Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Карл Густав Вернер фон Хейденстам (швед. Carl Gustaf Verner von Heidenstam; 6 шілде 1859 - 20 мамыр 1940) — швед жазушы, «әлемдік әдебиеттегі жаңа дәуірдің ең көрнекті өкілі ретінде» 1916 жылғы әдебиет бойынша Нобель сыйлығының лауреаты.
| Вернер фон Хейденстам | |
 1916 жыл | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | Ульсхаммар меншігі, |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | коммунасындағы Эвралид меншігі, |
Өмірбаяны
Хейденстамның арғы тегі патша сарайының дәрігері болған, атағын алып, фон Хейденстам деген есімді алған. Вернер фон Хейденстам 1859 жылы шамшырақ салуға маманданған инженердің отбасында дүниеге келген. Бала кезінде ол отбасы қыстайтын Стокгольмнен 250 шақырым жердегі Веттерн көлінде жиі демалысын өткізетін. Соған қарамастан, жазушы Ольшамардағы үйді өзінің балалық шағы өткен жер деп есептеген. Сол жерде оны Ксенофон, Тацит және Плутархтың шығармаларымен таныстырған жақсы кітапхана болды.
Хейденстам Бесков мектебінде оқыды. Ол дарынды оқушы еді, бірақ денсаулығының нашарлауына байланысты (Хейденстам дислексиядан зардап шекті) оның бағалары да нашарлай бастады. 1876-1878 жылдары немере ағасы Эрнстпен бірге Таяу Шығыс пен Батыс Еуропаны аралады. Парижде кескіндемені оқыды. Саяхат әсерлері «Саяхат жылдары» (1888, «Vallfart och vandringsår») алғашқы лирикалық жинағының өлеңдерінде көрініс табады. Бұл кезде суретші боламын деген ниетін растайды, бірақ сонымен қоса өлең жазуға тырысады.
1880 жылы Хейденстам Эмилия Угглаға үйленеді. Суретші боламын деген ниетпен ол әйелімен бірге Римде скандинавиялық диаспорамен қатар орналасады. 1881 жылы Парижде кескіндемені оқуын бастады. Бір жылдан кейін ол суретші болу идеясын тастап, Эмилиямен бірге Сан-Ремого оралады, онда ол поэзияны оқи бастайды. 1883 жылдың жазында ата-анасының Швецияға қысқа сапарынан кейін ол Швейцарияға аттанады. Осылайша, 1883 жылдан бастап Хейденстам негізінен Швейцарияда тұрды. Сонымен бірге ол Август Стриндбергпен достық қарым-қатынас орнатады және Хейденстамның әйелімен бірге үшеуі Римге аттанады.
1887 жылы ол қайтадан Швецияға оралды. Бұл уақытта оның әкесі ауыр науқас және жас Хейденстамдар отбасылық саяжайға қоныстанды. 2 маусымда денсаулығына байланысты шыдай алмай, автордың әкесі өз-өзіне қол жұмсады. Сол жылдың күзінде жазушы қайтадан поэзияға кіріседі. 1888 жылдан бастап жазушының шығармалары жариялана бастайды.
1896 жылдың көктемінде Карл XII туралы кітап жазуды ұйғарып, Хейденстам патшаның жолдарымен, атап айтқанда Константинополь, Бендери, Полтава, Мәскеу және Санкт-Петербургке сапарға аттанады. «Karolinerna» деген атпен шыққан кітап үлкен табысқа жетті.
1912 жылы Хейденстам Швед академиясына қабылданды.
1930 жылдардың басынан бастап Хейденстам психикалық проблемалары көріне бастады. Оның ашушаңдығы, көбінесе сөйлеуінде қиындықтар байқала бастады (сөз құрай алмады). 75 жасқа толғаннан кейін оның жағдайы мүлде нашарлады — ол кенеттен үрей мен галлюцинацияға ұшырады. Осылайша, ол енді жұмыс істей де, хат та жаза алмады, оқи да алмады. Жазушы 1940 жылы 20 мамырда дүниеден өтті.
Отбасы
Хейденстам бір кездері «ханымдар жарамсағы» саналған. Ол үш рет үйленді. Оның бірінші некесі Эмилия Уггламен, кейін Ольга Виберг пен Грета Шебергпен неке құрды. Осы үш некеден басқа, ол өзіне ұл туып берген Эллен Белфраджмен және 20 жыл бірге өмір сүрген Кейт Бэнгпен ұзақ қарым-қатынаста болған.
Шығармашылығы
Оның поэтикалық бастамасы оны швед әдебиетіндегі неоромантизмнің басына қойды. Шығыс тақырыбына жазылған «Vallfart och vandringsar» (Қажылық: Саяхат жылдары; 1888) атты алғашқы өлеңдер жинағы швед әдебиетінің дамуындағы жаңа дәуірді белгіледі. Мұңды бейнелер мен күңгірттік ерекшеленетін реалистік поэзиядан айырмашылығы, Хейденстам поэзиясы жарқын бейнелерге, сұлулыққа табынуға толы болды.
Өлеңдерінің тақырыбына шығыстық экзотикасы көп, гедонистік күйлері басым. 1889 жылы ол «Ренессанс» («Renässans») шағын сыни трактатын жариялады, онда ол суретшінің шығармашылық еркіндігін, сұлулық культін полемикалық түрде қорғады, сол кезде еуропалық жазушылар арасында өте танымал болған натурализмге қарсы шықты.
Хейденстам өзінің екі шығармасында, Hans Alienus (1892) және Dikter (1895) прозалық поэмасында адамның ішкі әлемін ашуға тырысады.
Автор патриоттық тақырыпта да жазған. Бұл еңбектерінде ол адамның Отанына, туған жеріне деген сүйіспеншілігі оны өмірмен көбірек байланыстырады деген формуланы шығарды. Ett folk (Біртұтас халық; 1902) поэмасында Хейдестам Швецияда тұратын барлық адамдар ел алдында бірдей құқықтары мен міндеттері бар бір халық екенін айтады. Karolinerna (1897-98) романында автор Карл XII тұсында Швецияның құлдырауын жеке баяндау жолдары түрінде сипаттайды. «In Heliga Birgittas pilgrimmsfard» (Сент-Бригид қажылығы; 1901) өлеңінде ол әулие болғысы келген, бірақ оның бос әурешіліктерін жеңу арқылы бір болған бұл ұлы әйелдің өмірін түсіндіреді.
Хейденстамның «патриоттық шығармалар» бағытындағы ең өресі биік еңбегі – «Folkunga Tradet» екі томдығы (Фолькунг ағашы; 1905-07). Бұл әйгілі Волкунг әулетінің орта ғасырлардағы шведтердің өмірімен бірге сипаттайтын эпикалық роман. Бұл романның қаһармандарының өмірін жарқын суреттеу оқырманға ерекше әсер қалдырады.
Эпикалық жанрда жұмыс істей отырып, шведтердің өмірін сипаттай отырып, Хейденстам өз шығармасында бірте-бірте жалпы адамзат культін жасайды, ол сонымен бірге құрбандық арқылы өмірді жаңартуды қажет етеді және оның Жердегі өмірі неғұрлым жоғары деңгейге қарай жылжу керек. болуы. Осылайша, автор шығармашылығының жаңа кезеңі дамиды, оған Sankt Goran och draken (Әулие Георг пен Айдаһар; 1900) және Skogen susar (Орманның сыбыры; 1904) жатады.
Осы еңбектерінен басқа, Хейденстам Fran Col di Tenda till Blocksberg (1888), Endymion романы (1889), Svenskarna och deras hovdingar (Швед билеушілері; 1908-10) тарихы бойынша лекциялар мен Tankar och teckningar (Ойлар мен жазбалар; 1899) жинақтарын және Dagar och handelser (Күндер және оқиғалар 1909) шығарды. Соңғы кітабында ол жалпы мәдениетке қатысты эстетикалық тақырыптарда жазды.
Хейденстам шығармашылығының соңғы кезеңі Nya dikter (Жаңа өлеңдер; 1915) жинағымен байланысты. Бұл жалпы алғанда, асқақ адамзат туралы, жылдар даналығы, табиғат сұлулығы туралы философиялық өлеңдер жинағы. Хейденстамның пікірінше, адам өзін жалғыздықта ғана түсінеді, бірақ махаббат - адамзатты біріктіретін байланыс, ал оның шығармашылық данышпандығы - әлемнің қозғаушы күші.
Бұл жинақ шыққаннан кейін Хейденстамның әдеби қызметі іс жүзінде аяқталды. Nya dikter-ден кейін пайда болған жалғыз маңызды жұмыс оның 1941 жылы қайтыс болғаннан кейін жарияланған Nar kastanjerna blommade («Каштан ағаштары гүлдеген кезде») идеалистік өмірбаяны болды.
Әсері
Вернер фон Хейденстамның «Ой көгершіні» поэмасынан алынған үзінді Торгни Линдгреннің «Бір минут сені қорқытады» романына атау берді. Романның кілті болып табылатын Хейденстам бейнесімен басты кейіпкер Фолке өзін танытады.
Туындыларының тізімі
- Vallfart och vandringsår (1888)
- Från Col di Tenda till Blocksberg (1888)
- Endymion (1889)
- Renässans (1889)
- Pepitas bröllop (1890)
- Hans Alienus (1892)
- Dikter (1895)
- Karolinerna (1897-98)
- Klassicitet och germanism (1898)
- Tankar och tekningar (1899)
- Ett folk (1899)
- Sankt Göran och draken (1900)
- Heliga Birgittas pilgrimsfärd (1901)
- Skogen susar (1904)
- Folkungaträdet (2 vol., 1905—1907)
- Svenskarna och deras hövdingar (1910)
- Dagar och händelser (1909)
- Samlade skrifter (1909)
- Proletärfilosofiens upplösning (1911)
- Nya dikter (1915)
- Uppsatser, tal och fanasier (1929)
- Tankar och utkast (1941)
- När kastanjerna blommade (1941)
Дереккөздер
Әдебиет
- Björck S. Heidenstam och sekelskiftets Sverige, (1946)
- Böök F. Verner von Heidenstam (1945-46)
- Älskade Verner! En romantisk biografi om Heidenstam
- Verner von Heidenstam. Albert Bonniers förlag
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Karl Gustav Verner fon Hejdenstam shved Carl Gustaf Verner von Heidenstam 6 shilde 1859 20 mamyr 1940 shved zhazushy әlemdik әdebiettegi zhana dәuirdin en kornekti okili retinde 1916 zhylgy әdebiet bojynsha Nobel syjlygynyn laureaty Verner fon Hejdenstam1916 zhylTugan kүni6 shilde 1859 1859 07 06 Tugan zheriUlshammar menshigi Қajtys bolgan kүni20 mamyr 1940 1940 05 20 80 zhas Қajtys bolgan zherikommunasyndagy Evralid menshigi ӨmirbayanyHejdenstamnyn argy tegi patsha sarajynyn dәrigeri bolgan atagyn alyp fon Hejdenstam degen esimdi algan Verner fon Hejdenstam 1859 zhyly shamshyrak saluga mamandangan inzhenerdin otbasynda dүniege kelgen Bala kezinde ol otbasy kystajtyn Stokgolmnen 250 shakyrym zherdegi Vettern kolinde zhii demalysyn otkizetin Sogan karamastan zhazushy Olshamardagy үjdi ozinin balalyk shagy otken zher dep eseptegen Sol zherde ony Ksenofon Tacit zhәne Plutarhtyn shygarmalarymen tanystyrgan zhaksy kitaphana boldy Hejdenstam Beskov mektebinde okydy Ol daryndy okushy edi birak densaulygynyn nasharlauyna bajlanysty Hejdenstam disleksiyadan zardap shekti onyn bagalary da nasharlaj bastady 1876 1878 zhyldary nemere agasy Ernstpen birge Tayau Shygys pen Batys Europany aralady Parizhde keskindemeni okydy Sayahat әserleri Sayahat zhyldary 1888 Vallfart och vandringsar algashky lirikalyk zhinagynyn olenderinde korinis tabady Bul kezde suretshi bolamyn degen nietin rastajdy birak sonymen kosa olen zhazuga tyrysady 1880 zhyly Hejdenstam Emiliya Ugglaga үjlenedi Suretshi bolamyn degen nietpen ol әjelimen birge Rimde skandinaviyalyk diasporamen katar ornalasady 1881 zhyly Parizhde keskindemeni okuyn bastady Bir zhyldan kejin ol suretshi bolu ideyasyn tastap Emiliyamen birge San Remogo oralady onda ol poeziyany oki bastajdy 1883 zhyldyn zhazynda ata anasynyn Shveciyaga kyska saparynan kejin ol Shvejcariyaga attanady Osylajsha 1883 zhyldan bastap Hejdenstam negizinen Shvejcariyada turdy Sonymen birge ol Avgust Strindbergpen dostyk karym katynas ornatady zhәne Hejdenstamnyn әjelimen birge үsheui Rimge attanady 1887 zhyly ol kajtadan Shveciyaga oraldy Bul uakytta onyn әkesi auyr naukas zhәne zhas Hejdenstamdar otbasylyk sayazhajga konystandy 2 mausymda densaulygyna bajlanysty shydaj almaj avtordyn әkesi oz ozine kol zhumsady Sol zhyldyn kүzinde zhazushy kajtadan poeziyaga kirisedi 1888 zhyldan bastap zhazushynyn shygarmalary zhariyalana bastajdy 1896 zhyldyn kokteminde Karl XII turaly kitap zhazudy ujgaryp Hejdenstam patshanyn zholdarymen atap ajtkanda Konstantinopol Benderi Poltava Mәskeu zhәne Sankt Peterburgke saparga attanady Karolinerna degen atpen shykkan kitap үlken tabyska zhetti 1912 zhyly Hejdenstam Shved akademiyasyna kabyldandy 1930 zhyldardyn basynan bastap Hejdenstam psihikalyk problemalary korine bastady Onyn ashushandygy kobinese sojleuinde kiyndyktar bajkala bastady soz kuraj almady 75 zhaska tolgannan kejin onyn zhagdajy mүlde nasharlady ol kenetten үrej men gallyucinaciyaga ushyrady Osylajsha ol endi zhumys istej de hat ta zhaza almady oki da almady Zhazushy 1940 zhyly 20 mamyrda dүnieden otti OtbasyHejdenstam bir kezderi hanymdar zharamsagy sanalgan Ol үsh ret үjlendi Onyn birinshi nekesi Emiliya Ugglamen kejin Olga Viberg pen Greta Shebergpen neke kurdy Osy үsh nekeden baska ol ozine ul tuyp bergen Ellen Belfradzhmen zhәne 20 zhyl birge omir sүrgen Kejt Bengpen uzak karym katynasta bolgan ShygarmashylygyOnyn poetikalyk bastamasy ony shved әdebietindegi neoromantizmnin basyna kojdy Shygys takyrybyna zhazylgan Vallfart och vandringsar Қazhylyk Sayahat zhyldary 1888 atty algashky olender zhinagy shved әdebietinin damuyndagy zhana dәuirdi belgiledi Mundy bejneler men kүngirttik erekshelenetin realistik poeziyadan ajyrmashylygy Hejdenstam poeziyasy zharkyn bejnelerge sululykka tabynuga toly boldy Өlenderinin takyrybyna shygystyk ekzotikasy kop gedonistik kүjleri basym 1889 zhyly ol Renessans Renassans shagyn syni traktatyn zhariyalady onda ol suretshinin shygarmashylyk erkindigin sululyk kultin polemikalyk tүrde korgady sol kezde europalyk zhazushylar arasynda ote tanymal bolgan naturalizmge karsy shykty Hejdenstam ozinin eki shygarmasynda Hans Alienus 1892 zhәne Dikter 1895 prozalyk poemasynda adamnyn ishki әlemin ashuga tyrysady Avtor patriottyk takyrypta da zhazgan Bul enbekterinde ol adamnyn Otanyna tugan zherine degen sүjispenshiligi ony omirmen kobirek bajlanystyrady degen formulany shygardy Ett folk Birtutas halyk 1902 poemasynda Hejdestam Shveciyada turatyn barlyk adamdar el aldynda birdej kukyktary men mindetteri bar bir halyk ekenin ajtady Karolinerna 1897 98 romanynda avtor Karl XII tusynda Shveciyanyn kuldyrauyn zheke bayandau zholdary tүrinde sipattajdy In Heliga Birgittas pilgrimmsfard Sent Brigid kazhylygy 1901 oleninde ol әulie bolgysy kelgen birak onyn bos әureshilikterin zhenu arkyly bir bolgan bul uly әjeldin omirin tүsindiredi Hejdenstamnyn patriottyk shygarmalar bagytyndagy en oresi biik enbegi Folkunga Tradet eki tomdygy Folkung agashy 1905 07 Bul әjgili Volkung әuletinin orta gasyrlardagy shvedterdin omirimen birge sipattajtyn epikalyk roman Bul romannyn kaһarmandarynyn omirin zharkyn suretteu okyrmanga erekshe әser kaldyrady Epikalyk zhanrda zhumys istej otyryp shvedterdin omirin sipattaj otyryp Hejdenstam oz shygarmasynda birte birte zhalpy adamzat kultin zhasajdy ol sonymen birge kurbandyk arkyly omirdi zhanartudy kazhet etedi zhәne onyn Zherdegi omiri negurlym zhogary dengejge karaj zhylzhu kerek boluy Osylajsha avtor shygarmashylygynyn zhana kezeni damidy ogan Sankt Goran och draken Әulie Georg pen Ajdaһar 1900 zhәne Skogen susar Ormannyn sybyry 1904 zhatady Osy enbekterinen baska Hejdenstam Fran Col di Tenda till Blocksberg 1888 Endymion romany 1889 Svenskarna och deras hovdingar Shved bileushileri 1908 10 tarihy bojynsha lekciyalar men Tankar och teckningar Ojlar men zhazbalar 1899 zhinaktaryn zhәne Dagar och handelser Kүnder zhәne okigalar 1909 shygardy Songy kitabynda ol zhalpy mәdenietke katysty estetikalyk takyryptarda zhazdy Hejdenstam shygarmashylygynyn songy kezeni Nya dikter Zhana olender 1915 zhinagymen bajlanysty Bul zhalpy alganda askak adamzat turaly zhyldar danalygy tabigat sululygy turaly filosofiyalyk olender zhinagy Hejdenstamnyn pikirinshe adam ozin zhalgyzdykta gana tүsinedi birak mahabbat adamzatty biriktiretin bajlanys al onyn shygarmashylyk danyshpandygy әlemnin kozgaushy kүshi Bul zhinak shykkannan kejin Hejdenstamnyn әdebi kyzmeti is zhүzinde ayaktaldy Nya dikter den kejin pajda bolgan zhalgyz manyzdy zhumys onyn 1941 zhyly kajtys bolgannan kejin zhariyalangan Nar kastanjerna blommade Kashtan agashtary gүldegen kezde idealistik omirbayany boldy ӘseriVerner fon Hejdenstamnyn Oj kogershini poemasynan alyngan үzindi Torgni Lindgrennin Bir minut seni korkytady romanyna atau berdi Romannyn kilti bolyp tabylatyn Hejdenstam bejnesimen basty kejipker Folke ozin tanytady Tuyndylarynyn tizimiVallfart och vandringsar 1888 Fran Col di Tenda till Blocksberg 1888 Endymion 1889 Renassans 1889 Pepitas brollop 1890 Hans Alienus 1892 Dikter 1895 Karolinerna 1897 98 Klassicitet och germanism 1898 Tankar och tekningar 1899 Ett folk 1899 Sankt Goran och draken 1900 Heliga Birgittas pilgrimsfard 1901 Skogen susar 1904 Folkungatradet 2 vol 1905 1907 Svenskarna och deras hovdingar 1910 Dagar och handelser 1909 Samlade skrifter 1909 Proletarfilosofiens upplosning 1911 Nya dikter 1915 Uppsatser tal och fanasier 1929 Tankar och utkast 1941 Nar kastanjerna blommade 1941 DerekkozderӘdebietBjorck S Heidenstam och sekelskiftets Sverige 1946 Book F Verner von Heidenstam 1945 46 Alskade Verner En romantisk biografi om Heidenstam Verner von Heidenstam Albert Bonniers forlag