Көктерек (лат. Populus tremula) – талдар тұқымдасына жататын терек түрі.
Көктерек (ағаш) | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
Populus tremula Карл Линней |
Қазақстанда белгілі жабайы 11 түрдің ішіндегі көпшілікке белгілі Самырсын орманында, аралас ормандарда, өзен жағалары мен сазды жерлерде бір сөзбен айтқанда, Республиканың барлық жазықтарында, Батыс Тянь- Шань және Шу- Іле тауларынан басқа тауларда өседі. Бұл биіктігі 25 метрге дейін жететін жылдам өсетін ағаш, діңі түзу, тегіс, қабығы жасылдау - сұр түсті Жапырағы дөңгелек, жиегі бір келкі емес, жұмыр тісті. Басқа ағаштардан айырмашылығы көктеренктің жапырақ жүйкелері астыңғы жақтарына қарағанда жапырақтың үстіңгі жағынан жақсы көрінеді. Тамыр жүйесі топырақтың беткі жағына жақын жетілетіндіктен, тамырдан түйін тастап жас көктеректің пайда болуына мүмкіндік жасайды. Көктеректің қайыңынынан айырмашылығы екі үйлі өсімдік.Аталық сырға гүлдері бір ағашта, ал аналық сырға гүлдері басқа ағашта ерте көктемде жапырақ жарғанға дейін гүлдейді, гүлдері көп және ұсақ.Назарын өзіне еріксіз аударатын аталық сырға гүлі-үлпілдек ,жұмсақ сұр, майысқақ, қызыл түсті тозаңдары бар. Тозаңдану жел арқылы жүреді. Аралар гүлдің тозаңдарымен бірге әлі де ашылмаған бүршіктерден жабысқақ зат (клей) жинайды. Тұқымды өте ұсақ, пісіп жетілген соң, жаз мезгілінде желмен таралады. Бұл да қайыңға ұқсас кесілген немесе өртенген ормандардың орнына қаулай өседі ,нәтижесінде ұзақ жыл тіршілік салыстырғанда өзінен жоғары бағаланатын ағаштардың өсуіне жағдай жасап, ығысып шыға береді.
Қосымша ақпарат
Көктерек жарық сүйгіш өсімдіктердің қатарына жатады.Жылдам өсетінідігі үшін бағаланады. Одан алынатын жұмсақ, ақ түсті ағаштар құрылысқа пайдаланады, қағаз шығаруға , фанер, шырпы т.б. заттар жасауға қолданылады. қабығы тері илеуге ,тканьді бояуға қолданады(сары түс береді). Бүршігі мен жапырвғы ағзаға тез әсер ететін заттар түзеді, бөлме ауасын тазартуға пайдаланады, халықтық медицинада кеңінен қолданылады. Өкпе , безгек, уланған немесе жылан шағып алған жағдайда қолданады.
Дереккөздер
Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Populus tremula |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kokterek lat Populus tremula taldar tukymdasyna zhatatyn terek tүri Kokterek agash Dүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylarSaby Tukymdasy TaldarTegi PopulusTarauy Tүri P tremulaPopulus tremula Karl Linnej Қazakstanda belgili zhabajy 11 tүrdin ishindegi kopshilikke belgili Samyrsyn ormanynda aralas ormandarda ozen zhagalary men sazdy zherlerde bir sozben ajtkanda Respublikanyn barlyk zhazyktarynda Batys Tyan Shan zhәne Shu Ile taularynan baska taularda osedi Bul biiktigi 25 metrge dejin zhetetin zhyldam osetin agash dini tүzu tegis kabygy zhasyldau sur tүsti Zhapyragy dongelek zhiegi bir kelki emes zhumyr tisti Baska agashtardan ajyrmashylygy kokterenktin zhapyrak zhүjkeleri astyngy zhaktaryna karaganda zhapyraktyn үstingi zhagynan zhaksy korinedi Tamyr zhүjesi topyraktyn betki zhagyna zhakyn zhetiletindikten tamyrdan tүjin tastap zhas kokterektin pajda boluyna mүmkindik zhasajdy Kokterektin kajynynynan ajyrmashylygy eki үjli osimdik Atalyk syrga gүlderi bir agashta al analyk syrga gүlderi baska agashta erte koktemde zhapyrak zharganga dejin gүldejdi gүlderi kop zhәne usak Nazaryn ozine eriksiz audaratyn atalyk syrga gүli үlpildek zhumsak sur majyskak kyzyl tүsti tozandary bar Tozandanu zhel arkyly zhүredi Aralar gүldin tozandarymen birge әli de ashylmagan bүrshikterden zhabyskak zat klej zhinajdy Tukymdy ote usak pisip zhetilgen son zhaz mezgilinde zhelmen taralady Bul da kajynga uksas kesilgen nemese ortengen ormandardyn ornyna kaulaj osedi nәtizhesinde uzak zhyl tirshilik salystyrganda ozinen zhogary bagalanatyn agashtardyn osuine zhagdaj zhasap ygysyp shyga beredi Қosymsha akparat Kokterek zharyk sүjgish osimdikterdin kataryna zhatady Zhyldam osetinidigi үshin bagalanady Odan alynatyn zhumsak ak tүsti agashtar kurylyska pajdalanady kagaz shygaruga faner shyrpy t b zattar zhasauga koldanylady kabygy teri ileuge tkandi boyauga koldanady sary tүs beredi Bүrshigi men zhapyrvgy agzaga tez әser etetin zattar tүzedi bolme auasyn tazartuga pajdalanady halyktyk medicinada keninen koldanylady Өkpe bezgek ulangan nemese zhylan shagyp algan zhagdajda koldanady DerekkozderOrtakkorda bugan katysty media sanaty bar Populus tremula