Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Якоб Людвиг Феликс Мендельсон Бартолди (нем. Jakob Ludwig Felix Mendelssohn Bartholdy, 3 ақпан 1809, Гамбург — 4 қараша 1847, ) — ата-тегі еврей болған неміс композиторы, пианиношы, дирижер, педагог. Ол музыкадағы романтизмнің үлкен өкілдерінің бірі, «Лейпциг мектебінің» көркемөнер бағытының басшысы.
| Феликс Мендельсон нем. Felix Mendelssohn | |
 | |
| Негізгі ақпарат | |
|---|---|
| Туған кездегі есімі | Якоб Людвиг Феликс Мендельсон Бартолди |
| Туған күні | |
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | , , |
| Белсенділік жылдары | 1826 бастап |
| Мемлекет | Германия |
| Мамандықтары | |
| Аспаптары | орган мен фортепиано |
| Жанрлары | опера, классикалық музыка және симфониялық музыка |
Өмірбаяны
Феликс Мендельсон банкир Авраам Мендельсон отбасында дүниеге келді. Композитордың атасы атақты еврей философы, Хаскала («Еврей Ағартушылығы») қозғалысының негізін қалаушы Мозес (Моисей) Мендельсон болған екен. Феликс дүниеге келгеннен соң ата-тегі еврейлер саналатын Мендельсондар отбасы лютерандылықты қабылдап, Бартольди атты екінші тегін алды. 1811жылы Мендельсондар Берлинға көшіп кетті.
1825 жылы Авраам Мендельсон Парижге жол жүргенде, өзімен бірге баласын алып барады. Париж ол кезде Еуропаның музыкалық орталықтарының бірі болатын, ол кезде сол заманның атақты композиторлары — Джоаккино Россини және Джакомо Мейерберлер өмір сүрген. Мендельсон Луиджи Керубини атты Париж Консерваториясының ректорымен кездескенде, ол оның талантына жоғары баға береді. Француз композиторлық мектебі Мендельсонға онша қатты әсер етпегенін оның сол кездерде жазған хаттары арқылы білеміз, бірақ ол Францияның көптеген музыкалық орталарында көп достарын тапты.
1825 жылдың мамыр айында Мендельсондар отбасы Берлнге оралады, Феликс өмірінде осымен екінші рет Гётемен кездеседі. Жазушының үйінде алғаш рет оған арналған Мендельсонның Фортепианолық квартеті болды. сол жылдың тамыз айында композитор өзінің екі тактілі Сервантестің «Дон Кихотының» бір оқиғасынан шыққан «Камачо тойы» атты операсын аяқтайды.
Мендельсондар отбасы, ішінде үлкен музыкалық залы бар Leipziger Straße 3-те орналасқан ескі және кең үйге қоныстанады. Мендельсон сенбі сайын дәстүрлі түрде концерт өткізетін болды, оны көруге жүздеген адамдар келіп отырды. 1843 жылы Мендельсонның белсенбі қатысуымен Лейпцигте Консерватория ашылды. Ол Германиядағы алғашқы жоғары музыкалық оқу орны болды. оқытушылар ретінде Шуман, Давид, Мошелес және т.б сол заманның атақты музыканттары шақырылды. Бір жылдан сон ол тағы да Англияда концерттер беріп, отанына қайтқанда корольге берлин капельмейстері лауазымынан босату сұрауын жібереді.
1845 жылдың қыркүйегінде Мендельсон Лейпцигке оралады. Ол жерде өзінің бұрынғы Гевандхауза концерттерінің дирижері лауазымына қайта орнығып, Консерваторияда сабақ беріп, «Илия» атты ораториясын жазуға кіріседі. Бұл шығарма 1846 жылы аяқталып, алғаш рет Бирмингем сахнасында жарық көреді. Лейпцигке оралганнан соң ол «Христос» атты трилогиясының үшінші бөлімін жаза бастайды. Бірақ өкінішке орай композитордың денсаулығы сыр бере бастайды, ораториялық жұмысы тоқтап қалады. 1847 жылы Мендельсон соңғы рет Англияға келеді, онда Манчестер және Бирмингемде «Илия» ораториясына дерижер болады. 1847 жылдың 14 мамырында 42 жасында Мендельсонның Фанни атты үлкен әпкесі қайтыс болады. Бұл жаңалыққа төзе алмаған ол, өзінің концерттық қызметін тоқтатып, біршама уақытқа Швейцарияға кетіп қалады. Сол жылдың 28 қазанында Лейпцигте алғаш рет инсульт алып, ауырып, 3 қарашада екінші рет инсульт алады. Келесі күні Мендельсон қайтыс болады. Қазіргі таңда композитор қайтыс болған Goldschmidtstraße 12 үйінде Мендельсон мұражайы орналасқан.
Замандастары мен ұрпақтарының көзіндегі Мендельсон
Мендельсонның беделі музыкант-замандастары арасында өте жоғары болған. Роберт Шуман оны «Он тоғызыншы жүзжылдықтың Моцарты» деп атаған, жас Гектор Берлиоздың ойынша Мендельсонның пианинолық өнері оның композиторлық шығармашылығы сияқты өте жоғары. Ал Мендельсонның соңғы «Илия» ораториясын «гармонияда биіктетілген ең үлкен және айтуға келмейтін салтанатты» деп сипаттады.
Мендельсонның негізгі шығармалары:
Опералары
«Два племянника, или Дядюшка из Бостона» «Свадьба Камачо» «Любовь солдата» «Два педагога» «Бродячие комедианты» «Возвращение с чужбины» (переработано в вокальный цикл, op. 89; 1829) Оратории «Павел», op. 36 (1835) «Илия», op. 70 (1846) «Христос», op. 97 (не окончена) Te Deum Кантаты «Christe, Du Lamm Gottes» (1827) «O Haupt voll Blut und Wunden» (1830) «Vom Himmel hoch» (1831)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Yakob Lyudvig Feliks Mendelson Bartoldi nem Jakob Ludwig Felix Mendelssohn Bartholdy 3 akpan 1809 Gamburg 4 karasha 1847 ata tegi evrej bolgan nemis kompozitory pianinoshy dirizher pedagog Ol muzykadagy romantizmnin үlken okilderinin biri Lejpcig mektebinin korkemoner bagytynyn basshysy Feliks Mendelson nem Felix MendelssohnNegizgi akparatTugan kezdegi esimiYakob Lyudvig Feliks Mendelson BartoldiTugan kүni3 akpan 1809 1809 02 03 Tugan zheriGamburgҚajtys bolgan kүni4 karasha 1847 1847 11 04 38 zhas Қajtys bolgan zheri Belsendilik zhyldary1826 bastapMemleketGermaniyaMamandyktarykompozitor dirizherAspaptaryorgan men fortepianoZhanrlaryopera klassikalyk muzyka zhәne simfoniyalyk muzykaӨmirbayanyFeliks Mendelson bankir Avraam Mendelson otbasynda dүniege keldi Kompozitordyn atasy atakty evrej filosofy Haskala Evrej Agartushylygy kozgalysynyn negizin kalaushy Mozes Moisej Mendelson bolgan eken Feliks dүniege kelgennen son ata tegi evrejler sanalatyn Mendelsondar otbasy lyuterandylykty kabyldap Bartoldi atty ekinshi tegin aldy 1811zhyly Mendelsondar Berlinga koship ketti 1825 zhyly Avraam Mendelson Parizhge zhol zhүrgende ozimen birge balasyn alyp barady Parizh ol kezde Europanyn muzykalyk ortalyktarynyn biri bolatyn ol kezde sol zamannyn atakty kompozitorlary Dzhoakkino Rossini zhәne Dzhakomo Mejerberler omir sүrgen Mendelson Luidzhi Kerubini atty Parizh Konservatoriyasynyn rektorymen kezdeskende ol onyn talantyna zhogary baga beredi Francuz kompozitorlyk mektebi Mendelsonga onsha katty әser etpegenin onyn sol kezderde zhazgan hattary arkyly bilemiz birak ol Franciyanyn koptegen muzykalyk ortalarynda kop dostaryn tapty 1825 zhyldyn mamyr ajynda Mendelsondar otbasy Berlnge oralady Feliks omirinde osymen ekinshi ret Gyotemen kezdesedi Zhazushynyn үjinde algash ret ogan arnalgan Mendelsonnyn Fortepianolyk kvarteti boldy sol zhyldyn tamyz ajynda kompozitor ozinin eki taktili Servantestin Don Kihotynyn bir okigasynan shykkan Kamacho tojy atty operasyn ayaktajdy Mendelsondar otbasy ishinde үlken muzykalyk zaly bar Leipziger Strasse 3 te ornalaskan eski zhәne ken үjge konystanady Mendelson senbi sajyn dәstүrli tүrde koncert otkizetin boldy ony koruge zhүzdegen adamdar kelip otyrdy 1843 zhyly Mendelsonnyn belsenbi katysuymen Lejpcigte Konservatoriya ashyldy Ol Germaniyadagy algashky zhogary muzykalyk oku orny boldy okytushylar retinde Shuman David Mosheles zhәne t b sol zamannyn atakty muzykanttary shakyryldy Bir zhyldan son ol tagy da Angliyada koncertter berip otanyna kajtkanda korolge berlin kapelmejsteri lauazymynan bosatu surauyn zhiberedi 1845 zhyldyn kyrkүjeginde Mendelson Lejpcigke oralady Ol zherde ozinin buryngy Gevandhauza koncertterinin dirizheri lauazymyna kajta ornygyp Konservatoriyada sabak berip Iliya atty oratoriyasyn zhazuga kirisedi Bul shygarma 1846 zhyly ayaktalyp algash ret Birmingem sahnasynda zharyk koredi Lejpcigke oralgannan son ol Hristos atty trilogiyasynyn үshinshi bolimin zhaza bastajdy Birak okinishke oraj kompozitordyn densaulygy syr bere bastajdy oratoriyalyk zhumysy toktap kalady 1847 zhyly Mendelson songy ret Angliyaga keledi onda Manchester zhәne Birmingemde Iliya oratoriyasyna derizher bolady 1847 zhyldyn 14 mamyrynda 42 zhasynda Mendelsonnyn Fanni atty үlken әpkesi kajtys bolady Bul zhanalykka toze almagan ol ozinin koncerttyk kyzmetin toktatyp birshama uakytka Shvejcariyaga ketip kalady Sol zhyldyn 28 kazanynda Lejpcigte algash ret insult alyp auyryp 3 karashada ekinshi ret insult alady Kelesi kүni Mendelson kajtys bolady Қazirgi tanda kompozitor kajtys bolgan Goldschmidtstrasse 12 үjinde Mendelson murazhajy ornalaskan Zamandastary men urpaktarynyn kozindegi MendelsonMendelsonnyn bedeli muzykant zamandastary arasynda ote zhogary bolgan Robert Shuman ony On togyzynshy zhүzzhyldyktyn Mocarty dep atagan zhas Gektor Berliozdyn ojynsha Mendelsonnyn pianinolyk oneri onyn kompozitorlyk shygarmashylygy siyakty ote zhogary Al Mendelsonnyn songy Iliya oratoriyasyn garmoniyada biiktetilgen en үlken zhәne ajtuga kelmejtin saltanatty dep sipattady Mendelsonnyn negizgi shygarmalary Operalary Dva plemyannika ili Dyadyushka iz Bostona Svadba Kamacho Lyubov soldata Dva pedagoga Brodyachie komedianty Vozvrashenie s chuzhbiny pererabotano v vokalnyj cikl op 89 1829 Oratorii Pavel op 36 1835 Iliya op 70 1846 Hristos op 97 ne okonchena Te Deum Kantaty Christe Du Lamm Gottes 1827 O Haupt voll Blut und Wunden 1830 Vom Himmel hoch 1831