Конус

Конус (лат. conus, гр. 'konos' ) –

1. Конус немесе конустық бет–белгілі бір сызықтың (бағыттаушы) барлық нүктесін кеңістіктің берілген нүктесімен (төбесімен) қосатын түзулердің (жасаушыларының) геометриялық орны. Егер бағыттаушы болса, онда Конус жазықтыққа айналады. Егер бағыттаушы өзінің төбесімен бір жазықтықта жатпайтын 2-ретті болса, онда 2-ретті Конус шығады. немесе 2-ретті Конустың қарапайым түрі, оның бағыттаушысы шеңбер болады, ал төбесі осы шеңбер центріне проекцияланады;
2. Элементар геометрияда дөңгелек Конус деп бағытталған шеңбері бар, дөңгелек Конустың бетімен және оның осіне перпендикуляр жазықтықпен шектелген геометриялық денені айтады.

Конус

Дұрыс дөңгелек конус.

• Конустың ауданы:

${\displaystyle ~S=\pi Rl}$

Бұл жерде ${\displaystyle ~R}$ — радиусы, ${\displaystyle ~l}$ — ұзындығы.

• Конустың көлемі:

${\displaystyle V={1 \over 3}\pi R^{2}H}$

Конустың базалық жазықтығы

Конустың базалық жазықтығы (Базовая плоскость конусa) — негізгі жазықтықтың осьтік жағдайын анықтауға немесе берілген конустың қосарланып отырған конуспен салыстыра осьтік жағдайын анықтауға арналған конус осіне перпендикуляр жазықтық.

Қиық конус

Қиық конус — конустың табаны мен осы табанға параллел жазықтықпен қиылып шектелген бөлігі. Басқаша айтқанда ұшы қырқылып тасталған "мұқыл" конус. Қиық конустың жоғарғы табанынан төменгі табанына түсірілген перпендикуляр сызықтың екі табан аралығындағы кесіндісі оның биіктігі ${\displaystyle ~(h)}$ болады.

• Қиық конустың бүйір жағының ауданы ${\displaystyle ~S_{b}=\pi l\left(R+r\right),}$ мұндағы ${\displaystyle ~l}$ — қиық конустың жасаушысы, ${\displaystyle ~R}$ және ${\displaystyle ~r}$ — сәйкес түрде табандарының радиустары. Толық бетінің ${\displaystyle ~(S_{Tb})}$ (Тб) ауданы бүйір бетінің ${\displaystyle ~(S_{b})}$ (б) ауданына қиық конустың жоғарғы табанының ${\displaystyle ~(S_{gT})}$ (жТ)ауданы мен төменгі табанының ${\displaystyle ~(S_{TT})}$ (ТТ)аудандарының қосындысына тең, яғни

${\displaystyle ~S_{Tb}=\pi l(R+r)+\pi R+\pi r}$.

• Қиық пирамиданың көлемі:${\displaystyle ~V={\dfrac {1}{3}}\pi h\left(R^{2}+R_{t}+r\right)}$ мұндағы ${\displaystyle ~h}$— қиықконустың биіктігі.

• Қиық конустың : ${\displaystyle ~l={\sqrt {h^{2}\left(R-r\right)^{2}}},}$ ${\displaystyle ~R}$ — қиық конустың төменгі табанының радиусы, ${\displaystyle ~r}$ — жоғарғы табанның радиусы, ${\displaystyle ~h}$ — қиық конустың биіктігі.

• Толық конустың биіктігі: ${\displaystyle ~H=h+{\dfrac {hr}{R-r}}}$

Тағы қараңыз

• Конустылық
• Коника
• Геометрия
• Эллипс
• Гипербола
• Парабола
• Конустылық
• Конустәрізділік

Дереккөздер

1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Машинажасау. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-417-6
2. "Математикалық ойашар", "Қазақ энциклопедиясы" Алматы, 2009 ISBN 9965-893-25-X