sheshu olardyn mindeti bolyp tabylady Prezident zan zhobalaryna kol koyady zhәne veto koyuga zhәne Өkilder palatasyna karsylyk bildire otyryp ony tolyk nemese ishinara kajtaruga kukyly Olar sondaj ak Premer Ministrdin orynbasarlaryn ministrler men Үkimettin baska mүshelerin tagajyndajdy zhәne kyzmetten bosata alady Үkimet nemese onyn kez kelgen mүshesi otstavka zhariyalagan zhagdajda sheshim kabyldajtyn da prezident Prezident Zhogargy Sottyn toragasyn tagajyndajdy bul toraga men baska sudyalardy kyzmetinen bosata da alady Prezident Parlamentke zhyl sajyngy zholdaularyn zhetkizuge tiis Parlament pen onyn organdarynyn otyrystaryna katysuga kukyly Ereuil bolgan zhagdajda prezident zanda korsetilgen zhagdajlarda ereuildi үsh ajdan aspajtyn merzimge kejinge kaldyruga nemese toktata turuga kukyly Halykaralyk isterde kelissozder zhүrgizu zhәne halykaralyk sharttarga kol koyu Respublikanyn diplomatiyalyk okilderin tagajyndau zhәne keri shakyryp alu prezidenttin mindeti bolyp tabylady Prezident tek үkimet basshysy gana emes Belarustin әleumettik koshbasshysy da bolyp keledi Prezident zhylyna birneshe ret azamattarga zholdaular zhasap zhatady zhәne ulttyk merekelerdi belgileu turaly zharlyktar shygara alady Prezident Belarus azamattygyn berudin negizgi organy bolyp tabylady zhәne kurmetti tulgalarga memlekettik nagradalar tapsyra alady Prezident sondaj ak baspana izdeushilerdin mәrtebesin anyktau zhәne sottalgan azamattarga keshirim beru mүmkindigine ie Zhogargy Bas Қolbasshysy retinde prezident Belarus aumagyn ishki zhәne syrtky kүshterden korgauga mindetti Prezident kelesi zhagdajlarda totenshe zhagdaj engize alady tabigi apattar apat nemese zorlyk zombylyk nemese zorlyk zombylyk kaupimen bajlanysty tolkular Deklaraciya bүkil elge nemese onyn bolikterine katysty bolsa da Respublika Kenesin prezident habardar etui kerek zhәne ol habarlangan kүnnen bastap үsh kүn ishinde olardyn makuldauyna umtyluy kerek Belaruske karsy yktimal әskeri әreket zhagdajynda prezident sogys zhagdajyn zhariyalagan zhagdajda da dәl osyndaj erezheler koldanylady Prezident kuruy zhәne ony baskaruy kerek sondaj ak Қauipsizdik Kenesinin Memlekettik hatshysyn zhәne Қaruly Kүshterdin kolbasshylygyn tagajyndaj da kyzmetten bosata da alady AntyKez kelgen adamnyn resmi tүrde kyzmetke kirispes buryn sajlau nәtizheleri ayaktalgannan kejin eki aj ishinde ant bergeni zhon Ant mәtini mynadaj Belarus Respublikasynyn Prezidenti lauazymyna kirise otyryp Belarus Respublikasynyn halkyna adal kyzmet etuge adam men azamattyn kukyktary men bostandyktaryn kurmetteuge zhәne saktauga Belarus Respublikasynyn Konstituciyasyn saktauga zhәne korgauga zhәne magan zhүktelgen zhogary mindetterdi katan zhәne adal oryndauga saltanatty tүrde ant etemin Tүpnuska bel Zastupayuchy na pasadu Prezidenta Respubliki Belarus urachysta klyanusya verna sluzhyc narodu Respubliki Belarus pavazhac i ahoyvac pravy i svabody chalaveka i gramadzyanina zahoyvac i abaranyac Kanstytucyyu Respubliki Belarus svyata i dobrasumlenna vykonvac uskladzenyya na myane vysokiya abavyazki Tүpnuska orys Vstupaya v dolzhnost Prezidenta Respubliki Belarus torzhestvenno klyanus verno sluzhit narodu Respubliki Belarus uvazhat i ohranyat prava i svobody cheloveka i grazhdanina soblyudat i zashishat Konstituciyu Respubliki Belarus svyato i dobrosovestno ispolnyat vozlozhennye na menya vysokie obyazannosti Ұlyktau rәsimine kos palatasynyn deputattary ministrleri sheneunikter men Konstituciyalyk Zhogargy zhәne Ekonomikalyk Sottyn sudyalary katysuy kerek Antty okygannan kejin buryngy prezidentke tiesili barlyk okilettikter sajlangan prezidentke beriledi Ant mәtinin Konstituciyanyn 83 babynda tabuga bolady Қyzmetinin ayaktaluyPrezident rezidenciyasy Konstituciyanyn 87 den 89 ga dejingi baptary prezidenttik sajlau ciklderi arasynda biliktin kalaj auysatyny karastyrylady Prezidenttin 87 bapka sәjkes kez kelgen uakytta kyzmetinen ketuge mүmkindigi bar Otstavkasyn zhariyalau turaly hat zhiberiledi zhәne olar ony kabyldajdy Prezidenttin 88 bapka sәjkes fizikalyk nemese psihikalyk densaulygy buzylgan zhagdajda kyzmetinen bosatyluga kukygy bar Osynyn oryn aluy үshin Өkilder palatasy men prezidentti kyzmetinen bosatu turaly kaulyga deputattyn keminde үshten ekisi koldau kerek Arnajy komissiya kurylady zhәne kez kelgen kozgalys bastalganga dejin densaulyk zhagdajy turaly sheshim kabyldauy kerek Eger prezident memleketke opasyzdyk siyakty auyr kylmys zhasasa palatanyn үshten bir boligi prezidentke resmi tүrde ajyp taguy kerek Ajyptaulardy tekserudi Respublika Kenesi zhүrgizedi Prezidentti kyzmetinen bosatu үshin sottau үkimin koldap dauys beru үshin үshten eki kopshilik dauys kazhet Қylmystyk is odan әri karau үshin Zhogargy Sotka zhiberiledi Kez kelgen nuskanyn әreketteri sheshim kabyldangannan kejin bir aj otken son zhasaluy kerek nemese әreket Konstituciya bojynsha zharamsyz dep tanylady Ajryksha kukyktaryTәuelsizdik sarajy Konstituciyanyn 79 babyna sәjkes sol kuzhattyn 88 babynda korsetilgen memleketke opasyzdyk auyr kylmystar turaly baptardy kospaganda prezident kamauga alyna almajdy Sondaj ak 79 bapka sәjkes prezidenttin ar namysy men abyrojy ulttyk zanmen korgalatyn bolady Belarus Respublikasynyn Baspasoz turaly zanynyn 5 babyna sәjkes prezidentke zhala zhabu dep sanalatyn zhanalyktarda basylgan nemese televiziyada zhariyalangan akparat zansyz bolyp tabylady Prezident sarajy belar Rezidencyya Prezidenta orys Rezidenciya prezidenta Marks Engels Kirov zhәne Komsomol koshelerimen korshalgan Minskidegi Oktyabr alanynda ornalaskan stalinistik stildegi gimarat Amerikalyk Ak үjdej resmi rezidenciyaga zhakyn kosheler kolik kozgalysy үshin zhabylgan zhәne policiya kүshteri patruldeude 1994 zhyldan beri koldanylgan ol zherde buryn Ortalyk Komiteti zhumys istejtin Prezident Minskidegi Tәuelsizdik sarajyn bel da pajdalanady RәmizderiBelarus prezidenttik shtandarty Resmi tүrde prezidentke tiesili zhalgyz rәmiz Belarus prezidenttik shtandarty belar Shtandar Prezidenta Respubliki Belarus 1997 zhylgy 27 nauryzdan bastap koldanylyp kele zhatkan shtandart Belarus Respublikasy Prezidentinin shtandarty turaly Zharlykpen kabyldandy Standarttyn dizajny altyn tүstegi kosylgan dәl koshirmesi Shtandarttyn tortburyshtygy 5 6 katynasy bar memlekettik tudyn arakatynasynan erekshelenedi Shtandart ilingende altyn zhiekpen shektesedi Shtandarttyn birneshe koshirmeleri bar Tүpnuskasy prezident kensesinde saktalyp zhatsa baska koshirmeleri ozge gimarattarda rezidenciyalarda zhәne kolikterde prezidenttin bar bolganyn bildiru үshin pajdalanylady Prezidentterdin tizimiTәuelsizdikke dejin zhәne 1991 1994 zhyldary Belarusti baskargan memleket koshbasshylaryn koremin deseniz makalasyn koriniz Portreti Aty zhoni omir sүrgen zhyldary Өkilettigi Sayasi partiyasy SajlanganyBastagany Ayaktagany Ұzaktygy1 Aleksandr Lukashenko Alyaksandr Lukashenka 1954 20 shilde 1994 Қazir kyzmette 29 zhyl 300 kүn Partiyasyz zhakyn Tagy karanyzҚosymsha akparatBirkatar el beri Lukashenkony Belarustin zandy prezidenti dep tanymajdy DerekkozderShesternina Elena How Much Presidents and Prime Ministers Make agyl world economic com Tekserildi 19 mamyr 2024 Who is Europe s last dictator agyl 29 February 2024 Tekserildi 19 mamyr 2024 Karmanau Yuras Belarus leader dismisses democracy even as vote takes place agyl Associated Press 17 November 2019 Tekserildi 19 mamyr 2024 Rausing Sigrid Belarus inside Europe s last dictatorship agyl The Guardian 7 October 2012 Tekserildi 19 mamyr 2024 World Report 2020 Rights Trends in Belarus agyl Human Rights Watch Tekserildi 19 mamyr 2024 Human rights by country Belarus agyl 7 October 2012 Muragat koshirmesi 12 zheltoksannyn 2007 Wayback Machine muragatynda Belarus Prelude to Independence agyl Library of Congress Tekserildi 19 mamyr 2024 Aaron Betsy Belarus president convenes new parliament agyl CNN 26 November 1996 Muragat koshirmesi 24 kantardyn 2005 Wayback Machine muragatynda Kanstytucyya Respubliki Belarus Aficyjny internet partal Prezidenta Respubliki Belarus bel Tekserildi 19 mamyr 2024 Two Steps Back agyl haaretz com 29 September 2006 Muragat koshirmesi 18 shildenin 2009 Wayback Machine muragatynda Stalinist architecture of Minsk agyl comtourist com Muragat koshirmesi 27 zheltoksannyn 2020 Wayback Machine muragatynda UKAZ PREZIDENTA RESPUBLIKI BELARUS O ShTANDARTE FLAGE PREZIDENTA RESPUBLIKI BELARUS orys geraldika ru 27 marta 1997 Muragat koshirmesi 7 tamyzdyn 2020 Wayback Machine muragatynda Belarus leader Lukashenko holds secret inauguration amid continuing protests france24 com 23 kyrkүjek 2020 Belarus Mass protests after Lukashenko secretly sworn in 23 kyrkүjek 2020 Exiled leader calls weekend of protests in Belarus 14 tamyz 2020 Tekserildi 15 tamyz 2020 Muragat koshirmesi 22 tamyzdyn 2020 Wayback Machine muragatynda Golos platform presents the final report on the presidential election Voice of Belarus 20 tamyz 2020 Tekserildi 13 zheltoksan 2020 Muragat koshirmesi 26 karashanyn 2020 Wayback Machine muragatynda EU rejects Lukashenko inauguration as illegitimate Nemis tolkyny 24 kyrkүjek 2020 Tekserildi 13 zheltoksan 2020 Muragat koshirmesi 7 zheltoksannyn 2020 Wayback Machine muragatynda Ljunggren Josh Smith Britain and Canada impose sanctions on Belarus leader Lukashenko Reuters 29 kyrkүjek 2020 Tekserildi 13 zheltoksan 2020 Muragat koshirmesi 11 sәuirdin 2021 Wayback Machine muragatynda OSCE Report on the Presidential Elections 2020 in Belarus osce org 29 kazan 2020 Tekserildi 13 zheltoksan 2020 Muragat koshirmesi 4 zheltoksannyn 2020 Wayback Machine muragatynda Belarus protesters battered bruised but defiant after 100 days 17 karasha 2020 Tekserildi 13 zheltoksan 2020 Muragat koshirmesi 28 karashanyn 2020 Wayback Machine muragatynda