Жапырақаяқтылар (лат. Phyllopoda) — желбезекаяқты шаянтәрізділер отряды карапаксы жоңқақақпалы екі жақты шатыр немесе қос жаппалы бақалшық тәрізді — фасетті көздері сабақсыз. Кеуде аяқтары жапыраққа ұқсас. Құрсағы жетілмеген. Негізінен тұщы суларда 560 тақау түрлері бар — олардың арасында теңіздерде өмір сүретін түрлер кездеседі. 3 отряд тармағына жіктелген; қалқандылар — бақалшықты жапырақаяқтылар және тармақмұрттылар.
Сипаттамасы
Дене тұрқы 5 мм-ден 3 см-ге дейін. Бас бунақтары бірігіп кеткен. Бұлар денесін жауып тұратын жалпақ қалқанының (карапакстың) немесе қос жақтаулы бақалшағының болуымен ерекшеленеді. Көп бунақты кеудесіндегі жапырақ тәрізді қос тармақты аяқтары болады, солармен жүзеді, тыныс алады, қорегін аузына қарай жылжытады. Құрсақ бунақтары жойылуға жақын. Бұлар: қалқанды шаяндар (Notostraca), бақалшақты жапырақаяқты шаяндар (Conchostraca) және бұтақмұртты шаянтәрізділер болып үш отряд тармағына бөлінеді. Қалқанды шаяндардың 9 түрі белгілі, олардың Қазақстанда 3 түрі анықталған. Бақалшақты жапырақаяқты шаяндардың 150-ге жуық түрі белгілі. Қазақстанда арнайы зерттеулер жүргізілмегенмен, зоопланктонды 2 түрі анықталған.
Дереккөздер
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – Павлодар: 2007 - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
- Қазақ энциклопедиясы,3 том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhapyrakayaktylar lat Phyllopoda zhelbezekayakty shayantәrizdiler otryady karapaksy zhonkakakpaly eki zhakty shatyr nemese kos zhappaly bakalshyk tәrizdi fasetti kozderi sabaksyz Keude ayaktary zhapyrakka uksas Қursagy zhetilmegen Negizinen tushy sularda 560 takau tүrleri bar olardyn arasynda tenizderde omir sүretin tүrler kezdesedi 3 otryad tarmagyna zhiktelgen kalkandylar bakalshykty zhapyrakayaktylar zhәne tarmakmurttylar SipattamasyDene turky 5 mm den 3 sm ge dejin Bas bunaktary birigip ketken Bular denesin zhauyp turatyn zhalpak kalkanynyn karapakstyn nemese kos zhaktauly bakalshagynyn boluymen erekshelenedi Kop bunakty keudesindegi zhapyrak tәrizdi kos tarmakty ayaktary bolady solarmen zhүzedi tynys alady koregin auzyna karaj zhylzhytady Қursak bunaktary zhojyluga zhakyn Bular kalkandy shayandar Notostraca bakalshakty zhapyrakayakty shayandar Conchostraca zhәne butakmurtty shayantәrizdiler bolyp үsh otryad tarmagyna bolinedi Қalkandy shayandardyn 9 tүri belgili olardyn Қazakstanda 3 tүri anyktalgan Bakalshakty zhapyrakayakty shayandardyn 150 ge zhuyk tүri belgili Қazakstanda arnajy zertteuler zhүrgizilmegenmen zooplanktondy 2 tүri anyktalgan DerekkozderOryssha kazaksha tүsindirme sozdik Biologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan professor E Aryn Pavlodar 2007 1028 b ISBN 9965 08 286 3 Қazak enciklopediyasy 3 tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet