Ғафури Мәжит

Ғафури Мәжит (башқ. Мәжит Ғафури, тат. Мәҗит Гафури), толық аты — Ғабділмәжит Нұрғаниұлы Ғафуров ({{lang-ba|Ғәбделмәжит Нурғәни улы Ғафуров, 20 шілде 1880 жыл, Башқұртстан, Ғафури ауданы – 28 қазан 1934 жыл, Уфа) – башқұрт, татар шағиры, башқұрт балалар әдебиетінің негізін қалаушылардың бірі, Башқортостанның халық шағиры(1923).

Уфада. 1911

Ата-анасынан жетім қалып, жалшылықта болады, алтын кенішінде жұмыс істейді. Өз бетімен сауат ашып, білім жинайды. Солтүстік Қазақстанның мұғалім болып, бала оқытады. 1902 жылдан бастап әдебиетке араласып, татар тілінде шығармалар жазады. Шығармалары сол кезеңнің тарихи оқиғаларымен үндес келеді. Ғафури Мәжит 1905 жылы Қазанда болып, студенттер толқуына қатысады. Ғафури Мәжиттің «Жоқшылықта өткен өмір» (1903), «Сібір темір жолы»(1904), «Өзім және халқым» (1912) атты шығармалары демократтық сарында жазылса, одан кейінгі «Жұмысшы» поэмасы (1912) мен «Қызыл жұлдыз» пьесасында (1926) Азамат соғысы, жаңа сипаттағы өмір ағымы жарланды. «Гүл бақшасында», «Нұр», «Қызыл ту», «Татар жігіт», т.б. өлеңдерінде сол кезеңдегі өмір шындығын өрнектеді. Ғафури Мәжиттің «Масқараланғандар» повесінде (1927) төңкеріске дейінгі әйелдер жағдайы шынай суреттеледі. Ғафури Мәжит «Ақынның алтын кенінде» өмірбаяндық шығармасында (1931) қазақ халқының тұрмысын бейнелейді. Оның бірқатар шығармалары қазақ тіліне аударылып, «Кедейлер» деген атпен жарық көрген (ауд. М.Жансаева, жекелеген өлеңдерін Ж.Сыздықов аударды).

Дереккөздер

1. Қазақстан. Ұлттық энциклопедиясы/Бас ред. Ә.Нысанбаев. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы,2001. – 720 бет