Ұшық, герпес — адам терісі мен шырышты қабықшаларына тұтасқан көпіршіктердің шығуынан болатын вирусты ауру. Инфекция көзі — ауырған немесе вирус таратушы адам. Ұшық көп жағдайда жылдың салқын мезгілдерінде, организмнің ауруға қарсыласу қабілеті нашарлап, дамығанда; әртүрлі жұқпалы аурулармен (тұмау, пневмония, безгек) ауырғанда, кейде жаздың ыстық мезгілінде күн көзіне көп қыздырынғанда шығады. Ұшықтың 2 түрі ажыратылады.
- Жай ұшық, оның бірнеше түрі бар: тері ұшығы, ауыз қуысы ұшығы, жыныс ұшығы, көз ұшығы, т.б. Аурудың бұл түрі нәрестеге алғашқы күндері-ақ жұғады, бірақ сәбидің анасынан алған иммунитетінің нәтижесінде бір жасқа дейін ауру белгісі білінбейді. Баланың бұл қорғаныш қасиеті бір жастан кейін әлсірейді де, өзіне қолайлы жағдай туса болды, вирус күшейіп, ауру туғызады. Организмге түскен жай ұшықтың вирусы адамның денесінде өмір бойы сақталады. Аурудың белгісі: ұсақ, тұтасқан, түссіз көпіршіктер. Ұшық негізінен ерінге, мұрын ұшына, ауыз қуысының шырышты қабығына (қараңыз Стоматит), көзге (қараңыз ), жыныс органдарына шығады. Көпіршіктер пайда болған жер аздап қышиды немесе теріні күйдіргендей болады, кейде адам тоңады, әлсіздік байқалады, асқазан-ішек жолдарының қызметі бұзылады (әсіресе балаларда). Өте сирек жағдайда сәбилердің ішкі органдарының, жүйке жүйесінің қызметі бұзылады. Бұл кезде балалардың дене қызуы көтеріліп, жалпы әлсіздік пайда болады.
- Белдеме ұшығы (кейде мұны белдеме теміреткісі деп атайды), ол жел шешек вирусының жұғуынан шығады. Ұшықтың бұл түрімен тек үлкен адамдар ғана ауырады. Дерттің қоздырғышы тек адам терісін ғана емес, жүйкені де зақымдайды, сондай-ақ бұл кезде бас ауырады. Вирус түскен жерге жақын жатқан лимфа түйіндері ісінеді, науқастың қызуы көтеріліп, адам әлсізденеді. 6 — 8 күннен кейін көпіршіктер кеуіп, қабыршақтана бастайды. 2 — 5 аптадан кейін ауру толықтай жазылып кетеді. Емі: ұшықтың жеңіл түрінде жасыл бриллиант ерітіндісін пайдалану керек; организмнің көп жері зақымданған жағдайда 6 мл адам егеді; ал ұшық асқынып, іріңдесе, антибиотиктер қолдану қажет. Ұшықтан алдын ала сақтану үшін дене тазалығын сақтап, организмді шынықтыру керек.
Дереккөздер
- Стоматология терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. – Алматы, Қазақстан, 1991. ISBN 5-615-00789-3
- "Қазақ Энциклопедиясы", 9 том
Бұл — медицина бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ұshyk gerpes adam terisi men shyryshty kabykshalaryna tutaskan kopirshikterdin shyguynan bolatyn virusty auru Infekciya kozi auyrgan nemese virus taratushy adam Ұshyk kop zhagdajda zhyldyn salkyn mezgilderinde organizmnin auruga karsylasu kabileti nasharlap damyganda әrtүrli zhukpaly aurularmen tumau pnevmoniya bezgek auyrganda kejde zhazdyn ystyk mezgilinde kүn kozine kop kyzdyrynganda shygady Ұshyktyn 2 tүri azhyratylady Zhaj ushyk onyn birneshe tүri bar teri ushygy auyz kuysy ushygy zhynys ushygy koz ushygy t b Aurudyn bul tүri nәrestege algashky kүnderi ak zhugady birak sәbidin anasynan algan immunitetinin nәtizhesinde bir zhaska dejin auru belgisi bilinbejdi Balanyn bul korganysh kasieti bir zhastan kejin әlsirejdi de ozine kolajly zhagdaj tusa boldy virus kүshejip auru tugyzady Organizmge tүsken zhaj ushyktyn virusy adamnyn denesinde omir bojy saktalady Aurudyn belgisi usak tutaskan tүssiz kopirshikter Ұshyk negizinen eringe muryn ushyna auyz kuysynyn shyryshty kabygyna karanyz Stomatit kozge karanyz zhynys organdaryna shygady Kopirshikter pajda bolgan zher azdap kyshidy nemese terini kүjdirgendej bolady kejde adam tonady әlsizdik bajkalady askazan ishek zholdarynyn kyzmeti buzylady әsirese balalarda Өte sirek zhagdajda sәbilerdin ishki organdarynyn zhүjke zhүjesinin kyzmeti buzylady Bul kezde balalardyn dene kyzuy koterilip zhalpy әlsizdik pajda bolady Beldeme ushygy kejde muny beldeme temiretkisi dep atajdy ol zhel sheshek virusynyn zhuguynan shygady Ұshyktyn bul tүrimen tek үlken adamdar gana auyrady Derttin kozdyrgyshy tek adam terisin gana emes zhүjkeni de zakymdajdy sondaj ak bul kezde bas auyrady Virus tүsken zherge zhakyn zhatkan limfa tүjinderi isinedi naukastyn kyzuy koterilip adam әlsizdenedi 6 8 kүnnen kejin kopirshikter keuip kabyrshaktana bastajdy 2 5 aptadan kejin auru tolyktaj zhazylyp ketedi Emi ushyktyn zhenil tүrinde zhasyl brilliant eritindisin pajdalanu kerek organizmnin kop zheri zakymdangan zhagdajda 6 ml adam egedi al ushyk askynyp irindese antibiotikter koldanu kazhet Ұshyktan aldyn ala saktanu үshin dene tazalygyn saktap organizmdi shynyktyru kerek ҰshykDerekkozderStomatologiya terminderinin oryssha kazaksha tүsindirme sozdigi Almaty Қazakstan 1991 ISBN 5 615 00789 3 Қazak Enciklopediyasy 9 tom Bul medicina bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet