Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Хайбар - Мединенің солтүстік жағындағы б.з. VI ғ-да болған алқап. Ол егін жайлы, құрма, сулы-нулы тоғайлы бірнеше алқаптан құралған. Оны диқан-яһудилер мен иудаизмге сиынған арабтар мекендеген. Мұхаммед мың жарым кісілік жасақпен бір жарым ай шабуылдан, алқапты өз қол астына қаратады. Сол соғыстан кейінгі жасалған келісім-шартта Xайбар күнінен бағындырылғандықтан мұсылмандардың әскери олжасы деп танылды. Алқаптың бестен бірі әскери жасақ басшысы Мұхаммед (с.а.у.) әулетіне, қалған жері сол жорыққа қатысқан жауынгерлерге таратылып берілген. Жерді жергілікті тұрғындар өңдеп, түскен өнімнің тең жартысын мұсылмандарға беруге міндеттенеді. Деректер бұл бөліс жайында әр түрлі мәліметтер келтіріледі. Келісім-шарт диқан-яһудилердің болашақ жағдайларын толық ашпады. Жерді өңдеушілер жер несі болып қала ма, жоқ па - ол арасының басы ашылмаған. Кейінгі мұсылман заңгерлері келісім-шартты қайтадан талдап, Мұхаммед (с.а.у.) жергілікті тұрғындарды жерді жалға алушылар деп тапты. Пайғамбар (с.а.у.) өлген соң қызы Фатима мұрагер ретінде Хайбардан түсетін әкесінің сыбағасын өзі алуға тырысты. Оған Халиф Әбу Бәкір келіспеді. Хадистің айтуынша, «Мұхаммедтің мұрагері жоқ», - дегенді тілге тиек етті. Сондықтан оның меншігі қауымдық меншік деп табылып, қайырымдылық мақсатқа жұмсалуы керек деп саналды. Бірақ, Хайбардан түсетін пайданың белгілі бір мөлшерін Пайғамбар (с.а.у.) әулетіне беріп тұруға келісілді. 641 ж. халифа Омар Мединеде яһудилердің солтүстік Хиджаздан Сирияға қоныс аударатынын хабарлады. Соның нәтижесінде, хайбарлықтарға да өз мекенін тастауға тура келді. Сондықтан оларға ешқандай ақы төленбеді. Соған қарап, оларды мұсылмандардың біреудің меншігін уақытша пайдаланып отырған жалгерлер деп танығанын, егер келісім-шартты бұзса, еңбектері үшін ешқандай төлем төленбейді деп санағанын аңғару қиын емес. Яһудилерді жер аударғанда Омар Мұхаммедтің өлер алдында «Араб түбегінде екі дін: Ислам мен иудаизм қатар өмір сүруге тиісті емес» - деген өсиетіне сүйенеді. Ол алқапты түгелімен бір кезде оны жаулап алуға қатысқан жауынгерлердің әулеттеріне бөліп береді. Хайбардағы әскери жеңіс Мұхаммедтің (с.а.у.) болашақ жеңістеріне жол ашып берді.
Дереккөздер
- Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — Ислам туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Hajbar Medinenin soltүstik zhagyndagy b z VI g da bolgan alkap Ol egin zhajly kurma suly nuly togajly birneshe alkaptan kuralgan Ony dikan yaһudiler men iudaizmge siyngan arabtar mekendegen Muhammed myn zharym kisilik zhasakpen bir zharym aj shabuyldan alkapty oz kol astyna karatady Sol sogystan kejingi zhasalgan kelisim shartta Xajbar kүninen bagyndyrylgandyktan musylmandardyn әskeri olzhasy dep tanyldy Alkaptyn besten biri әskeri zhasak basshysy Muhammed s a u әuletine kalgan zheri sol zhorykka katyskan zhauyngerlerge taratylyp berilgen Zherdi zhergilikti turgyndar ondep tүsken onimnin ten zhartysyn musylmandarga beruge mindettenedi Derekter bul bolis zhajynda әr tүrli mәlimetter keltiriledi Kelisim shart dikan yaһudilerdin bolashak zhagdajlaryn tolyk ashpady Zherdi ondeushiler zher nesi bolyp kala ma zhok pa ol arasynyn basy ashylmagan Kejingi musylman zangerleri kelisim shartty kajtadan taldap Muhammed s a u zhergilikti turgyndardy zherdi zhalga alushylar dep tapty Pajgambar s a u olgen son kyzy Fatima murager retinde Hajbardan tүsetin әkesinin sybagasyn ozi aluga tyrysty Ogan Halif Әbu Bәkir kelispedi Hadistin ajtuynsha Muhammedtin murageri zhok degendi tilge tiek etti Sondyktan onyn menshigi kauymdyk menshik dep tabylyp kajyrymdylyk maksatka zhumsaluy kerek dep sanaldy Birak Hajbardan tүsetin pajdanyn belgili bir molsherin Pajgambar s a u әuletine berip turuga kelisildi 641 zh halifa Omar Medinede yaһudilerdin soltүstik Hidzhazdan Siriyaga konys audaratynyn habarlady Sonyn nәtizhesinde hajbarlyktarga da oz mekenin tastauga tura keldi Sondyktan olarga eshkandaj aky tolenbedi Sogan karap olardy musylmandardyn bireudin menshigin uakytsha pajdalanyp otyrgan zhalgerler dep tanyganyn eger kelisim shartty buzsa enbekteri үshin eshkandaj tolem tolenbejdi dep sanaganyn angaru kiyn emes Yaһudilerdi zher audarganda Omar Muhammedtin oler aldynda Arab tүbeginde eki din Islam men iudaizm katar omir sүruge tiisti emes degen osietine sүjenedi Ol alkapty tүgelimen bir kezde ony zhaulap aluga katyskan zhauyngerlerdin әuletterine bolip beredi Hajbardagy әskeri zhenis Muhammedtin s a u bolashak zhenisterine zhol ashyp berdi DerekkozderIslam Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 ISBN 9965 26 322 1Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul Islam turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz