Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Кроран, – Шығыс Түркістанда б.з.б. 2 – 4 ғ-ларда өркендеген қала орны. Ол қазіргі ҚХР-дың ауданындағы Лобнордың батысында 60 км жерде, өзенінің аңғарында орналасқан. Оны Орта Азияға үш рет ірі экспедиция ұйымдастырған шведтің шығыстанушы ғалымы ашты. 1906 ж. және 1914 ж. ағылшынның тегі венгрлік Орта Азия зерттеушісі жиһанкезі қазып, зерттеді. 1909 – 11 ж. жапон зерттеушілері де осында бірнеше рет зерттеу жұмысын жүргізген. 1979 жылдан қазірге дейін ондағы ескерткіштерді ҚХР-дың археологтары жүйелі түрде зерттеп келеді. Кроранның қазірге дейін сақталып қалған жұрты, негізінен, төртбұрышты. Жалпы 10 мың шаршы метрден астам. Кроранның төрт жағындағы қамал-дуалдардың орта тұсында кіре беріс дарбазалары болса керек, кетік-кетік тұстары бар. Кроранның қамал-дуалдары мен үй қабырғалары саз балшықтан жыңғыл ағашын біріктіре отырып берік соғылған. Кроран жұртын қақ жарып аққан кішігірім өзеннің ескі аңғары бар екендігі анықталды. Кроран құрылысының қираған қалдықтарынан сақталғаны әрі ең көріктісі “үш үй” деп аталып кеткен ғимарат қалдығы. Оның дуалы саз балшық пен жыңғылдан соғылып, төбесі жүздеген ірі сырғауыл бөренелермен шатырлап жабылған. Ғимараттың бөлмелері жүйелі түрде орналасқан. Соңғы қазба кезінде оннан астам мұра, әр түрлі жазбалар табылды. Соған қарап ғалымдар оны қала әкімш-нің ғимараты болуы мүмкін деп топшылайды. Қаладан мұндай жақсы сақталған ғимараттар мен тұрғын үйлер көп аршылды. Жыл сайын оның көбісін жауын-шашын жаумайтын Лобнор шөлінің құмынан жел аршып отырған. Кроран жұртының шығысындағы зираттарды да зерттегенде одан көптеген қару-жарақ, ағаш, қыш ыдыстары, қола айналар, теңгелер, жебелер, алтын әшекейлер бұйымдар табылды. Крораннан табылған ең құнды ескерткіштер ағаш таяқшаларға және қағазға жазылған Қытай және кхароштхи жазуындағы жазба бітіктер (көне жазулар). , және жапон экспедициясы крораннан 1000-ға таяу осындай құнды құжаттарды тауып, елдеріне алып кеткен. Мұндай құжаттар мен ағаш бітіктер соңғы 20 жылдан бері де көптеп табылуда. Қазақстанның бізге белгісіз болып келген “Кроран” атауы да сол кхароштхи жазуындағы құжаттар арқылы анықталды. Құжаттардағы Kr,wr,n (Kroran) деген жер атын шығыстанушылардың көмегімен ашып, оны көне қытай жазбаларындағы осы қаланың аты Лоуланның баламасы деп біледі..
Дереккөздер
- "Қазақ энциклопедиясы"
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kroran Shygys Tүrkistanda b z b 2 4 g larda orkendegen kala orny Ol kazirgi ҚHR dyn audanyndagy Lobnordyn batysynda 60 km zherde ozeninin angarynda ornalaskan Ony Orta Aziyaga үsh ret iri ekspediciya ujymdastyrgan shvedtin shygystanushy galymy ashty 1906 zh zhәne 1914 zh agylshynnyn tegi vengrlik Orta Aziya zertteushisi zhiһankezi kazyp zerttedi 1909 11 zh zhapon zertteushileri de osynda birneshe ret zertteu zhumysyn zhүrgizgen 1979 zhyldan kazirge dejin ondagy eskertkishterdi ҚHR dyn arheologtary zhүjeli tүrde zerttep keledi Krorannyn kazirge dejin saktalyp kalgan zhurty negizinen tortburyshty Zhalpy 10 myn sharshy metrden astam Krorannyn tort zhagyndagy kamal dualdardyn orta tusynda kire beris darbazalary bolsa kerek ketik ketik tustary bar Krorannyn kamal dualdary men үj kabyrgalary saz balshyktan zhyngyl agashyn biriktire otyryp berik sogylgan Kroran zhurtyn kak zharyp akkan kishigirim ozennin eski angary bar ekendigi anyktaldy Kroran kurylysynyn kiragan kaldyktarynan saktalgany әri en koriktisi үsh үj dep atalyp ketken gimarat kaldygy Onyn dualy saz balshyk pen zhyngyldan sogylyp tobesi zhүzdegen iri syrgauyl borenelermen shatyrlap zhabylgan Ғimarattyn bolmeleri zhүjeli tүrde ornalaskan Songy kazba kezinde onnan astam mura әr tүrli zhazbalar tabyldy Sogan karap galymdar ony kala әkimsh nin gimaraty boluy mүmkin dep topshylajdy Қaladan mundaj zhaksy saktalgan gimarattar men turgyn үjler kop arshyldy Zhyl sajyn onyn kobisin zhauyn shashyn zhaumajtyn Lobnor sholinin kumynan zhel arshyp otyrgan Kroran zhurtynyn shygysyndagy zirattardy da zerttegende odan koptegen karu zharak agash kysh ydystary kola ajnalar tengeler zhebeler altyn әshekejler bujymdar tabyldy Krorannan tabylgan en kundy eskertkishter agash tayakshalarga zhәne kagazga zhazylgan Қytaj zhәne kharoshthi zhazuyndagy zhazba bitikter kone zhazular zhәne zhapon ekspediciyasy krorannan 1000 ga tayau osyndaj kundy kuzhattardy tauyp elderine alyp ketken Mundaj kuzhattar men agash bitikter songy 20 zhyldan beri de koptep tabyluda Қazakstannyn bizge belgisiz bolyp kelgen Kroran atauy da sol kharoshthi zhazuyndagy kuzhattar arkyly anyktaldy Қuzhattardagy Kr wr n Kroran degen zher atyn shygystanushylardyn komegimen ashyp ony kone kytaj zhazbalaryndagy osy kalanyn aty Loulannyn balamasy dep biledi Derekkozder Қazak enciklopediyasy Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet