Неотомизм Фома Аквинскийдің іліміне негізделген католик шіркеуінің философиялық қағидасы қазіргі заманғы философияның ба

Неотомизм – Фома Аквинскийдің іліміне негізделген католик шіркеуінің философиялық қағидасы, қазіргі заманғы философияның басты бағыттарының бірі.

Неотомизмді папа Лев ХІІІ (1879) христиандық қағидаларға сәйкес келетін бірден-бір ақиқат философия ретінде мойындады. 1889 жылы Неотомизмнің халықаралық орталығы – Жоғары философия институты (, Бельгия) құрылды. Неотомизм католик дінін ұстаушы елдерде (Франция, Италия, Германия, АҚШ, Латын Америкасы) кең тараған.

Негізгі өкілдері – Ж.Маритен (Франция), И. де Фриз, И.Лотц (Германия), Ван Стеенберген (Бельгия), (Австрия), т.б. Неотомистік ілімнің негізін “философия – дін ілімінің қызметшісі” деген қағида құрайды.

Неотомизм – қазіргі объективті идеализмнің діни формасы. Неотомистер ең жоғары шындық ретінде “таза болмысты” мойындайды, ол – рухани, құдайлық бастау. Олар үшін онтологияның негізгі категориялары “құдай” мен “әлем”.

Құдай барлығының алғашқы себебі және түпкі мақсаты. Ол әлемді жоқ нәрседен жаратқан, ал әлем Құдайдың мақсатына бағынышты. Құдайда мән мен болмыс сәйкес келеді, керісінше, құдай жаратқан әлемде, оның көп түрлі жаратылыстарында мән мен болмыс бір-біріне сәйкес келмейді. Неотомистер қазіргі жаратылыстану ілімі теорияларын діни тұрғыдан түсіндіреді. Кейбір томистер Құдайдың бар екендігін “космологиялық дәлелдеулер” арқылы түсіндірсе, басқалары адам мәселесін бірінші орынға қояды.

Бұл жерде адам мәселесі этик. тұрғыдан түсіндіріледі. Неотомизмнің әлеуметтік философиясы тұрғысынан діннен арылу толыққанды адамның өмір сүруіне қауіп төндіреді, оны моральдық азғындауға әкеледі, сондықтан қоғамның дұрыс, табиғи дамуына дін мен шіркеудің тигізетін рөлі зор. Соңғы кездері діни философия адам мәнінің гуманистік бастауларын, бейбітшілік пен адамзат бауырластығы үшін күресін жандандырып, жақсы бастамалар көтеріп келеді.

Сілтемелер

Дереккөздер

Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Әлеуметтану және саясаттану бойынша / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006. - 569 б. ISBN 9965-808-89-9
Қазақ Энциклопедиясы , 7 том 2 бөлім

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Әлеуметтану және саясаттану бойынша / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006. - 569 б. ISBN 9965-808-89-9

[2] Қазақ Энциклопедиясы , 7 том 2 бөлім