Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Көкнәр тұқымдасы (лат. Papaverales) — қос жарнақтылар класының өсімдіктері. Көбіне шөптесін өсімдіктер, кейде бұта немесе аласа ағаштар.
| Көкнәрлер тұқымдасы | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| ||||||||
| See text. |
Көкнәр тұқымдасы 26 туыс, 250 түрді біріктіреді. Тұқымдастың өкілдері Солтүстік жартышардың және белдеулерінде, сондай-ақ оңтүстік және тропиктік Африкада, , Арктикада кездеседі. Қазақстанда 8 туысы, 40 түрі кездеседі. Басым түрде бір- және көпжылдық шөптесін өсімдіктер. Құрамында ақ, сары, тоқ сары түсті латекс (млечный сок-өзек шырыны) болады. Жапырақтары кезекті, кейде супротивті, жай, аздап немесе көптеп тілімделген, бөбе жапырақсыз. Гүлдері әртүрлі типті жалғыздан немесе жоғарғы гүл шоғырында, жиі ірі және ашық түсті, актиноморфты, кейде дұрыс емес, қосжынысты, гүл қоршауы қосарлы, тостағаншасы екі мүшелі, гүл жарғанда түседі, күлтесі 4, кейде 6 күлте жапырақты екі шеңберде орналасқан, аталығы көп, гинецейі паракарпты, 2-16 жемісжапырақтан, аналық аузы отырықты. Көкнәрлер негіщ\зінен насекомдармен тозаңданады. Жемісі – паракарпты қорпша, жақтаулары немесе жоғарғы бөлігіндегі саңылаулары арқылы ашылады. Тұқымдары сансыз көптеген, ұсақ, кішкентай ұрығы және өте майлы эндоспермді.
Өкілдері: көкнәр-мак, сүйелшөп, боккония, маклея. Көкнәрлердің құрамында алколоидтар болады. Олардың ішінде тамақтық, дәрілік және әсемдік өсімдіктері бар. Көкнәр, мүйіз көкнәр және тұқымынан техникалық май алынады. Көкнәрлер тұқымдасының көптеген түрлері гүлдері әдемі болғандықтан сәндік үшін де өсіріледі.
Қазақстанның Қызыл кітабына (Papaver tenellum) – сирек түр, эндемді, тек Шығыс және Орталық-Қазақстан бөліктерінде ғана кездеседі.
Дереккөздер
- Angiosperm Phylogeny Group (2009). "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III" (PDF). Botanical Journal of the Linnean Society 161 (2): 105–121. :10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x. 0024-4074. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1095-8339.2003.t01-1-00158.x/pdf. Retrieved 2013-07-06.
- Қазақ Энциклопедиясы
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Koknәr tukymdasy lat Papaverales kos zharnaktylar klasynyn osimdikteri Kobine shoptesin osimdikter kejde buta nemese alasa agashtar Koknәrler tukymdasyDүniesi Өsimdikter unranked Қos zharnaktylarSaby Tukymdasy PapaveraceaeSee text Koknәr tukymdasy 26 tuys 250 tүrdi biriktiredi Tukymdastyn okilderi Soltүstik zhartyshardyn zhәne beldeulerinde sondaj ak ontүstik zhәne tropiktik Afrikada Arktikada kezdesedi Қazakstanda 8 tuysy 40 tүri kezdesedi Basym tүrde bir zhәne kopzhyldyk shoptesin osimdikter Қuramynda ak sary tok sary tүsti lateks mlechnyj sok ozek shyryny bolady Zhapyraktary kezekti kejde suprotivti zhaj azdap nemese koptep tilimdelgen bobe zhapyraksyz Gүlderi әrtүrli tipti zhalgyzdan nemese zhogargy gүl shogyrynda zhii iri zhәne ashyk tүsti aktinomorfty kejde durys emes koszhynysty gүl korshauy kosarly tostaganshasy eki mүsheli gүl zharganda tүsedi kүltesi 4 kejde 6 kүlte zhapyrakty eki shenberde ornalaskan atalygy kop gineceji parakarpty 2 16 zhemiszhapyraktan analyk auzy otyrykty Koknәrler negish zinen nasekomdarmen tozandanady Zhemisi parakarpty korpsha zhaktaulary nemese zhogargy boligindegi sanylaulary arkyly ashylady Tukymdary sansyz koptegen usak kishkentaj urygy zhәne ote majly endospermdi Өkilderi koknәr mak sүjelshop bokkoniya makleya Koknәrlerdin kuramynda alkoloidtar bolady Olardyn ishinde tamaktyk dәrilik zhәne әsemdik osimdikteri bar Koknәr mүjiz koknәr zhәne tukymynan tehnikalyk maj alynady Koknәrler tukymdasynyn koptegen tүrleri gүlderi әdemi bolgandyktan sәndik үshin de osiriledi Қazakstannyn Қyzyl kitabyna Papaver tenellum sirek tүr endemdi tek Shygys zhәne Ortalyk Қazakstan bolikterinde gana kezdesedi DerekkozderAngiosperm Phylogeny Group 2009 An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants APG III PDF Botanical Journal of the Linnean Society 161 2 105 121 10 1111 j 1095 8339 2009 00996 x 0024 4074 http onlinelibrary wiley com doi 10 1046 j 1095 8339 2003 t01 1 00158 x pdf Retrieved 2013 07 06 Қazak Enciklopediyasy Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet