Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Амарна немесе Тель эль-Амарна немесе әл-Амарна (араб.: تل العمارنة) - Египеттегі Нил өзенінің шығыс жағалауында Каирдан 287 км жерде орналасқан елді мекен.
| Археологиялық объект | |
| Амарна | |
| تل العمارنة | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Мухафаза |
|
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары | 27°39′42″ с. е. 30°54′20″ ш. б. / 27.66167° с. е. 30.90556° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 27°39′42″ с. е. 30°54′20″ ш. б. / 27.66167° с. е. 30.90556° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Уақыт белдеуі | UTC+2 |
Амарна шекарасы | |
Бұл жерде көне Египеттің астанасы болған Ахетотонның (көне египед тілінен "Атонның көкжиегі" деп аударылады) археологиялық қазындылары табылған. Қазба кездерінде (1891 ж. бастап) сарайлар, ғибдатхана, қала кварталдары, суретші Тутмозистың шеберханасы ашылды; Египет пен Вавилон т.б. мемлекеттермен қарым-қатынас жайынан мағлұмат беретін патша архивы - саздан жасалған кестелер табылды.
Ахетотон қаласы Эхнатон деген атты қабылдаған перғауын Аменхотеп IV (б.з.б. 1364—1347 ж.ш.) заманында құрылған. Эхнатон бұл қалаға астананы Фивадан көшіріп, Ахетотонды Египет құдайы - Атонның дін ғұрыпының орталығы етті. Осы жерге өзінің резиденциясын көшірді.
Эхнатон қайтыс болғаннан кейін астана қайта Фиваға көшіріліп, Атонға табынушылық жойылып, Ахетатонның басынан бақ тайып, тұрғындары көшіп кетіп, қала ұмытылып кетті.
Египтологияда Эхнатон перғауыны басқарған уақыттына қатысты Амарна кезеңі және Амарна өнері деген терминдар қолданылады.
Алғашқы рет қазба жұмыстары 1891 жылы Флиндерс Питримен жүргізілген. Көп ұзамай жұмыстары тоқтап қалды.
1907 жылы неміс Людвиг Борхардттың басқаруымен жұмыстар қайтадан жалғастырылды. Дәп осы кезде аты әйгілі патшайым Нефертитидің мүсіні табылған.
Бірінші дүние жүздік срғсынан кейін Археологиялық жұмыстарды көптеген атақты археологтар жүргізген, олардың арасында Генри Франкфорт, Чарльз Леонард Вулли т.б.
Галерея
-
![image]()
Амарнадан табылған рельеф -
![image]()
Амарна қаншайымы,
Лувр -
![image]()
Ахетотон сарайында табылған Эхнатонның қыздарының суреті
Сыртқы сілтемелер
- Шоу Я., Николсон П. Амарнские письма.
- Н. А. Ионина 100 великих городов мира — Ахетатон
- чертежи Ахетатона Мұрағатталған 13 қаңтардың 2014 жылы.
![image]()
Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Амарна
Дереккөздер
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Amarna nemese Tel el Amarna nemese әl Amarna arab تل العمارنة Egipettegi Nil ozeninin shygys zhagalauynda Kairdan 287 km zherde ornalaskan eldi meken Arheologiyalyk obektAmarnaتل العمارنةӘkimshiligiEl Mysyr EgipetMuhafazaTarihy men geografiyasyKoordinattary27 39 42 s e 30 54 20 sh b 27 66167 s e 30 90556 sh b 27 66167 30 90556 G O Ya Koordinattar 27 39 42 s e 30 54 20 sh b 27 66167 s e 30 90556 sh b 27 66167 30 90556 G O Ya Uakyt beldeuiUTC 2AmarnaAmarna shekarasy Bul zherde kone Egipettin astanasy bolgan Ahetotonnyn kone egiped tilinen Atonnyn kokzhiegi dep audarylady arheologiyalyk kazyndylary tabylgan Қazba kezderinde 1891 zh bastap sarajlar gibdathana kala kvartaldary suretshi Tutmozistyn sheberhanasy ashyldy Egipet pen Vavilon t b memlekettermen karym katynas zhajynan maglumat beretin patsha arhivy sazdan zhasalgan kesteler tabyldy Ahetoton kalasy Ehnaton degen atty kabyldagan pergauyn Amenhotep IV b z b 1364 1347 zh sh zamanynda kurylgan Ehnaton bul kalaga astanany Fivadan koshirip Ahetotondy Egipet kudajy Atonnyn din gurypynyn ortalygy etti Osy zherge ozinin rezidenciyasyn koshirdi Ehnaton kajtys bolgannan kejin astana kajta Fivaga koshirilip Atonga tabynushylyk zhojylyp Ahetatonnyn basynan bak tajyp turgyndary koship ketip kala umytylyp ketti Egiptologiyada Ehnaton pergauyny baskargan uakyttyna katysty Amarna kezeni zhәne Amarna oneri degen termindar koldanylady Algashky ret kazba zhumystary 1891 zhyly Flinders Pitrimen zhүrgizilgen Kop uzamaj zhumystary toktap kaldy 1907 zhyly nemis Lyudvig Borhardttyn baskaruymen zhumystar kajtadan zhalgastyryldy Dәp osy kezde aty әjgili patshajym Nefertitidin mүsini tabylgan Birinshi dүnie zhүzdik srgsynan kejin Arheologiyalyk zhumystardy koptegen atakty arheologtar zhүrgizgen olardyn arasynda Genri Frankfort Charlz Leonard Vulli t b GalereyaAmarnadan tabylgan relef Amarna kanshajymy Luvr Ahetoton sarajynda tabylgan Ehnatonnyn kyzdarynyn suretiSyrtky siltemelerShou Ya Nikolson P Amarnskie pisma N A Ionina 100 velikih gorodov mira Ahetaton chertezhi Ahetatona Muragattalgan 13 kantardyn 2014 zhyly Ortakkorda bugan katysty mediafajldar bar AmarnaDerekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998