Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
II Хишам (әл-Муәйад биллаһ Әбу әл-Уәлид Хишам ибн Хакам, араб.: 'ھشام, 965 — 1013) —Кордоба хилафатының халифі (976—1009 және 1010—1013), II Хакамның ұлы, Умәйя әулетінің мүшесі.
| II Хишам араб.: 'ھشام | ||
 II Хишам динары | ||
| Лауазымы | ||
|---|---|---|
| ||
| 976 — 1009 | ||
| Ізашары | II Хакам | |
| Ізбасары | II Мұхаммед | |
| ||
| 1010 — 1013 | ||
| Ізашары | II Мұхаммед | |
| Ізбасары | Сүлеймен | |
| Өмірбаяны | ||
| Діні | Ислам | |
| Дүниеге келуі | 965 | |
| Қайтыс болуы | 1013 | |
| Династия | Умәйя әулеті | |
| Әкесі | II Хакам | |
| II Хишам Ортаққорда | ||
өңдеу  | ||
Өмірбаяны
976 жылы әкесі II Хакам қайтыс болғаннан кейін таққа небәрі 10 жасында отырды. Көп кешікпей мемлекеттегі жоғарғы билік хаджиб және әскери қолбасшы әл-Мансұр (Жеңімпаз) атағына ие болған қолына өтеді. Әл-Мансұр жас халифті мемлекетті басқаруда ешбір істерге араластырмай, халифтің тәжірбие жинауына жол бермеу мақсатында сарайда қамап отырды. Сөйтіп әл-Мансұр халықты халифтің мемлекеттік билікке араласпай өзін құлшылық етуге арнағандығына сендіріп, барлық билікті өзінің қолына алады.
Әл-Мансұр жүргізген жорықтар
Халифат ішінде өзінің билігін нығайтқан әл-Мансұр Солтүстік Испаниядағы христиан мемлекеттеріне шабуыл жасап отырды. 985 жылы мұсылмандар Барселонаны, ал 997 жылы испан христиандарының басты қастерлі орны — Сант-Яго шіркеуін басып алады. Осы жорықтардың нәтижесінде толығымен жауланып алынды. Христиандық территориялардан тек Астурия мен Галисияның кейбір бөліктері және Кастилияның бірнеше ауданы ғана тәуелсіздігін сақтап қалды. 1002 жылы әл-Мансұр қайтыс болып, хаджиб билігі оның ұлы Абд әл-Мәлік әл-Музаффарға тиеді. Ол 1008 жылы қайтыс болады. Әл-Музаффардың өлімінен кейін халифат ішінде бүлік орын алып, Кордоба халифаты құлдырап, ыдырап кетеді. Әл-Мансұрдың екінші ұлы Әбдіррахман Санчуэлоны тақтан түсіріп, 1009 жылы дарға асады. Кезек Хишамға келген кезде ол тақтан бас тартуға мәжбүр болып, билік III Әбдіррахманның немересі – II Мұхаммедке беріледі.
Хишамның екінші мәрте халифа болуы
Бір жылдан кейін, яғни 1010 жылы сақалибтерден құралған халиф гвардиясы II Хишамды босатып, қайтадан халиф етіп тағайындайды, алайда берберлер бият етуден бастартып, шабуылдарын жалғастырады. Олар Захра сарайын басып алып, сарай қызметшілерін талқандап, ғимаратты толығымен қиратады. Сол жылы берберлер Кордобаға таяп, бір жарым жыл бойы қаланып қоршауда ұстап жаулап алады. Қала тұрғындары қырылып, халифа резиденциясы тоналып қиратылады. Осы оқиғада II Хишаммен не болғандығы белгісіз. Кейбір деректерге сәйкес ол берберлердің қолынан қаза тапты делінеді, алайда басқа тарихшылар оның Азияға қашып үлгергендігін және сол жерде бірнеше жыл өмір сүргендігін айтады.
Әдебиет
- Рыжов, Константин. Әлем монархиялары. VII-XV ғғ. Мұсылман Шығыс — М.: Вече, 2004. — 544 б.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
II Hisham әl Muәjad billaһ Әbu әl Uәlid Hisham ibn Hakam arab ھشام 965 1013 Kordoba hilafatynyn halifi 976 1009 zhәne 1010 1013 II Hakamnyn uly Umәjya әuletinin mүshesi II Hisham arab ھشام II Hisham dinaryLauazymyKordoba hilafatynyn 3 shi halifi976 1009Izashary II HakamIzbasary II MuhammedKordoba hilafatynyn halifi1010 1013Izashary II MuhammedIzbasary SүlejmenӨmirbayanyDini IslamDүniege kelui 965 0965 Қajtys boluy 1013 1013 Dinastiya Umәjya әuletiӘkesi II HakamII Hisham Ortakkordaondeu Өmirbayany976 zhyly әkesi II Hakam kajtys bolgannan kejin takka nebәri 10 zhasynda otyrdy Kop keshikpej memlekettegi zhogargy bilik hadzhib zhәne әskeri kolbasshy әl Mansur Zhenimpaz atagyna ie bolgan kolyna otedi Әl Mansur zhas halifti memleketti baskaruda eshbir isterge aralastyrmaj haliftin tәzhirbie zhinauyna zhol bermeu maksatynda sarajda kamap otyrdy Sojtip әl Mansur halykty haliftin memlekettik bilikke aralaspaj ozin kulshylyk etuge arnagandygyna sendirip barlyk bilikti ozinin kolyna alady Әl Mansur zhүrgizgen zhoryktar Halifat ishinde ozinin biligin nygajtkan әl Mansur Soltүstik Ispaniyadagy hristian memleketterine shabuyl zhasap otyrdy 985 zhyly musylmandar Barselonany al 997 zhyly ispan hristiandarynyn basty kasterli orny Sant Yago shirkeuin basyp alady Osy zhoryktardyn nәtizhesinde tolygymen zhaulanyp alyndy Hristiandyk territoriyalardan tek Asturiya men Galisiyanyn kejbir bolikteri zhәne Kastiliyanyn birneshe audany gana tәuelsizdigin saktap kaldy 1002 zhyly әl Mansur kajtys bolyp hadzhib biligi onyn uly Abd әl Mәlik әl Muzaffarga tiedi Ol 1008 zhyly kajtys bolady Әl Muzaffardyn oliminen kejin halifat ishinde bүlik oryn alyp Kordoba halifaty kuldyrap ydyrap ketedi Әl Mansurdyn ekinshi uly Әbdirrahman Sanchuelony taktan tүsirip 1009 zhyly darga asady Kezek Hishamga kelgen kezde ol taktan bas tartuga mәzhbүr bolyp bilik III Әbdirrahmannyn nemeresi II Muhammedke beriledi Hishamnyn ekinshi mәrte halifa boluy Bir zhyldan kejin yagni 1010 zhyly sakalibterden kuralgan halif gvardiyasy II Hishamdy bosatyp kajtadan halif etip tagajyndajdy alajda berberler biyat etuden bastartyp shabuyldaryn zhalgastyrady Olar Zahra sarajyn basyp alyp saraj kyzmetshilerin talkandap gimaratty tolygymen kiratady Sol zhyly berberler Kordobaga tayap bir zharym zhyl bojy kalanyp korshauda ustap zhaulap alady Қala turgyndary kyrylyp halifa rezidenciyasy tonalyp kiratylady Osy okigada II Hishammen ne bolgandygy belgisiz Kejbir derekterge sәjkes ol berberlerdin kolynan kaza tapty delinedi alajda baska tarihshylar onyn Aziyaga kashyp үlgergendigin zhәne sol zherde birneshe zhyl omir sүrgendigin ajtady ӘdebietRyzhov Konstantin Әlem monarhiyalary VII XV gg Musylman Shygys M Veche 2004 544 b