Криолит Na3AlF6 Грекше криос мұз деген сөзден шыққан Химиялық құрамы А1 12 8 Na 32 8 Ғ 54 4 Кейде үш валентті темір қосп

Криолит —Na₃AlF₆ . Грекше криос — мұз деген сөзден шыққан. Химиялық құрамы: А1 12,8%, Na 32,8%, Ғ 54,4%. Кейде үш валентті темір қоспасы болады.

Cryolite
Cryolite from Ivigtut Greenland
Негізі
Санаты	Минерал
Химиялық формуласы	Na₃AlF₆
	03.CB.15
Dana classification	11.6.1.1
	Monoclinic 2/m
	a = 7.7564(3) Å, b = 5.5959(2) Å, c = 5.4024(2) Å; β = 90.18°; Z = 2
Ерекшеліктері
	209.9 g mol^-1
Түсі	Colorless to white, also brownish, reddish and rarely black
	Usually massive, coarsely granular. The rare crystals are equant and pseudocubic
	Monoclinic 2/m
	Very common, often repeated or polysynthetic with simultaneous occurrence of several twin laws
	None observed
	Uneven
Беріктігі	Brittle
бойынша минерал қаттылығы	2.5 to 3
	White
	Transparent to translucent
	2.95 to 3.0
Оптикалық сипаты	Biaxial (+)
	n_α = 1.3385–1.339, n_β = 1.3389–1.339, n_γ = 1.3396–1.34
	δ = 0.001
	43°
	r < v
	1012 °C
	Easily soluble in AlCl₃ solution, soluble in H₂SO₄ with the evolution of HF, which is poisonous. Slightly soluble in water.
Басқа сипаттамалары	Weakly thermoluminescent. Small clear fragments become nearly invisible when placed in water, since its refractive index is close to that of water. May fluoresce intense yellow under SWUV, with yellow phosphorescence, and pale yellow phosphorescence under LWUV. Not radioactive.
Дереккөздер

Қаттылығы 2—3, меншікті салмағы 3, жымдастығы жоқ .

Сингониясы моноклиндік; призма формалас; қызғанда 500° шамасында кубқа айналады.

Кристалдық бейнесі көбінесе куб пішіндес. (110) беті бойынша қоспақтары болады. Олар көбінесе тұтас біріккен зат түрінде кездеседі. Түссіз мөлдір немесе ақшыл сұр, сарғылт қызғылт, кейде қоңырқай түсті минерал. Шыныдай жылтыр.

Оптикалық оңқай, 2u = 37-43° , Ne = 1,340—1,364, Nm = 1,339-1,364.

Жаратылысы. Криолит минералы сирек кездеседі, көбінесе ол пегматит арасында оның қалдық ерітіндісінен пайда болады. Криолит алюминий қорытатын металлургия ісінде қолданылады; шыны бояуға, темір ыдыстардың сыртын эмальдауға т. б. қажетті минерал. Осы істердің бәрінде қолдап жасалған криолит қолданылады.
Кендері біздің елімізде Уралда (Ильмен тауында) аздап кездеседі; шет елде Батыс Гренландияда (Ивигтут) болады.

Дереккөздер

Gaines, Richard V., et al (1997) Dana’s New Mineralogy, Wiley, 8th, ISBN 978-0471193104
Cryolite: Cryolite mineral information and data. Mindat.org (2010-10-03). Retrieved on 2010-10-25.
Cryolite Mineral Data. Webmineral.com. Retrieved on 2010-10-25.
Cryolite, Handbook of Mineralogy. Retrieved on 2010-10-25.
Hurlbut, Cornelius S.; Klein, Cornelis, 1985, Manual of Mineralogy, 20th ed., John Wiley and Sons, New York ISBN 0-471-80580-7
Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69

[Dana-1] Gaines, Richard V., et al (1997) Dana’s New Mineralogy, Wiley, 8th, ISBN 978-0471193104

[mindat-2] Cryolite: Cryolite mineral information and data. Mindat.org (2010-10-03). Retrieved on 2010-10-25.

[webmineral-3] Cryolite Mineral Data. Webmineral.com. Retrieved on 2010-10-25.

[HOM-4] Cryolite, Handbook of Mineralogy. Retrieved on 2010-10-25.

[Hurlbut-5] Hurlbut, Cornelius S.; Klein, Cornelis, 1985, Manual of Mineralogy, 20th ed., John Wiley and Sons, New York ISBN 0-471-80580-7

[6] Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69