V Георг (ағылш. George V; 3 маусым 1865 — 20 қаңтар 1936) — 1910 жылдың 6 маусымынан 1936 жылдың 20 қаңтарына дейін билік құрған Ұлыбритания және Ирландия Біріккен Патшалығы және Ұлыбритания және Солтүстік Ирландия Біріккен Патшалықтарының патшасы. Уэльстік ханзада (кейін VII Эдуард) мен ханшайымның екінші ұлдары.
V Георг George V | ||||
V Георг | ||||
Лауазымы | ||||
---|---|---|---|---|
| ||||
6 мамыр 1910 — 20 қаңтар 1936 | ||||
Тәж кигізу жорасы | 22 маусым 1911 | |||
Ізашары | VII Эдуард | |||
Ізбасары | VIII Эдуард | |||
Өмірбаяны | ||||
Діні | Протестантизм | |||
Дүниеге келуі | 3 маусым 1865 Лондон, Ұлыбритания және Ирландия Біріккен Патшалығы | |||
Қайтыс болуы | 20 қаңтар 1936 (70 жас) , Ұлыбритания және Солтүстік Ирландия Біріккен Патшалығы | |||
Жерленді | ||||
Балалары | 1. Эдуард (1894—1972) 2. VI Георг (1895—1952) 3. Мария (1897—1965) 4. Генри (1900—1972) 5. Георг (1902—1942) 6. Джон (1905—1919) | |||
Қолтаңбасы | ||||
V Георг Ортаққорда | ||||
өңдеу |
Өмірбаяны
Алғашқы жылдар және білімі
1865 жылы 3 шілдеді Лондондағы туған; шоқындырылғаннан кейін Георг Фридрих Эрнст Альберт есімі берілді. Әкесі — VII Эдуард, анасы — Александра Даниялық. Ол Ресей императоры жұбайы, сондай-ақ Ресейдің соңғы императоры II Николайдың анасы — Мария Федоровнаның туған әпкесі. V Георгтың келбеті II Николайға қатты ұқсаған, себебі олар аналық ұрпақ бойынша немере ағалар, яғни Георгтың анасы Александра және Николайдың анасы Дагмар Дания патшасы – IX Кристианның қыздары болған.
Георг әскери-теңіздік білім алды. 1877 жылдың қыркүйегінде 12 жасар Георг бауырымен бірге оқу кемесіне кадет болып қабылданады. Үш жыл аралығында 1879 жылдан бастап қызметін атқарады.
Герцог Йоркский
14 қаңтар 1892 жылы тұмау эпидемиясының барысында ағасы — Альберт Виктор қайтыс болады. Ағасының өлімі Георгті таққа мұрагерлер сатысында екінші орынға көтерді. 1892 жылдың мамырында Виктория патшайым немересіне Йорктік герцог титулын тағайындайды.
Уэльстік ханзада
1901 жылдың қаңтарында Виктория патшайымның өлімінен кейін тақ мұрагері ретінде Георг Англиядағы Корнуолл және Шотландиядағы Ротсей герцогтіктерін алды, ал 1901 жылдың 9 қарашасында өткен әкесі — VII Эдуардтың тәж кигізу жорасынан кейін Уэльстік ханзада атағына ие болды.
Патша және император
6 мамыр 1910 жылы Георгтің әкесі VII Эдуард патша қайтыс болады. Георг патша болып жарияланып 1911 жылдың 22 маусымында тәж киеді.
Англияда жаңа патша екі күрделі саяси мәселе кезікті. Оның біріншісі лордтар палатасы қауым палатасымен ұсынылған бюджеттен бас тартты; бұған жауап ретінде олар лордар палатасының билігін айтарлықтай шектейтін парламент жайлы билльді ұсынды. Премьер-министр Герберт Асквиттің талабы бойынша патша парламент жайлы билльдің күшіне ие болуына әрекет етуі қажет болды. Екіншісі — Ирландиядағы гомруль (өзін-өзі басқару құқығы) қабылдау мәселесі. Бұл жағдай бойынша тіпті көтерілістің шығуы мүмкін еді, сондықтан патша 1914 жылы барлық партия өкілдерін шақыртты, алайда ешбір шешім қабылданбады. Ағылшын-ирланд келісімі тек 1921 жылы ғана қабылданды.
Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде V Георг барлық жеке және әулеттік германдық титулдардан бас тартып, патшалық үйдің атауын Саксен-Кобург-Готтан Виндзор әулеті деп өзгертті.
Патшаның билік ету кезінде қабылданған, бұл статут доминиондардың құқықтық жағайдын және Ұлыбританиямен қарым-қатынасын орнатты: ол Британ Достастығын құрды, ал Георг бүкіл доминиондардың патшасы атанды.
Өмірінің соңғы жылдары V Георг созылмалы өкпе ауыруымен ауырған еді, сондықтан да оның денсаулығы бірнеше рет ауыр жағдайда болған. V Георг Сандринхемде 1936 жылдың 20 қаңтарында қайтыс болады. Тек 50 жылдан кейін оның лейб-медигі барон Бертран Доусон ауыр бронхиттан кейінгі кома үстіндегі патшаны өз қолымен морфин мен кокаин егу арқылы эвтаназия жасаған
Титулдары, атақтары, гербтері
Әскери атақтары
- британдық фельдмаршал (6 мамыр 1910 жыл),
- британдық флот адмиралы (6 мамыр 1910 жыл),
- пруссиялық генерал-фельдмаршал (16 мамыр 1911 жыл),
- құрметті даниялық адмирал (25 мамыр 1910 жыл),
- орыс адмиралы (1910),
- герман адмиралы (27 қаңтар 1901 жыл),
- швед адмиралы,
- испан генерал-капитаны,
- құрметті сиам генералы,
- Жапония маршалы (28 қазан 1918 жыл).
Гербтері
V Георгтің әр титулына байланысты ауыстырылған гербтері. Патшаның гербі патшалық елтаңбаның түрлендірілген нұсқасы болып табылады.
Шежіресі
V Георг 1837 – 1901 жылдары билік еткен Ұлыбритания патшайымы – Виктория патшайымның немересі, яғни Викторияның үлкен ұлы – Альберт Эдуардтың (кейін таққа отарғаннан кейін VII Эдуардтың) екінші баласы. V Георг қазіргі Ұлыбритания патшайымы — II Елизаветаның атасы болып табылады.
Виктория (Ұлыбритания патшайымы)IX Кристиан
V Георг
Дереккөздер
- Толығырақ қараңыз: « бұл тұлғаға қатысты шежіре бар: Луиза Гессен-Кассельская
- Clay, Catrine King, Kaiser, Tsar: Three Royal Cousins Who Led the World to War — London: John Murray, 978-0-7195-6537-3. — ISBN 978-0-7195-6537-3.
- A King, a Doctor, and a convenient Death // BMJ 308 : 1445
- Velde, François (19 April 2008), "Marks of Cadency in the British Royal Family", Heraldica, retrieved 1 мамыр 2010.
Әдебиет
- Harold Nicolson. King George the Fifth: His Life and Reign. — London: Constable and Co., 1984. — 568 p. — ISBN 0-094-65720-3.
- Kenneth Rose. King George V. — 3. — London: Weidenfeld and Nicolson, 1984. — 514 p. — ISBN 0-297-78245-2.
- Остапенко Г. С. Виктория патшайымның мұрагерлері және XX ғ. алғашқы британ монархтары: VII Эдуард және V Георг. — Новая и новейшая история, 1999. — № 6. (Тексерілді 19 ақпанның 2011)
Ізашары: VII Эдуард | Ұлыбритания патшасы, Индия императоры 1910—1936 | Ізбасары: VIII Эдуард |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
V Georg agylsh George V 3 mausym 1865 20 kantar 1936 1910 zhyldyn 6 mausymynan 1936 zhyldyn 20 kantaryna dejin bilik kurgan Ұlybritaniya zhәne Irlandiya Birikken Patshalygy zhәne Ұlybritaniya zhәne Soltүstik Irlandiya Birikken Patshalyktarynyn patshasy Uelstik hanzada kejin VII Eduard men hanshajymnyn ekinshi uldary V Georg George VV GeorgLauazymyTu Ұlybritaniya zhәne Irlandiya Ұlybritanii zhәne Soltүstik Irlandiya patshasy Tu6 mamyr 1910 20 kantar 1936Tәzh kigizu zhorasy 22 mausym 1911Izashary VII EduardIzbasary VIII EduardӨmirbayanyDini ProtestantizmDүniege kelui 3 mausym 1865 1865 06 03 London Ұlybritaniya zhәne Irlandiya Birikken PatshalygyҚajtys boluy 20 kantar 1936 1936 01 20 70 zhas Ұlybritaniya zhәne Soltүstik Irlandiya Birikken PatshalygyZherlendiBalalary 1 Eduard 1894 1972 2 VI Georg 1895 1952 3 Mariya 1897 1965 4 Genri 1900 1972 5 Georg 1902 1942 6 Dzhon 1905 1919 ҚoltanbasyV Georg Ortakkordaondeu ӨmirbayanyAlgashky zhyldar zhәne bilimi 1865 zhyly 3 shildedi Londondagy tugan shokyndyrylgannan kejin Georg Fridrih Ernst Albert esimi berildi Әkesi VII Eduard anasy Aleksandra Daniyalyk Ol Resej imperatory zhubajy sondaj ak Resejdin songy imperatory II Nikolajdyn anasy Mariya Fedorovnanyn tugan әpkesi V Georgtyn kelbeti II Nikolajga katty uksagan sebebi olar analyk urpak bojynsha nemere agalar yagni Georgtyn anasy Aleksandra zhәne Nikolajdyn anasy Dagmar Daniya patshasy IX Kristiannyn kyzdary bolgan Georg әskeri tenizdik bilim aldy 1877 zhyldyn kyrkүjeginde 12 zhasar Georg bauyrymen birge oku kemesine kadet bolyp kabyldanady Үsh zhyl aralygynda 1879 zhyldan bastap kyzmetin atkarady Gercog Jorkskij Georg Jork gercogi 1893 14 kantar 1892 zhyly tumau epidemiyasynyn barysynda agasy Albert Viktor kajtys bolady Agasynyn olimi Georgti takka muragerler satysynda ekinshi orynga koterdi 1892 zhyldyn mamyrynda Viktoriya patshajym nemeresine Jorktik gercog titulyn tagajyndajdy Uelstik hanzada 1901 zhyldyn kantarynda Viktoriya patshajymnyn oliminen kejin tak murageri retinde Georg Angliyadagy Kornuoll zhәne Shotlandiyadagy Rotsej gercogtikterin aldy al 1901 zhyldyn 9 karashasynda otken әkesi VII Eduardtyn tәzh kigizu zhorasynan kejin Uelstik hanzada atagyna ie boldy Patsha zhәne imperator II Nikolaj V Georg zhәne Belgiya patshasy 1914 6 mamyr 1910 zhyly Georgtin әkesi VII Eduard patsha kajtys bolady Georg patsha bolyp zhariyalanyp 1911 zhyldyn 22 mausymynda tәzh kiedi Angliyada zhana patsha eki kүrdeli sayasi mәsele kezikti Onyn birinshisi lordtar palatasy kauym palatasymen usynylgan byudzhetten bas tartty bugan zhauap retinde olar lordar palatasynyn biligin ajtarlyktaj shektejtin parlament zhajly billdi usyndy Premer ministr Gerbert Askvittin talaby bojynsha patsha parlament zhajly billdin kүshine ie boluyna әreket etui kazhet boldy Ekinshisi Irlandiyadagy gomrul ozin ozi baskaru kukygy kabyldau mәselesi Bul zhagdaj bojynsha tipti koterilistin shyguy mүmkin edi sondyktan patsha 1914 zhyly barlyk partiya okilderin shakyrtty alajda eshbir sheshim kabyldanbady Agylshyn irland kelisimi tek 1921 zhyly gana kabyldandy Birinshi dүniezhүzilik sogys kezinde V Georg barlyk zheke zhәne әulettik germandyk tituldardan bas tartyp patshalyk үjdin atauyn Saksen Koburg Gottan Vindzor әuleti dep ozgertti Patsha mikrofon aldynda rozhdestvolyk zholdau oku үsinde 1934 Patshanyn bilik etu kezinde kabyldangan bul statut dominiondardyn kukyktyk zhagajdyn zhәne Ұlybritaniyamen karym katynasyn ornatty ol Britan Dostastygyn kurdy al Georg bүkil dominiondardyn patshasy atandy Өmirinin songy zhyldary V Georg sozylmaly okpe auyruymen auyrgan edi sondyktan da onyn densaulygy birneshe ret auyr zhagdajda bolgan V Georg Sandrinhemde 1936 zhyldyn 20 kantarynda kajtys bolady Tek 50 zhyldan kejin onyn lejb medigi baron Bertran Douson auyr bronhittan kejingi koma үstindegi patshany oz kolymen morfin men kokain egu arkyly evtanaziya zhasaganTituldary ataktary gerbteriӘskeri ataktarybritandyk feldmarshal 6 mamyr 1910 zhyl britandyk flot admiraly 6 mamyr 1910 zhyl prussiyalyk general feldmarshal 16 mamyr 1911 zhyl kurmetti daniyalyk admiral 25 mamyr 1910 zhyl orys admiraly 1910 german admiraly 27 kantar 1901 zhyl shved admiraly ispan general kapitany kurmetti siam generaly Zhaponiya marshaly 28 kazan 1918 zhyl Gerbteri V Georgtin әr titulyna bajlanysty auystyrylgan gerbteri Patshanyn gerbi patshalyk eltanbanyn tүrlendirilgen nuskasy bolyp tabylady Georgtin Jork gercogi retindegi gerbi Georgtin Uelstik hanzada retindegi gerbi V Georgtin Ұlybritaniyadagy Shotlandiyasyz gerbi V Georgtin Shotlandiyadagy gerbiShezhiresiV Georg 1837 1901 zhyldary bilik etken Ұlybritaniya patshajymy Viktoriya patshajymnyn nemeresi yagni Viktoriyanyn үlken uly Albert Eduardtyn kejin takka otargannan kejin VII Eduardtyn ekinshi balasy V Georg kazirgi Ұlybritaniya patshajymy II Elizavetanyn atasy bolyp tabylady Viktoriya Ұlybritaniya patshajymy IX Kristian VII Eduard V GeorgDerekkozderTolygyrak karanyz bul tulgaga katysty shezhire bar Luiza Gessen Kasselskaya Clay Catrine King Kaiser Tsar Three Royal Cousins Who Led the World to War London John Murray 978 0 7195 6537 3 ISBN 978 0 7195 6537 3 A King a Doctor and a convenient Death BMJ 308 1445 Velde Francois 19 April 2008 Marks of Cadency in the British Royal Family Heraldica retrieved 1 mamyr 2010 ӘdebietHarold Nicolson King George the Fifth His Life and Reign London Constable and Co 1984 568 p ISBN 0 094 65720 3 Kenneth Rose King George V 3 London Weidenfeld and Nicolson 1984 514 p ISBN 0 297 78245 2 Ostapenko G S Viktoriya patshajymnyn muragerleri zhәne XX g algashky britan monarhtary VII Eduard zhәne V Georg Novaya i novejshaya istoriya 1999 6 Tekserildi 19 akpannyn 2011 Izashary VII Eduard Ұlybritaniya patshasy Indiya imperatory 1910 1936 Izbasary VIII Eduard Vindzor әuleti V Dzhordzh VIII Eduard VI Dzhordzh II Elizabet Eki bala 6 nemere 16 shobere Eki bala үsh nemere 5 shobere Үsh bala 7 nemere 14 shobere III Charlz Anna hanshajym Endryu hanzada Eki bala tort nemere Uilyam hanzada Garri hanzada Eki bala үsh nemere Eki bala Eki bala Dzhordzh hanzada Eki bala