Мәміле — азаматтар мен заңды ұйымдардың азаматтық құқықтар мен міндеттер белгілеуге, өзгертуге немесе тоқтатуға бағытталған әрекеті. Мәміле жасау үшін ұсыныс, ниет, екінші тараптан келісім керек. Ниет үш түрлі тәсілмен білдіріледі:
- ауызша не жазбаша жасалатын тікелей ниет білдіру. Мысалы: келісім жасау, залалды өтеуге келісетінін хабарлау, хат жазысу, тағыда басқа.;
- жанама ниет білдіру. Мысалы.: адамның тауарды сөреге орналастыруы оның саудагерлік Мәміле жасау ниетін білдіреді. Ол тек ауызша ғана жасалады;
- кейбір жағдайда үндемеу де ниет білдіру болып саналады. Алайда мұндай ниет білдірушілік тек қана заңда немесе өзара келісімде көрсетілген жағдайда ғана орын алуы мүмкін.
Мәміле түрлері
Заңнамада Мәмілелерді екі түрге бөледі: біржақты Мәміле және шарт. Біржақты Мәміленің жасалуы үшін бір ғана тараптың ықтияры жетіп жатыр. Мысалы, өсиет қалдырушы өз ықтиярымен қалаған адамына мұрагерлік құқық береді. Мәміле ауызша да, жазбаша да жасалады. Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын тұлғалардың арасында және жеке тұлғалар арасында 100 айлық есептік көрсеткіштен асатын сомаға Мәміле жазбаша жасалады. Жазбаша Мәміле тараптардың қол қоюымен, ортақ бір құжат толтыру жолымен және хат, жеделхат алмастыру жолымен де жасалуы мүмкін. Заңда немесе тараптардың келісімімен көзделген жағдайда жазбаша Мәмілені нотариат арқылы куәландыру қажет. Жылжымайтын мүлікке қатысты жасалатын мәмілелер мемлекеттік тіркеуді талап етеді. Мәміленің жарамдылығына қажетті алғышарттар ретінде мына талаптар сақталуға тиіс:
- мәміле жасаушылар кәмелет жасына толғандар және ақыл-есі дұрыс адамдар болуы керек;
- әр тарап Мәмілені өз ықтиярымен жасасу қажет;
- мәміленің мазмұны заң талаптарына немесе адамгершілікке қайшы болмау керек;
- мәміле заң міндеттеген нысанда жасалуы тиіс. Мысалы, рента шартын нотариус куәландыруға тиіс, ал жылжымайтын мүлікті рента бойынша беруді көздейтін шарт мемл. тіркеуден өтуі қажет.
Мәміленің ақылы және ақысыз, мерзімді және мерзімсіз түрлері болады. Мерзімді Мәміленің ерекшелігі белгіленген мерзімнің міндетті түрде келетіндігінде. Кейде Мәміле бойынша құқықтар мен міндеттер қандай да бір алдын ала келісілген оқиға болған кезде туындайды, ал оқиғаның болуы-болмауы екі ұшты мәселе. Яғни келісілген құқықтар мен міндеттердің жүзеге асуы оқиғаның болуына тікелей тәуелді болса, мұны шартты Мәміле деп атайды. Сондай-ақ өзара сенімге негізделген фидус. Мәміле де (лат. fіducіa — сенім арту) болады. Тапсыру, комиссия, мүлікті сенімгерлікпен беру тараптардың арасындағы бір-біріне сенушіліктің арқасында іске асады. Тапсырыс келісімінде сенім артушы мен сенім ар-қалаушы кез келген уақытта шарттан бас тартуға құқықты.
Дереккөздер
- Қазақ Энциклопедиясы
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mәmile azamattar men zandy ujymdardyn azamattyk kukyktar men mindetter belgileuge ozgertuge nemese toktatuga bagyttalgan әreketi Mәmile zhasau үshin usynys niet ekinshi taraptan kelisim kerek Niet үsh tүrli tәsilmen bildiriledi auyzsha ne zhazbasha zhasalatyn tikelej niet bildiru Mysaly kelisim zhasau zalaldy oteuge kelisetinin habarlau hat zhazysu tagyda baska zhanama niet bildiru Mysaly adamnyn tauardy sorege ornalastyruy onyn saudagerlik Mәmile zhasau nietin bildiredi Ol tek auyzsha gana zhasalady kejbir zhagdajda үndemeu de niet bildiru bolyp sanalady Alajda mundaj niet bildirushilik tek kana zanda nemese ozara kelisimde korsetilgen zhagdajda gana oryn aluy mүmkin Mәmile tүrleriZannamada Mәmilelerdi eki tүrge boledi birzhakty Mәmile zhәne shart Birzhakty Mәmilenin zhasaluy үshin bir gana taraptyn yktiyary zhetip zhatyr Mysaly osiet kaldyrushy oz yktiyarymen kalagan adamyna muragerlik kukyk beredi Mәmile auyzsha da zhazbasha da zhasalady Kәsipkerlik kyzmetpen ajnalysatyn tulgalardyn arasynda zhәne zheke tulgalar arasynda 100 ajlyk eseptik korsetkishten asatyn somaga Mәmile zhazbasha zhasalady Zhazbasha Mәmile taraptardyn kol koyuymen ortak bir kuzhat toltyru zholymen zhәne hat zhedelhat almastyru zholymen de zhasaluy mүmkin Zanda nemese taraptardyn kelisimimen kozdelgen zhagdajda zhazbasha Mәmileni notariat arkyly kuәlandyru kazhet Zhylzhymajtyn mүlikke katysty zhasalatyn mәmileler memlekettik tirkeudi talap etedi Mәmilenin zharamdylygyna kazhetti algysharttar retinde myna talaptar saktaluga tiis mәmile zhasaushylar kәmelet zhasyna tolgandar zhәne akyl esi durys adamdar boluy kerek әr tarap Mәmileni oz yktiyarymen zhasasu kazhet mәmilenin mazmuny zan talaptaryna nemese adamgershilikke kajshy bolmau kerek mәmile zan mindettegen nysanda zhasaluy tiis Mysaly renta shartyn notarius kuәlandyruga tiis al zhylzhymajtyn mүlikti renta bojynsha berudi kozdejtin shart meml tirkeuden otui kazhet Mәmilenin akyly zhәne akysyz merzimdi zhәne merzimsiz tүrleri bolady Merzimdi Mәmilenin ereksheligi belgilengen merzimnin mindetti tүrde keletindiginde Kejde Mәmile bojynsha kukyktar men mindetter kandaj da bir aldyn ala kelisilgen okiga bolgan kezde tuyndajdy al okiganyn boluy bolmauy eki ushty mәsele Yagni kelisilgen kukyktar men mindetterdin zhүzege asuy okiganyn boluyna tikelej tәueldi bolsa muny shartty Mәmile dep atajdy Sondaj ak ozara senimge negizdelgen fidus Mәmile de lat fiducia senim artu bolady Tapsyru komissiya mүlikti senimgerlikpen beru taraptardyn arasyndagy bir birine senushiliktin arkasynda iske asady Tapsyrys kelisiminde senim artushy men senim ar kalaushy kez kelgen uakytta sharttan bas tartuga kukykty DerekkozderҚazak EnciklopediyasyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet