Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қалқам-ай, мен үндемей жүремін көп... - 1898ж. Абай тәржімелеген туыңды. Әрқайсысы 4 тармақты 4 шумақтан тұрады, Көлемі 16 жол. Бұл өлең М. Ю. Лермонтовтан аударылған шығармалардың қатарына қосылып жүрді, бірақ түпнұсқасы көрсөтілмей келді. Дұрысында бұл өлең Лермонтовтан аударма емес, басқа бір ақынның шығармасынан аударылған. Өлеңнің академик 3. Ахметов тапқан түпнұсқасы мынау:
И ты думаешь, будто я хладен и нем?
Малютка, под этим молчанием
Таится ужасная буря, зачем Вырываться наружу ей тяжким рыданием?
Что я гордо смотрю на презренных людей,
Ты за то ли упрекаешь?
Но те люди торгуют рукою твоей,
Твоим сердцем хотят торговать. Ты их знаешь...
Дай мне руку твою! Посмотри мне в глаза! Я без слез горько плакать умею;
Тебе легче - ты можешь в слезах выливать Муки сердца, а я!
Я родился Мужчиной, я должен безмолвно страдать:
Своих собственных слез я б невольно стыдился.
Но поверь, если б ты вдруг меня поняла
И вгляделась в бесслезные очи:
Ты б от ужаса плакать забыла, и я
За тебя стал плакать все дни и все ночи.
Бұл текст Лермонтовтың жаңадан табылган шығармасы деп саналып, 19 ғасырдың 90 жылдары ақын шығармаларының жинақтарында басылып жүрді, бірақ кейін оның шығармасы емес екендігі анықталды. «Қалқам-ай, мен үндемей жүремін көп» өлеңі Абайдың аударуында айрықша сыршылдық сипат алып, ұлы ақынның өз сезімдері, толғаныстарынан нәр алып, өте әсерлі лирикалық шығарма болып шыққан. Абай өлеңінде жүрегіндегі қайғы-наланы сыртқа шығармай, іштей тебіренетін байсалды, ұстамды адамның бейнесі әсіресе айқын көрінеді. Орысша тексте лирикалық кейіпкер жүрегін толқытқан жалынның себебін ғашығына «олар сені саудаға салып жүр, сенің жүрегіңді сатпақшы» деп түсіндіреді («Те люди торгуют рукою твоей, твоим сердцем хотят торговать»), Ал Абай:
Жүрегімді кескілеп сатып жүрген,
Арсыздарды досым деп неге аяймын? » -
дейді. Мінеки, мұнда өлеңнің мағыналық жүгі, негізгі салмағы лирикалық тұлғаның, яғни ақынның өз басына ауысқанын байқаймыз. Бұл Абайдың «Жүрегім менің қырық жамау қиянатшыл дүниеден» деп толғанатынын еске түсіреді. Орысша «сердцем хотят торговать» дегенге қарағанда Абайдың өлеңінде «Жүрегімді кескілеп сатып жүрген» болуы да мүмкін (сатып деген сөз салып деп оқылған десек). Бірақ бұл сөз қалай оқылса да, өлеңнің мағынасына одан келетін өзгеріс аз ғана. Өлең 11 буынды қара өлең ұйқасы өрнегімен кестеленген. Алғашқы рет 1909ж. Санкт-Петербургте жарық көрген «Қазақ ақыны ИбраҺим Құнанбайұғылының өлеңі» атты жинақта жарияланған. Өлең басылымдарында аздаған текстологиялық өзгерістер кездеседі. 1945 жылғы басылымда 2-шумақтың 1-жолы «Антұған ел көзіне тек қараймын» деп басылған. Кейінгі жинақтарда бұл 1909 жылғы басылым және қолжазбалары негізінде «Антұрған ел көзіне тік қараймын» болып басылып келеді. Абайдың бұл аударма өлеңіне композитор романс жазды.
Дереккөздер
- Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қalkam aj men үndemej zhүremin kop 1898zh Abaj tәrzhimelegen tuyndy Әrkajsysy 4 tarmakty 4 shumaktan turady Kolemi 16 zhol Bul olen M Yu Lermontovtan audarylgan shygarmalardyn kataryna kosylyp zhүrdi birak tүpnuskasy korsotilmej keldi Durysynda bul olen Lermontovtan audarma emes baska bir akynnyn shygarmasynan audarylgan Өlennin akademik 3 Ahmetov tapkan tүpnuskasy mynau I ty dumaesh budto ya hladen i nem Malyutka pod etim molchaniem Taitsya uzhasnaya burya zachem Vyryvatsya naruzhu ej tyazhkim rydaniem Chto ya gordo smotryu na prezrennyh lyudej Ty za to li uprekaesh No te lyudi torguyut rukoyu tvoej Tvoim serdcem hotyat torgovat Ty ih znaesh Daj mne ruku tvoyu Posmotri mne v glaza Ya bez slez gorko plakat umeyu Tebe legche ty mozhesh v slezah vylivat Muki serdca a ya Ya rodilsya Muzhchinoj ya dolzhen bezmolvno stradat Svoih sobstvennyh slez ya b nevolno stydilsya No pover esli b ty vdrug menya ponyala I vglyadelas v bessleznye ochi Ty b ot uzhasa plakat zabyla i ya Za tebya stal plakat vse dni i vse nochi Bul tekst Lermontovtyn zhanadan tabylgan shygarmasy dep sanalyp 19 gasyrdyn 90 zhyldary akyn shygarmalarynyn zhinaktarynda basylyp zhүrdi birak kejin onyn shygarmasy emes ekendigi anyktaldy Қalkam aj men үndemej zhүremin kop oleni Abajdyn audaruynda ajryksha syrshyldyk sipat alyp uly akynnyn oz sezimderi tolganystarynan nәr alyp ote әserli lirikalyk shygarma bolyp shykkan Abaj oleninde zhүregindegi kajgy nalany syrtka shygarmaj ishtej tebirenetin bajsaldy ustamdy adamnyn bejnesi әsirese ajkyn korinedi Oryssha tekste lirikalyk kejipker zhүregin tolkytkan zhalynnyn sebebin gashygyna olar seni saudaga salyp zhүr senin zhүregindi satpakshy dep tүsindiredi Te lyudi torguyut rukoyu tvoej tvoim serdcem hotyat torgovat Al Abaj Zhүregimdi keskilep satyp zhүrgen Arsyzdardy dosym dep nege ayajmyn dejdi Mineki munda olennin magynalyk zhүgi negizgi salmagy lirikalyk tulganyn yagni akynnyn oz basyna auyskanyn bajkajmyz Bul Abajdyn Zhүregim menin kyryk zhamau kiyanatshyl dүnieden dep tolganatynyn eske tүsiredi Oryssha serdcem hotyat torgovat degenge karaganda Abajdyn oleninde Zhүregimdi keskilep satyp zhүrgen boluy da mүmkin satyp degen soz salyp dep okylgan desek Birak bul soz kalaj okylsa da olennin magynasyna odan keletin ozgeris az gana Өlen 11 buyndy kara olen ujkasy ornegimen kestelengen Algashky ret 1909zh Sankt Peterburgte zharyk korgen Қazak akyny IbraҺim Қunanbajugylynyn oleni atty zhinakta zhariyalangan Өlen basylymdarynda azdagan tekstologiyalyk ozgerister kezdesedi 1945 zhylgy basylymda 2 shumaktyn 1 zholy Antugan el kozine tek karajmyn dep basylgan Kejingi zhinaktarda bul 1909 zhylgy basylym zhәne kolzhazbalary negizinde Anturgan el kozine tik karajmyn bolyp basylyp keledi Abajdyn bul audarma olenine kompozitor romans zhazdy DerekkozderAbaj Enciklopediya Almaty Қazak enciklopediyasynyn Bas redakciyasy Atamura baspasy ISBN 5 7667 2949 9Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet