Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
XIV Луи де Бурбон немесе Ұлы Луи (фр. Louis le Grand), туған кезіндегі аты Луи-Дьёдонне («Құдай берген», фр. Louis-Dieudonné), лақап аты «Күн-король» (фр. Louis XIV Le Roi Soleil), (05.09.1638, Сен-Жермен-ан-Ле —01.09.1715, Версаль) — Францияның және корольдігінің королі. 1643 жылдың 14 мамырдан бастап 72 жыл билікте болған, бұл Еуропа монархтарының арасындағы ел басқарудан ең ұзақ мерзім.
| XIV Луи фр. Louis XIV | |||
 | |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 14 мамыр 1643 — 1 қыркүйек 1715 | |||
| (Лақап аты Күн-король) | |||
| Тәж кигізу жорасы | 7 маусым 1654, , Реймс | ||
| Ізашары | |||
| Ізбасары | XV Луи | ||
| Мұрагері | 1643—1661: 1661—1711: 1711—1712: 1712: 1712—1715: XV Луи | ||
| Өмірбаяны | |||
| Дүниеге келуі | 5 қыркүйек 1638 Сен-Жермен-ан-Ле | ||
| Қайтыс болуы | 1 қыркүйек 1715 (76 жас) Версаль | ||
| Династия | Бурбондар | ||
| Әкесі | XIII Луи | ||
| Жұбайы | 1) 2) | ||
| Балалары | 1-некеден: ұлдары , Филипп, Луи-Франсуа қыздары Анна-Елизабет, Мария-Анна, Мария-Тереза Көптеген некесіз туған балалары | ||
| Қолтаңбасы |  | ||
| XIV Луи Ортаққорда | |||
өңдеу  | |||
XIII Луидің баласы. 1661 жылға дейін билік іс жүзінде кардинал Мазаринидің қолында болды.
Жас кезінде Фронда соғысын көрген Луи абсолютті монархияның және корольдардың «құдаймен тең» құқықтары болуын жақтаған. «Мемлекет - ол мен!» деген атақты сөйлемшені тап осы Луи айтқан деп есептеледі.
Луидің билік кезеңі Францияның бірігіп нығаюымен, оның әскери күштерінің, елдің саяси жағындағы салмағының ұлғаюымен және жалпы интеллектуалды, мәдени тарапынан көркемдеуімен сипатталады. Бұл кезен Францияның тарихына «Ұлы ғасыр» (фр. Grand Siècle атымен кірді. Сонымен бірге, дәл осы кезде көпжылдық шиеленіскен әскери жанжадар туындап, нәтижесінде салықтар үлкейді. Осы жағдайдың саласынан халық арасында наразылақ туындап, халық көтерілістерге алып келген. Ал дінге еріктік туралы «Нант эдиктінің» күшін жойғызған «Эдикт Фонтенблоны» қабылдағаннан кейін 200 мыңнан астам Франциядан жер аударуға мәжбүр болған.
Франция үшін тиімді Вестфаль (1648) және Пиреней (1659) бітімдері жасалды. Ол көп соғысты, 1681 жылы Страсбургты қосып алды. Шіркеуді бағындыру үшін папа XI Иннокентийге қарсы күресті. Янсеншілдер мен кальвиншілерді қуғынға ұшыратты. Халықты аяусыз езіп, наразылық туғызды да, еңбекші бұқара көтерілісі өріс қалды.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Дереккөздер
- Қазақ Совет Энциклопедиясы, Алматы, 1974ж., 5 том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
XIV Lui de Burbon nemese Ұly Lui fr Louis le Grand tugan kezindegi aty Lui Dyodonne Қudaj bergen fr Louis Dieudonne lakap aty Kүn korol fr Louis XIV Le Roi Soleil 05 09 1638 Sen Zhermen an Le 01 09 1715 Versal Franciyanyn zhәne koroldiginin koroli 1643 zhyldyn 14 mamyrdan bastap 72 zhyl bilikte bolgan bul Europa monarhtarynyn arasyndagy el baskarudan en uzak merzim XIV Lui fr Louis XIVLauazymyTu14 mamyr 1643 1 kyrkүjek 1715 Lakap aty Kүn korol Tәzh kigizu zhorasy 7 mausym 1654 RejmsIzasharyIzbasary XV LuiMurageri 1643 1661 1661 1711 1711 1712 1712 1712 1715 XV LuiӨmirbayanyDүniege kelui 5 kyrkүjek 1638 1638 09 05 Sen Zhermen an LeҚajtys boluy 1 kyrkүjek 1715 1715 09 01 76 zhas VersalDinastiya BurbondarӘkesi XIII LuiZhubajy 1 2 Balalary 1 nekeden uldary Filipp Lui Fransua kyzdary Anna Elizabet Mariya Anna Mariya Tereza Koptegen nekesiz tugan balalaryҚoltanbasyXIV Lui Ortakkordaondeu XIII Luidin balasy 1661 zhylga dejin bilik is zhүzinde kardinal Mazarinidin kolynda boldy Zhas kezinde Fronda sogysyn korgen Lui absolyutti monarhiyanyn zhәne koroldardyn kudajmen ten kukyktary boluyn zhaktagan Memleket ol men degen atakty sojlemsheni tap osy Lui ajtkan dep esepteledi Luidin bilik kezeni Franciyanyn birigip nygayuymen onyn әskeri kүshterinin eldin sayasi zhagyndagy salmagynyn ulgayuymen zhәne zhalpy intellektualdy mәdeni tarapynan korkemdeuimen sipattalady Bul kezen Franciyanyn tarihyna Ұly gasyr fr Grand Siecle atymen kirdi Sonymen birge dәl osy kezde kopzhyldyk shielenisken әskeri zhanzhadar tuyndap nәtizhesinde salyktar үlkejdi Osy zhagdajdyn salasynan halyk arasynda narazylak tuyndap halyk koterilisterge alyp kelgen Al dinge eriktik turaly Nant ediktinin kүshin zhojgyzgan Edikt Fontenblony kabyldagannan kejin 200 mynnan astam Franciyadan zher audaruga mәzhbүr bolgan Franciya үshin tiimdi Vestfal 1648 zhәne Pirenej 1659 bitimderi zhasaldy Ol kop sogysty 1681 zhyly Strasburgty kosyp aldy Shirkeudi bagyndyru үshin papa XI Innokentijge karsy kүresti Yansenshilder men kalvinshilerdi kugynga ushyratty Halykty ayausyz ezip narazylyk tugyzdy da enbekshi bukara koterilisi oris kaldy 987 1870 987 1328 987 996 1031 1060 1108 1137 1180 1223 12261226 1270 1285 1314 1316 1316 1322 1328IX Lui 1328 1589 1328 1350 1364 1380 1422 1461 1483 14981498 1515 1547 1559 1560 1574 1589II FransuaBurbondar әuleti 1589 1792 1589 1610 1643 1715 1774 1792XIII Lui XIV Lui XV Lui1792 1804 1814 1824 1830 1848 1852 1870 I Napoleon Bonaparttar DerekkozderҚazak Sovet Enciklopediyasy Almaty 1974zh 5 tom