Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Угарит тілі 1928 жылы француз археологтары Сириядағы Угарит атты ежелгі қаладан тапқан жазба материалдардың тілі. Ол тілдің берген мәліметтері Көне келісімді зерттеумен айналысатын мамандар үшін өте маңызды болды, себебі сол арқылы көне еврей тіліндегі мәтіндерде қолданылған сөздердің, сөз тіркестерінің және фразеологизмдердің мағынасы нақтыланып-айқындала түсті.
| Угарит тілі | ||
|---|---|---|
| Сөйлеу орны: | ежелгі | |
| : | ||
| : | Семит Угарит тілі | |
| Тіл белгілері | ||
| ISO 639-1: | ешқандай | |
| : | uga | |
| : | uga
| |
| Құлақтандыру: Бұл бетте IPA фонетикалық юникод нышандары болуы мүмкін. | ||
Угарит тілінің ашылуы Мысыр иероглифтерінің және Месопотамия сына жазуының оқылғанынан бері қол жеткізілген ең маңызды жетістік. Угарит қаласында табылған әдеби мәтіндердің ішінде Керет туралы аңыз, Ақһат жыры (яғни Данел туралы аңыз), Бағал-Алиян аңызы және Бағалдың өлімі сияқты шығармалардың мәтіндерін атауға болады. Соңғы аталған шығарма Бағал туралы жиынтық деп аталады, онда ханаан аңыздарының негізгі тақырыптары қамтылған.
Угарит тілі — тәріздес әріптермен жазылған семит тілі. Сырт көзге бұл тілдің жазбасы Месопотамияның сына тәріздес жазбасына ұқсайды, бірақ екеуінің арасында байланыс жоқ. Угарит тілінің жазуы финики, көне еврей және арамей тілдері қолданатын әліпбилердің жазуларымен бір тектес, тек угарит жазуындағы әріптердің сырт пішіні сына тәрізді де, қалғандарынікі сызық тәрізді. Угариттің «ұзын әліпбиінде» 31 әріп, «қысқа әліпбиінде» 22 әріп бар.
Угарит тілі б.з.д. 14-ші -12-ші ғасырларда жазылған жазылған мәтіндер арқылы куәландырылған. Қаланың өзі шамамен б.з.д. 1180/70 жылдары қиратылған.
Угарит халқының мәдениеті ханаан мәдениетінің бір бөлігі болған, кейбір мәтіндерде угарит тілінің өзі ханаан тілі деп аталады. Ол ханаан тілдеріне өте жақын. Бірақ лингвистикалық классификация бойынша ол Ханаан тілдеріне жатқызылмайды, себебі угарит тілінде оларға тән ā → ō өзгерісі байқалмайды. Угарит тілі керісінше Ханаан тілдерінің содан дамып шыққан ортақ тіліне жақын, сол тілмен замандас.
Угарит тілінің мәліметтері Киелі кітаптағы көне еврей тілін зерттеушілерге таптырмас дерек көзі, себебі бұл ежелгі израильдіктердің өмірі мен діни дүниетанымына үңілуге мүмкіндік береді. Угарит тілінің сөз қоры да көне еврей тілінің сөз қорына таңғалдырарлықтай өте жақын, көптеген угарит сөздері көне еврейшенің сөздерімен әріппе-әріп бірдей болып келеді. Көне келісімді зерттеу ғылымына Угариттің діні де өте үлкен қызығушылық тудырады, себебі Угарит — ежелгі Израильдің ең жақын көршілерінің бірі. Сириядағы қазіргі Рас Шамра ауылы сол ежелгі Угариттің орнында орналасқан.
Түсініктемелер
- Quartz Hill School of Theology, Ugarit and the Bible
- Michael Heiser, Ph.D.in Hebrew Bible and Semitic Languages
Сілтемелер
- The Ancient Near East — W.W. Norton & Company Press, 1965. — ISBN ISBN 0-393-00275-6. at p. 99.
- Угарит аңыздарының мәтіні мына басылымда келтірілген: Gibson, John C.L. Canaanite Myths and Legends — T. & T. Clark, 1977. — ISBN ISBN 0-567-02351-6. This contains Latin-alphabet of the Ugaritic texts and facing translations in English. Онда Угарит тіліндегі мәтіндердің латын әліпбиімен жасалған транслитерациясы және сол мәтіннің ағылшын тіліне аудармасы беріледі.
- Ал мына кітап болса Угарит мәтіндерінің соңғы басылымы, бағасы да онша жоғары емес (ол кітапта көп қосымша мәлімет: кіріспелер, транскрипциялар, ағылшыншаға аудармалар және түсініктемелер бар): Parker, Simon B. (editor) Ugaritic Narrative Poetry: Writings from the Ancient World Society of Biblical Literature — Atlanta: Scholars Press, 1997. — ISBN ISBN 0-7885-0337-5.
- Угарит тілінің ағылшын тіліндегі ең соңғы және ең толық сөздігі мынау: del Olmo Lete, Gregorio; & Sanmartín, Joaquín A Dictionary of the Ugaritic Language in the Alphabetic Tradition — Brill Academic Publishers, 2004. — ISBN ISBN 90-04-13694-0. (2 том), (әуелде испан тілінде басылып шыққан, ағылшыншаға W.G.E. Watson аударған).
- Грамматикалар: қазіргі таңдағы ең толық грамматика мынау (неміс тілінде): J. Tropper, Ugartische Grammatik, AOAT 273, Münster, Ugarit Verlag, 2000. Ал мына грамматика ықшамдырақ: Sivan, Daniel A Grammar of the Ugaritic Language (Handbook of Oriental Studies/Handbuch Der Orientalistik) — Brill Academic Publishers, 1997. — ISBN ISBN 90-04-10614-6..
- Угарит тілінің сөздерінің тізімі: J-L. Cunchillos and Juan-Pablo Vita, A Concordance of Ugaritic Words Piscataway, NJ: Gorgias Press, 2003. ISBN 1-59333-258-0.
Тағы қараңыз
Еренсілтемелер
- Қадаш кинахну: Толық көрсеткіш (Угариттің Бағал туралы аңыздарының толық мәтіні келтірілген)
- Угарит және Киелі кітап (Угарит тілінің грамматикасына кіріспеден үзінді, Угарит тілі мен Көне келісім/Көне еврей әдебиетінің арасындағы байланыстарды талқылайды)
- "Угарит тақталарындағы Ел (құдай)" мақаласы
- Марк Смиттің: The Origins of Biblical Monotheism: Israel's Polytheistic Background and the Ugaritic Text («Киелі кітап монотеизмінің пайда болуы: Израильдің көптәңірлі заманы және Угарит мәтіндері») деген кітабының қысқа мазмұны
- Угарит грамматикасына кіріспе
- Юникод кестесі
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ugarit tili 1928 zhyly francuz arheologtary Siriyadagy Ugarit atty ezhelgi kaladan tapkan zhazba materialdardyn tili Ol tildin bergen mәlimetteri Kone kelisimdi zertteumen ajnalysatyn mamandar үshin ote manyzdy boldy sebebi sol arkyly kone evrej tilindegi mәtinderde koldanylgan sozderdin soz tirkesterinin zhәne frazeologizmderdin magynasy naktylanyp ajkyndala tүsti Ugarit tiliSojleu orny ezhelgi Semit Ugarit tiliTil belgileriISO 639 1 eshkandaj uga uga Қulaktandyru Bul bette IPA fonetikalyk yunikod nyshandary boluy mүmkin Ugarit tilinin ashyluy Mysyr ieroglifterinin zhәne Mesopotamiya syna zhazuynyn okylganynan beri kol zhetkizilgen en manyzdy zhetistik Ugarit kalasynda tabylgan әdebi mәtinderdin ishinde Keret turaly anyz Akһat zhyry yagni Danel turaly anyz Bagal Aliyan anyzy zhәne Bagaldyn olimi siyakty shygarmalardyn mәtinderin atauga bolady Songy atalgan shygarma Bagal turaly zhiyntyk dep atalady onda hanaan anyzdarynyn negizgi takyryptary kamtylgan Ugarit tili tәrizdes әriptermen zhazylgan semit tili Syrt kozge bul tildin zhazbasy Mesopotamiyanyn syna tәrizdes zhazbasyna uksajdy birak ekeuinin arasynda bajlanys zhok Ugarit tilinin zhazuy finiki kone evrej zhәne aramej tilderi koldanatyn әlipbilerdin zhazularymen bir tektes tek ugarit zhazuyndagy әripterdin syrt pishini syna tәrizdi de kalgandaryniki syzyk tәrizdi Ugarittin uzyn әlipbiinde 31 әrip kyska әlipbiinde 22 әrip bar Ugarit tili b z d 14 shi 12 shi gasyrlarda zhazylgan zhazylgan mәtinder arkyly kuәlandyrylgan Қalanyn ozi shamamen b z d 1180 70 zhyldary kiratylgan Ugarit halkynyn mәdenieti hanaan mәdenietinin bir boligi bolgan kejbir mәtinderde ugarit tilinin ozi hanaan tili dep atalady Ol hanaan tilderine ote zhakyn Birak lingvistikalyk klassifikaciya bojynsha ol Hanaan tilderine zhatkyzylmajdy sebebi ugarit tilinde olarga tәn a ō ozgerisi bajkalmajdy Ugarit tili kerisinshe Hanaan tilderinin sodan damyp shykkan ortak tiline zhakyn sol tilmen zamandas Ugarit tilinin mәlimetteri Kieli kitaptagy kone evrej tilin zertteushilerge taptyrmas derek kozi sebebi bul ezhelgi izraildikterdin omiri men dini dүnietanymyna үniluge mүmkindik beredi Ugarit tilinin soz kory da kone evrej tilinin soz koryna tangaldyrarlyktaj ote zhakyn koptegen ugarit sozderi kone evrejshenin sozderimen әrippe әrip birdej bolyp keledi Kone kelisimdi zertteu gylymyna Ugarittin dini de ote үlken kyzygushylyk tudyrady sebebi Ugarit ezhelgi Izraildin en zhakyn korshilerinin biri Siriyadagy kazirgi Ras Shamra auyly sol ezhelgi Ugarittin ornynda ornalaskan TүsiniktemelerQuartz Hill School of Theology Ugarit and the Bible Michael Heiser Ph D in Hebrew Bible and Semitic LanguagesSiltemelerThe Ancient Near East W W Norton amp Company Press 1965 ISBN ISBN 0 393 00275 6 at p 99 Ugarit anyzdarynyn mәtini myna basylymda keltirilgen Gibson John C L Canaanite Myths and Legends T amp T Clark 1977 ISBN ISBN 0 567 02351 6 This contains Latin alphabet of the Ugaritic texts and facing translations in English Onda Ugarit tilindegi mәtinderdin latyn әlipbiimen zhasalgan transliteraciyasy zhәne sol mәtinnin agylshyn tiline audarmasy beriledi Al myna kitap bolsa Ugarit mәtinderinin songy basylymy bagasy da onsha zhogary emes ol kitapta kop kosymsha mәlimet kirispeler transkripciyalar agylshynshaga audarmalar zhәne tүsiniktemeler bar Parker Simon B editor Ugaritic Narrative Poetry Writings from the Ancient World Society of Biblical Literature Atlanta Scholars Press 1997 ISBN ISBN 0 7885 0337 5 Ugarit tilinin agylshyn tilindegi en songy zhәne en tolyk sozdigi mynau del Olmo Lete Gregorio amp Sanmartin Joaquin A Dictionary of the Ugaritic Language in the Alphabetic Tradition Brill Academic Publishers 2004 ISBN ISBN 90 04 13694 0 2 tom әuelde ispan tilinde basylyp shykkan agylshynshaga W G E Watson audargan Grammatikalar kazirgi tandagy en tolyk grammatika mynau nemis tilinde J Tropper Ugartische Grammatik AOAT 273 Munster Ugarit Verlag 2000 Al myna grammatika ykshamdyrak Sivan Daniel A Grammar of the Ugaritic Language Handbook of Oriental Studies Handbuch Der Orientalistik Brill Academic Publishers 1997 ISBN ISBN 90 04 10614 6 Ugarit tilinin sozderinin tizimi J L Cunchillos and Juan Pablo Vita A Concordance of Ugaritic Words Piscataway NJ Gorgias Press 2003 ISBN 1 59333 258 0 Tagy karanyzErensiltemelerҚadash kinahnu Tolyk korsetkish Ugarittin Bagal turaly anyzdarynyn tolyk mәtini keltirilgen Ugarit zhәne Kieli kitap Ugarit tilinin grammatikasyna kirispeden үzindi Ugarit tili men Kone kelisim Kone evrej әdebietinin arasyndagy bajlanystardy talkylajdy Ugarit taktalaryndagy El kudaj makalasy Mark Smittin The Origins of Biblical Monotheism Israel s Polytheistic Background and the Ugaritic Text Kieli kitap monoteizminin pajda boluy Izraildin koptәnirli zamany zhәne Ugarit mәtinderi degen kitabynyn kyska mazmuny Ugarit grammatikasyna kirispe Yunikod kestesiBul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz