Теңіз мұнай кен орны — Әлемдегі алып мұнай кен орындарының бірі. Теңіз кен орны 1981 жылы ашылған, № 1 ұңғымасынан мұнайдың фонтанды ағыны алынған. Кен орнының ең бірінші технологиялық схемасы Гипровостокнефть институтымен 1986 жылы құрастырылған және КСРО Миннефтепроммен бекітілген.
Теңіз мұнай кен орны | |
46°09′10″ с. е. 53°23′00″ ш. б. / 46.15278° с. е. 53.38333° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 46°09′10″ с. е. 53°23′00″ ш. б. / 46.15278° с. е. 53.38333° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Ел | Қазақстан |
Аймақ | Атырау облысы |
Ашылған уақыты | 1979 жыл |
Теңгерімдік қорлары | 3,1 млрд тонна мұнай |
Жылдық өнімі | 25 млн |
Жер қойнауын пайдаланушы | Теңізшевройл |
Теңіз кен орны 1991 жылдың сәуірінде тәжірибелі - өндірістік эксплуатацияға енгізілді, ал 1993 жылдың 6 сәуірінен бастап кен орынды «Тенгизшевройл» компаниясы игере бастады.
Кен орын туралы жалпы мәліметтер
Әкімшілік жағынан алғанда Теңіз кен орны Қазақстан Республикасының Атырау облысындағы Жылыой ауданында орналасқан. Географиялық жығынан кен орын Каспий маңы бассейнінің оңтүстік – шығыс бөлігінде орналасқан. Осы аймақтағы барланған мұнай қорының негізгі бөлігі бойынша палеозой қимасының тұз асты бөлігіне кіреді. Бұл жерде Теңіз кен орнынан басқа тұз асты қабатына жататын бірнеше мұнай, газ және конденсат кен орындары бар. Оларға Қарашығанақ, солтүстіктегі Оренбург, Кеңқияқ және солтүстік-батыстағы Жаңажол, батыстағы Астрахань сияқты кен орындары және жақында ашылған Каспий теңізі шельфінің солтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан Қашаған кен орны жатады. Теңіз кен орны диаметрі 500 км болатын ірі шеңбер тәрізді карбонатты құрылым кешенінің бөлігі болып табылады және бұл құрылымға Королев, Каратон, Тәжғали, Пустынная және Қашаған кен орындары кіреді.
Климаттық ақпараттары
Рельефтің орташа абсолюттік белгілері минус 25 м құрайды. Шөл далаға лайықты, территория өсімдіктері кедей және тікенекті. Жантақ, жусан көп тараған әр жерде қамыста кездеседі. Өсімдік әлемінің кедейлігіне тәуелді жануар әлемі де аса байлығымен ерекшеленбейді, жануарлар әлемінің басым бөлігін кемірушілер тобы құрайды. Өзендер жүйесі жоқ. Аймақ климаты күрт континентальді қысы суық (-300С дейін), жазы ыстық (+ 450С дейін). Әдетте қар қарашаның ортасына таман түсіп, наурыздың аяғына дейін сақталады.Топырақтың қату тереңдігі 1,5-2 м жетеді. Жауын шашын негізінен көктемгі және күзгі мезгілдерінде жауады, оның жылдық орташа көлемі 200 мм аспайды. Аймақ күшті желдермен сипатталады: қыста шығыс және солтүстік-шығыс бағытындағы, жазда батыс және солтүстік батыс бағытандағы желдер басым болып келеді. Қыста қарлы борандар, жазда құрғақ желдер және құмды борандар жиі болып тұрады. Жақын елді мекендер- пос.Қаратон мен Сарықамыс, Теңіз кенорнынан сәйкесінше солтүстік-шығысқа 35 шақырым және оңтүстік-шығысқа қарай 27 шақырым жерде орналасқан. 150 шақырым жерде облыс орталығы-Атырау орналасқан.
Литологиялық-стратиграфиялық сипаттамасы
Теңіз кен орнында төрттіктен жоғарғы девонға дейінгі жастағы шөгінділер ашылған. Негізінен шөгінділер қимасында үш ірі литолого-стратиграфиялық кешен бөлінеді: тұзасты (жоғарғы девон - артиндік), тұзды (кунгур) және тұзүсті (жоғарғы пермь - төрттіктер).
Тұзасты шөгінділер негізінен әртүрлі карбонатты жыныстармен көрсетілген. Керн материалдары мен корреляция мәліметтерін талдау бойынша стратиграфиялық ярустарға бөлу нақтырақ жүргізілген. Ашылған карбонатты шөгінділердің қалыңдығы 100 ден 300 метрге аралығында ауытқиды. Т-22, Т-24 ұңғыларында қалыңдық 1000 метрге жетеді.
Артиндік шөгінділер көбінесе қайта шөккен әктас сынықтары бар терригенді жыныстардан түзілген. Күмбезді бөлігіндегі көтерілім қалыңдығы 20 дан 100 метр аралығында ауытқиды. Қанатында қалыңдық 700-1000 метрге дейін артады. Кунгур жасындағы тұзды шөгінділер сульфатты-галогенді жыныстармен көрсетілген және үшмүшелі құрылымнан тұрады: астарлап жатқан ангидрит қабатынан, тас тұзы және жауып жатқан қабат ангидриттен тұрады. Кунгур шөгінділерінің қалыңдығы 500 ден 1700 метрде өзгереді.
Тұзүсті кешені негізінен бүкіл оңтүстік – шығыс Каспий маңы ойпатына тән терригенді шөгінділермен көрсетілген. Теңіз коллекторы үш негізгі блокқа бөлінген: объект 3 (девон шөгінділері); объект 2 – туль шөгінділері, «Тула» (ерте – орта визей және турней); және объект 1 (башкир шөгінділері, серпухов ярусы, жоғарғы визей).
Теңіз кен орны мұнайының қасиеттері
Көрсеткіш | Шамасы |
---|---|
Мұнай тығыздығы | 797 кг/м3 |
Бастапқыдағы коллектор қысымы (4250 м) | 80,8 МПа |
Еріген газ кезіндегі газ факторы | 450 м3/м3 |
Қабаттық көлем коэффициенті | 2,306 |
Қанығу қысымы | 24,7 МПа |
Мұнай тұтқырлығы | 0,22 мПа. с |
Теңіз кен орны мұнайының құрамы
Мұнайы күкіртті. Еркін газы 603 м3/т. Мұнайдың тығыздығы 0,817 г/см3, күкірті 0,5%, парафині 22%, күкірт қышқылды шайыры 4%.
Қақтығыстар
Қазақ-түрік қақтығысы (2006)
Өтініш, осы бөлімді толықтырыңыз. |
Қазақ-араб қақтығысы (2019)
2019 жылдың 29 маусымында қазақ және араб жұмыскерлері арасында жаппай төбелес орын алды.
Өтініш, осы бөлімді толықтырыңыз. |
Дереккөздер
- 'Мұнай және газ терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. Жалпы редакциясын басқарған Қазақстанға еңбегі сіңген мұнайшы-геологтар Т.Н. Жұмағалиев, Б.М. Қуандықов. — А.: APHgroup, 2000. — 328 бет.
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Baska magynalar үshin Teniz ajryk degen betti karanyz Teniz munaj ken orny Әlemdegi alyp munaj ken oryndarynyn biri Teniz ken orny 1981 zhyly ashylgan 1 ungymasynan munajdyn fontandy agyny alyngan Ken ornynyn en birinshi tehnologiyalyk shemasy Giprovostokneft institutymen 1986 zhyly kurastyrylgan zhәne KSRO Minnefteprommen bekitilgen Teniz munaj ken orny46 09 10 s e 53 23 00 sh b 46 15278 s e 53 38333 sh b 46 15278 53 38333 G O Ya Koordinattar 46 09 10 s e 53 23 00 sh b 46 15278 s e 53 38333 sh b 46 15278 53 38333 G O Ya El ҚazakstanAjmakAtyrau oblysyAshylgan uakyty1979 zhylTengerimdik korlary3 1 mlrd tonna munajZhyldyk onimi25 mlnZher kojnauyn pajdalanushyTenizshevrojlTeniz munaj ken ornyTeniz munaj ken orny Teniz ken orny 1991 zhyldyn sәuirinde tәzhiribeli ondiristik ekspluataciyaga engizildi al 1993 zhyldyn 6 sәuirinen bastap ken oryndy Tengizshevrojl kompaniyasy igere bastady Ken oryn turaly zhalpy mәlimetterӘkimshilik zhagynan alganda Teniz ken orny Қazakstan Respublikasynyn Atyrau oblysyndagy Zhylyoj audanynda ornalaskan Geografiyalyk zhygynan ken oryn Kaspij many bassejninin ontүstik shygys boliginde ornalaskan Osy ajmaktagy barlangan munaj korynyn negizgi boligi bojynsha paleozoj kimasynyn tuz asty boligine kiredi Bul zherde Teniz ken ornynan baska tuz asty kabatyna zhatatyn birneshe munaj gaz zhәne kondensat ken oryndary bar Olarga Қarashyganak soltүstiktegi Orenburg Kenkiyak zhәne soltүstik batystagy Zhanazhol batystagy Astrahan siyakty ken oryndary zhәne zhakynda ashylgan Kaspij tenizi shelfinin soltүstik shygys boliginde ornalaskan Қashagan ken orny zhatady Teniz ken orny diametri 500 km bolatyn iri shenber tәrizdi karbonatty kurylym kesheninin boligi bolyp tabylady zhәne bul kurylymga Korolev Karaton Tәzhgali Pustynnaya zhәne Қashagan ken oryndary kiredi Klimattyk akparattaryReleftin ortasha absolyuttik belgileri minus 25 m kurajdy Shol dalaga lajykty territoriya osimdikteri kedej zhәne tikenekti Zhantak zhusan kop taragan әr zherde kamysta kezdesedi Өsimdik әleminin kedejligine tәueldi zhanuar әlemi de asa bajlygymen erekshelenbejdi zhanuarlar әleminin basym boligin kemirushiler toby kurajdy Өzender zhүjesi zhok Ajmak klimaty kүrt kontinentaldi kysy suyk 300S dejin zhazy ystyk 450S dejin Әdette kar karashanyn ortasyna taman tүsip nauryzdyn ayagyna dejin saktalady Topyraktyn katu terendigi 1 5 2 m zhetedi Zhauyn shashyn negizinen koktemgi zhәne kүzgi mezgilderinde zhauady onyn zhyldyk ortasha kolemi 200 mm aspajdy Ajmak kүshti zheldermen sipattalady kysta shygys zhәne soltүstik shygys bagytyndagy zhazda batys zhәne soltүstik batys bagytandagy zhelder basym bolyp keledi Қysta karly borandar zhazda kurgak zhelder zhәne kumdy borandar zhii bolyp turady Zhakyn eldi mekender pos Қaraton men Sarykamys Teniz kenornynan sәjkesinshe soltүstik shygyska 35 shakyrym zhәne ontүstik shygyska karaj 27 shakyrym zherde ornalaskan 150 shakyrym zherde oblys ortalygy Atyrau ornalaskan Litologiyalyk stratigrafiyalyk sipattamasyTeniz ken ornynda torttikten zhogargy devonga dejingi zhastagy shogindiler ashylgan Negizinen shogindiler kimasynda үsh iri litologo stratigrafiyalyk keshen bolinedi tuzasty zhogargy devon artindik tuzdy kungur zhәne tuzүsti zhogargy perm torttikter Tuzasty shogindiler negizinen әrtүrli karbonatty zhynystarmen korsetilgen Kern materialdary men korrelyaciya mәlimetterin taldau bojynsha stratigrafiyalyk yarustarga bolu naktyrak zhүrgizilgen Ashylgan karbonatty shogindilerdin kalyndygy 100 den 300 metrge aralygynda auytkidy T 22 T 24 ungylarynda kalyndyk 1000 metrge zhetedi Artindik shogindiler kobinese kajta shokken әktas synyktary bar terrigendi zhynystardan tүzilgen Kүmbezdi boligindegi koterilim kalyndygy 20 dan 100 metr aralygynda auytkidy Қanatynda kalyndyk 700 1000 metrge dejin artady Kungur zhasyndagy tuzdy shogindiler sulfatty galogendi zhynystarmen korsetilgen zhәne үshmүsheli kurylymnan turady astarlap zhatkan angidrit kabatynan tas tuzy zhәne zhauyp zhatkan kabat angidritten turady Kungur shogindilerinin kalyndygy 500 den 1700 metrde ozgeredi Tuzүsti kesheni negizinen bүkil ontүstik shygys Kaspij many ojpatyna tәn terrigendi shogindilermen korsetilgen Teniz kollektory үsh negizgi blokka bolingen obekt 3 devon shogindileri obekt 2 tul shogindileri Tula erte orta vizej zhәne turnej zhәne obekt 1 bashkir shogindileri serpuhov yarusy zhogargy vizej Teniz ken orny munajynyn kasietteriKorsetkish ShamasyMunaj tygyzdygy 797 kg m3Bastapkydagy kollektor kysymy 4250 m 80 8 MPaErigen gaz kezindegi gaz faktory 450 m3 m3Қabattyk kolem koefficienti 2 306Қanygu kysymy 24 7 MPaMunaj tutkyrlygy 0 22 mPa sTeniz ken orny munajynyn kuramyMunajy kүkirtti Erkin gazy 603 m3 t Munajdyn tygyzdygy 0 817 g sm3 kүkirti 0 5 parafini 22 kүkirt kyshkyldy shajyry 4 ҚaktygystarҚazak tүrik kaktygysy 2006 Өtinish osy bolimdi tolyktyrynyz Қazak arab kaktygysy 2019 2019 zhyldyn 29 mausymynda kazak zhәne arab zhumyskerleri arasynda zhappaj tobeles oryn aldy Өtinish osy bolimdi tolyktyrynyz Derekkozder Munaj zhәne gaz terminderinin oryssha kazaksha tүsindirme sozdigi Zhalpy redakciyasyn baskargan Қazakstanga enbegi singen munajshy geologtar T N Zhumagaliev B M Қuandykov A APHgroup 2000 328 bet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet