Шөпшай

Салаубас, шөпшай (лат. Helichrysum) – астралылар тұқымдасына жататын бір жылдық және көп жылдық шөптесін өсімдіктер. Қазақстанның жазық, тастақты жерлерінде, құм топырақты қуаң далаларында және теңіз деңгейінен 600 — 2500 м биіктікте өсетін 2 түрі: (Helіchrysum arenarіum) және Самарқан салаубасы (Helіchrysum maracandіcum) бар. Бұлардың биіктігі 15 — 50 см. Ағаш тамырлы өсімдіктің бірнеше сабағы болады. Тамырына жақын орналасқан жапырақтары ұзынша, жұмыртқа пішіндес сопақ, ал жоғарғылары қияқ тәрізді, бүтін жиекті болады. Өсімдіктің сыртын түгелдей түк жапқандықтан сұрғылт болып көрінеді. Сары не қызғылт-сары түсті ұсақ гүлдері шар тәрізді, жеке-жеке өсіп, себет гүлшоғырына топталған. Маусым — тамыз айларында гүлдеп, шілде — қазанда жемісі піседі. Жемісі — тұқымша. Салаубастың құрамында флавондар, , эфир майы, , илік және бояғыш заттар, шайыр мен каротин бар. Салаубастың гүлдері халық медицинасында ертеден дәрілік мақсатта қолданылып келеді. Оны шетенмен, шайқураймен, күнбағар гүлімен, жүгерімен қосып, бауыр және өт жолдарының ауруларын (холециститті) емдейді, асқазан қышқылы азайған жағдайда ішеді. Сондай-ақ, салаубастың гүлін кептіріп, гүлшоғын (букет) жасайды, олардың гүлі ұзақ уақыт солмай, жақсы сақталады.

Салаубас
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Asterids Сабы: Тұқымдасы: Asteraceae Кіші тұқымдасы: Тайпасы: Кіші тайпасы: Тегі: Helichrysum , 1754
түрлері
600 түрі белгілі

Дереккөздер

1. «Маңғыстау» энциклопедиясына, Компьютерлік-баспа орталығы, 2007
2. Қазақ энциклопедиясы, 7 - том
3. «Қазақстан» ұлттық энциклопедиясы (10 томдық), Алматы, 1998 – 2007