Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қожабай Тоқсанбайұлы (1841, Қарағанды облысы Жезді ауданы - 1918, сонда) - ақын.
Найман тайпасының Бағаналы (ру) руынан шыққан.
"Балапан қанат бітіп ол ер жетер, Кедейді байлар бақтым деген ол бекер. Ешкімді асырамас ешкім бағып, Әр адам мұратына іздеп жетер", "Кел, Қожабай, сөз сөйле", "Қазақ баласына" өлеңдері, "Төлен сөзі" дастаны сақталған. Қожабай Шығыс әдебиетіндегі дәстүрді сақтай отырып (бір ұйқаспен бастап, сонымен аяқтау, өз атын жырға қосу, т.б.) сондай аңыз-дастандар мазмұнын еркін пайдаланған. Бір топ жырлары Қожа Ахмет Иасауи хикметтерімен үндесіп, дін тақырыбына да жүйрік екенін аңғартады. Қожабай қысқа лирика өлеңдерімен қатар, кең тынысты эпикалық туындылар да шығарған.
Қожабай Тоқсанбайұлы (1841, қазіргі Қарағанды облысы Ұлытау ауданы Балажезді мекені – 1918, сонда) – ақын. Бауырына басқан Тайлақбай атасынан ерте айрылған бала Қожабай 6 – 7 жасында-ақ ауызша мұңлы өлеңдер шығара бастаған. Ауыл молдасынан сауат ашқан. Баршылық пен жоқшылық, қоғамдағы әлеуметтік әділетсіздіктер Қожабай жырларының өзекті тақырыбына айналды. Ол “Бай болмақ, кедей болмақ – бір Алладан” деген қалыптасқан қағидаға адал еңбек пен қажымас талапты қосады. Алла “Кел, Қожабай, сөз сөйле заманыңның зарынан” деген толғауында қоғамдағы кереғар құбылыстарға көзқарасын айқын танытса, “Қазақ баласына” атты жырында Сыр бойын жайлаған елдің кәсіп-тіршілігін салыстыра отырып ой түйеді, ел бастаған жақсылардың игі істеріне ризашылығын білдіріп, кейінгілерге үлгі етіп ұсынады. Қожабайдың Амангелді Имановқа хат ретінде жазған жыры болашаққа деген үміт пен жақсы тілекке толы. Ақынның “Ортадан асып барады менің жасым” деген ұзақ толғауы өмір мен өлім, баршылық пен жоқшылық, әділдік пен зұлымдық туралы философиялық ой түйетін күрделі туынды. Шығармадан Қожабайдың Шығыстың классикалық әдебиетімен жақсы таныс болғаны аңғарылады. Ақын шығармалары хақында ғалым М.Жармұхамедов жүйелі зерттеулер жүргізген.
Дереккөздер
Қазақ Энциклопедиясы
Дереккөздер
- Х.М.Ғабжалилов Қазақ ру-тайпаларының тарихы. Найман — Алматы: Алаш ТЗО, Полиграфкомбинат, 2008. — Т. 10. — 430 б. — 1000 таралым. — ISBN 9965-765-21-09.
- Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қozhabaj Toksanbajuly 1841 Қaragandy oblysy Zhezdi audany 1918 sonda akyn Najman tajpasynyn Baganaly ru ruynan shykkan Balapan kanat bitip ol er zheter Kedejdi bajlar baktym degen ol beker Eshkimdi asyramas eshkim bagyp Әr adam muratyna izdep zheter Kel Қozhabaj soz sojle Қazak balasyna olenderi Tolen sozi dastany saktalgan Қozhabaj Shygys әdebietindegi dәstүrdi saktaj otyryp bir ujkaspen bastap sonymen ayaktau oz atyn zhyrga kosu t b sondaj anyz dastandar mazmunyn erkin pajdalangan Bir top zhyrlary Қozha Ahmet Iasaui hikmetterimen үndesip din takyrybyna da zhүjrik ekenin angartady Қozhabaj kyska lirika olenderimen katar ken tynysty epikalyk tuyndylar da shygargan Қozhabaj Toksanbajuly 1841 kazirgi Қaragandy oblysy Ұlytau audany Balazhezdi mekeni 1918 sonda akyn Bauyryna baskan Tajlakbaj atasynan erte ajrylgan bala Қozhabaj 6 7 zhasynda ak auyzsha munly olender shygara bastagan Auyl moldasynan sauat ashkan Barshylyk pen zhokshylyk kogamdagy әleumettik әdiletsizdikter Қozhabaj zhyrlarynyn ozekti takyrybyna ajnaldy Ol Baj bolmak kedej bolmak bir Alladan degen kalyptaskan kagidaga adal enbek pen kazhymas talapty kosady Alla Kel Қozhabaj soz sojle zamanynnyn zarynan degen tolgauynda kogamdagy keregar kubylystarga kozkarasyn ajkyn tanytsa Қazak balasyna atty zhyrynda Syr bojyn zhajlagan eldin kәsip tirshiligin salystyra otyryp oj tүjedi el bastagan zhaksylardyn igi isterine rizashylygyn bildirip kejingilerge үlgi etip usynady Қozhabajdyn Amangeldi Imanovka hat retinde zhazgan zhyry bolashakka degen үmit pen zhaksy tilekke toly Akynnyn Ortadan asyp barady menin zhasym degen uzak tolgauy omir men olim barshylyk pen zhokshylyk әdildik pen zulymdyk turaly filosofiyalyk oj tүjetin kүrdeli tuyndy Shygarmadan Қozhabajdyn Shygystyn klassikalyk әdebietimen zhaksy tanys bolgany angarylady Akyn shygarmalary hakynda galym M Zharmuhamedov zhүjeli zertteuler zhүrgizgen DerekkozderҚazak EnciklopediyasyDerekkozderH M Ғabzhalilov Қazak ru tajpalarynyn tarihy Najman Almaty Alash TZO Poligrafkombinat 2008 T 10 430 b 1000 taralym ISBN 9965 765 21 09 Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 zhyl ISBN 9965 26 096 6Bul makala kazak әdebieti turaly bastama makala Ony tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz