Экспромт – ақынның ешқандай дайындықсыз, ұшқыр ойынан туған ауызша немесе жазбаша қысқа өлеңі. Бұл өлеңдер көбіне әзіл-қалжың мағынасында болып келеді. Көлемді, ұзақ айтылған өлең-жырды суырып салып (импровизация) шығару мен тұтқиылдан бірнеше шумақ өлеңді төгілтіп, экспромт үлгісінде айтып жіберу – бұлар түп тамыры бір, екеуі де қуатты ақындық шабыттың көрінісі. Ал мұндағы экспромт деген ұғым – жарқ еткен бір ойды ықшам түрде өлеңмен айту болса, суырып салып айту (импровизация) – көлемді өлең-жырларды түгелдей табан астында бірден жанынан шығарып айту шеберлігі. Қазақ әдебиетінде үлкен орын алатын ақындар айтысына осындай ұзаққа сермейтін суырып салма өнері тән дей отырып, кейде арасында жарқ етіп көрінетін ұтымды шумақтарды экспромт тәсілімен айтылған деп те қарауға болады. Қалай болғанда да, экспромт өлеңді суырып салып айтуға негізделеді, оны импровизацияның бір сәті деуге болады.
Музыкада, импровизациялық жағдайда туатын аспаптық (көбіне фортепьянолык) музыка пьеса. Экспромт әдетте лирикалық әуезді әрі тосын келеді. Ф.Шуберт, Ф.Шопен және А.Н. Скрябиннің көптеген туындылары экспромттың озық үлгілеріне жатады.
Дереккөздер
- Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
- Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ekspromt akynnyn eshkandaj dajyndyksyz ushkyr ojynan tugan auyzsha nemese zhazbasha kyska oleni Bul olender kobine әzil kalzhyn magynasynda bolyp keledi Kolemdi uzak ajtylgan olen zhyrdy suyryp salyp improvizaciya shygaru men tutkiyldan birneshe shumak olendi togiltip ekspromt үlgisinde ajtyp zhiberu bular tүp tamyry bir ekeui de kuatty akyndyk shabyttyn korinisi Al mundagy ekspromt degen ugym zhark etken bir ojdy yksham tүrde olenmen ajtu bolsa suyryp salyp ajtu improvizaciya kolemdi olen zhyrlardy tүgeldej taban astynda birden zhanynan shygaryp ajtu sheberligi Қazak әdebietinde үlken oryn alatyn akyndar ajtysyna osyndaj uzakka sermejtin suyryp salma oneri tәn dej otyryp kejde arasynda zhark etip korinetin utymdy shumaktardy ekspromt tәsilimen ajtylgan dep te karauga bolady Қalaj bolganda da ekspromt olendi suyryp salyp ajtuga negizdeledi ony improvizaciyanyn bir sәti deuge bolady Muzykada improvizaciyalyk zhagdajda tuatyn aspaptyk kobine fortepyanolyk muzyka pesa Ekspromt әdette lirikalyk әuezdi әri tosyn keledi F Shubert F Shopen zhәne A N Skryabinnin koptegen tuyndylary ekspromttyn ozyk үlgilerine zhatady DerekkozderҚazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 zhyl ISBN 9965 26 096 6 Қazak mәdenieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2005 ISBN 9965 26 095 8Bul makala kazak әdebieti turaly bastama makala Ony tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet