Қаптал Фланг әскер шебінің екі жақ оң мен сол бөліктері Шеп бұзылған жағдайда да бұл бөліктер өзгермей сақталады Әдетте

Қаптал(Фланг) — әскер шебінің екі жақ (оң мен сол) бөліктері. Шеп бұзылған жағдайда да бұл бөліктер өзгермей сақталады. Әдетте қаптал әскер шебінің ең бір осал тұсы болып есептеледі де, қимылдары кезінде жауынгерлер қарсыластың қапталын бұзып өтуге, оған соққы беруге тырысады. Әсіресе, қарсыластың ашық қапталын (құраманың, бөлімінің т.б. қасында көршісі болмаса) айналып өту өте қауіпті. Қаптал мен олардын шектескен тұсын қорғау — ұрыс кезіндегі қолбасшының (командир) ең басты міндеті.
Қаптал матадан жасалған бір жиегі қалыңдау таспа-лента. Үш жағынан кесілген кітап блогы дәптерлерінің мықты бекітілуі үшін блок түбінің жоғарғы және төменгі жағына желімделіп жапсырылады.

Қапталдан ату

Нысананың қапталына (қарсыластың ұрыстық ретіне) артиллериялық зеңбіректерден, танкілерден, атыс қаруынан жүргізілетін атыс. Бұрын атыстың осылай жүргізілуін кейде қапталдау (флангирование) деп атайтын болған.

Қапталдан маневр жасау

Қарсыластың оперативтік шебінің () бір жақ қапталына соққы беріп, сол арқылы оның негізгі күшінің тылына шығу. Қарсылас қапталы ашық болса немесе әскери шептерінің аралықтары ашық болған жағдайда қолданылады және басып алуға немесе айналып өтуге қажетті күшпен қамтамасыз етіледі. Кеңес армиясында 1960 жьщдарға дейін қапталдан маневр жасау оперативтік ауқымдағы маневр түрі болып есептелді.

Қапталдан соғу

Қарсыластың ұрыстық немесе жорықтық реттерінін қапталына бағытталған соққы. Қарсыластың оперативтік саптануында (ұрыстық, ретінде) ашық қапталдар немесе алшақ жалғасымдар болған жағдайда қолданылып, әдетте қаумалау не орағытып өту маневрін жасаушы күштер жүзеге асырады. Қазіргі заманғы бөлімшелер мен бөлімдердің барынша оралымдылығы соққы күші мен атыс қуаты әскен жағдайда, әскердің қапталдан соғу мүмкіндіктері де шұғыл артып, көп жағдайда ұрыста табысқа жетудің алғышарты болып табьшады. Қапталдан соғуға — тұтқиылдық, батылдық пен қимыл жылдамдығы, шептер мен қорғаныс тереңдігіндегі обьектілерді басып алу тән. Мүндай қимылдар қарсыластың маневрлерінің алдын алып, оның қоршау мен талқандауға қарсы тұру шараларының жолын кесуге мүмкіндік береді.

Дереккөздер

Полиграфия, өлшеу техникасы, ағаш өңдеу жабдыктары және металл өңдеу техникасы мен технологиясы: Қазақша-орысша терминдердің түсіндірме сөздігі.

[1] Полиграфия, өлшеу техникасы, ағаш өңдеу жабдыктары және металл өңдеу техникасы мен технологиясы: Қазақша-орысша терминдердің түсіндірме сөздігі.