Садақ (журнал)

“Садақ” — қолжазба журнал. 1915 жылдың 9 қарашасынан 1918 жылдың 10 ақпанына дейін Уфада шығып тұрған. Шығарушылар “Ғалия” медресесінің шәкірттері. Ұйымдастырушылар – Б.Майлин, Ж.Тілепбергенов.

Журналдың бағыты мәдени-ағартушылық сипатта болды. Негізінен мынадай құрылымнан тұрды: 1) бас сөз (әдебиет жыры, сөздері); 2) роман (оқиға, қиял); 3) халық көркем сөзі (ертегі, тақпақ, би сөздері, жұмбақ, ); 4) күлкі; 5) өлең (жазба өлең, халық өлеңдері); 6) ішкі, тысқы хабарлар һәм басқалар. “Садақта” новелла тәрізді қысқа әңгімелер, көлемді повестер, очерктер, сықақ этюдтер, жас ақындардың өлеңдері, сын пікірлер, қазақ ауыз әдебиетінің нұсқалары жарияланған. Журнал қазақ журналистикасының тарихында елеулі рөл атқарды.

Олар «шығарушы - «Қазақ» ұйымы» деп көрсеткен. Аталған медресе шәкірттері Қазақ газетін, сондағы қайраткерлерді үлгі тұтқан. Деректерге қарағанда, олар Алаштың «Бірлік туы», , де жаздыртып алып тұрған. Бұл басылым да «Ғалия» медресесінің қазақ шәкірттеріне тілектестігін білдіріп отырған. Журналда Б.Майлин, Ж.Тілепбергенұлы, Х.Сартәлиұлы, З.Имажанұлы, Ә.Мұстафаұлы, А.Әшкеұлы, Х.Басымұлы т.б. авторлардың материалдары жарық көрген. Журнал мақсаты - жастарды жаңа әдебиетке тарту, өмірдің және елшілдіктің маңызын түсіндіру, жауапкершілікті арттыру еді. Бұл іс Алаш қозғалысына қосылған елеулі рухани үлес болды.

Дереккөздер

1. Қазақ энциклопедиясы, 7 - том
2. «Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7