Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
Жұмағали Оразалыұлы (1860-сыншы жылдары дүниеге келген, Доңызтау өңірі, Байғанин ауданы, Ақтөбе облысы - 1910 жылы, Тасқабақ ауылы, Байғанин ауданы, Ақтөбе облысы) - діни қайраткер, ахун, ағартушы.
| Жұмағали ахун | |
| Жұмағали Оразалыұлы | |
| Туған күні | 1860-сыншы жылдар |
|---|---|
| Туған жері | Доңызтау өңірі, Байғанин ауданы, Ақтөбе облысы |
| Қайтыс болған күні | 1910 жылы |
| Қайтыс болған жері | Тасқабақ ауылы, Байғанин ауданы, Ақтөбе облысы |
| Ғылыми аясы | Ислам |
| Жұмыс орны | Жұмағали ишан мешіті |
| Альма-матер | |
| Атақты шәкірттері | Жиенғали ахун |
Өмірбаяны
Жұмағали Оразалыұлы 1860-сыншы жылдары Ақтөбе облысынының бұрынғы Табын ауданында атақты Оразалы ишанның отбасында дүниеге келген. Жұмағали ахуннің арғы атасы Ербатыр ишан да белгілі ғұлама, би болған кісі. Жұмағали ахун Мысырдың әйгілі оқу орны әл-Азһар университетінде білім алған. Жұмағали ахун Әл-Азһар университетінде оқып жүрген кезде әкесі Оразалы ишан қайтыс болады. Оқуын жалғастыруға қаржысы болмаған Жұмағали жергілікті араб азаматымен келісімшарт жасасады. Келісімшартқа сәйкес, Жұмағали оқуын бітіргеннен кейін араб азаматының медресесінде сабақ беруі керек болады. 1874 жылдардың орта шенінде меккеге қажылық сапармен Досжан Қашақұлы барады және медресені енді бітіргелі жатқан Жұмағалидің жағдайын естіп, онымен кездеседі. Келісімшарт жасасқан араб азаматымен де сөйлесіп, Жұмағалидің оқуына кеткен қаражатын өтеп береді. Осылайша Досжан хазірет жас ғұлама жігітті елге алып қайтады. Досжан хазірет Шұбарқұдықта өзі салдырған мешітке Жұмағалиді имам етіп тағайындайды. Жұмағали ахун араб, парсы, түрік, орыс, француз тілдерін білген.
Петербургқа хат жазу
1905 жылы Орал және Торғай облысынан Петербургқа депутат болып сайланған дін қайраткерлері мен билері түрлі министрлерге хат жазған. Олар хатта қазақ даласындағы дін мен жер жағдайын айтып, бірнеше ұсыныс айтқан. Хатқа қол қойғандардың ішінде Жұмағали ахун да бар.
Жеке өмірі
Жұмағали ахун Досжан хазіреттің жалғыз қызы Үммагүлсім үйленген. Үммагүлсімнен Жиенғали атты ұлы бар. Жиенғали де әкесінің жолып қуып, жақсы діни білім алған. Жиенғали де ахун дәрежесін алып, Ақтөбе өңіріне белгілі діни қайраткер болған.
Жұмағали ахун мешіті
Жұмағали ахун 1892 жылға дейін Досжан хазіреттің мешітінде имам болады. Доңызтаудағы Жұмағали ахунның туыстары Досжан хазіретке келіп: "Көрсай" деген жерде мешіт салдырған едік. Сол мешіктке өзіміздің елден шыққан Жұмағалиді имам еткіміз келеді, соған рұқсат беріңіз" деп өтініш айтады. Досжан хазіреттің рұқсатын алып, Жұмағали ахун ата қонысы Доңызтауға оралады. Алайда Көрсайдағы мешіт Жұмағали ахунның көңілінен шықпайды. Ахун Тасқабақ деген жерден жаңадан мешіп салып, сол жерде қайтыс болғанға дейін имам болып, бала оқытады. Кеңес үкіметі жылдары Тасқабақтағы мешіті мектеп болған. Кейінрек мешіт қойма, мал ұстайтын қора ретінде де пайдаланылған. Бүгінде мешіттің тек бір қабырғасы ғана сақталған.
Дереккөздер
- Досжан хазірет Мұрағатталған 18 қазанның 2017 жылы.
- ДІН ҮШІН. ЖЕР ҮШІН (тарихи құжат)
- Киелі мекен
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bul makala әli tekseristen otpedi Tekserilmegen makalalardagy mәlimetter senimsiz boluy mүmkin Tekserushilerge nuskaulykty oku үshin on zhaktagy korset degendi basynyz Makala tekserushilerge makalany tekserildi dep belgileu үshin bul үlgini alyp tastanyz Makalany tirkelgenine 6 aj bolgan 500 ondeme zhasagan barlyk katysushylar zhәne osy eki sharttyn bireuin bolsada kanagattandyratyn katysushylar tekserildi dep belgilej alady 2015 zhyldyn shildesinen bergi tekserilmegen makalalar myna sanatta tizimdeledi Sanat Uikipediya Tekserilmegen makalalar Osy ajdagy tekserilmegen makalalar sanatyn bastau Osy ajdagy tekserildi dep belgilengen makalalar https kk wikipedia org w index php title Arnajy Zhuyktagy ozgerister amp tagfilter Tekserildi dep belgiledi Bul makalany 2021 12 28 00 58 kezinde 2 zhyl buryn InternetArchiveBot zhurnaly үlesi songy ret ondedi Tekserilmegender 2133 osy ajdagy 8 kazan 2017 Zhumagali Orazalyuly 1860 synshy zhyldary dүniege kelgen Donyztau oniri Bajganin audany Aktobe oblysy 1910 zhyly Taskabak auyly Bajganin audany Aktobe oblysy dini kajratker ahun agartushy Zhumagali ahunZhumagali OrazalyulyTugan kүni1860 synshy zhyldarTugan zheriDonyztau oniri Bajganin audany Aktobe oblysyҚajtys bolgan kүni1910 zhylyҚajtys bolgan zheriTaskabak auyly Bajganin audany Aktobe oblysyҒylymi ayasyIslamZhumys ornyZhumagali ishan meshitiAlma materӘl Azһar universitetiAtakty shәkirtteriZhiengali ahunӨmirbayanyZhumagali Orazalyuly 1860 synshy zhyldary Aktobe oblysynynyn buryngy Tabyn audanynda atakty Orazaly ishannyn otbasynda dүniege kelgen Zhumagali ahunnin argy atasy Erbatyr ishan da belgili gulama bi bolgan kisi Zhumagali ahun Mysyrdyn әjgili oku orny әl Azһar universitetinde bilim algan Zhumagali ahun Әl Azһar universitetinde okyp zhүrgen kezde әkesi Orazaly ishan kajtys bolady Okuyn zhalgastyruga karzhysy bolmagan Zhumagali zhergilikti arab azamatymen kelisimshart zhasasady Kelisimshartka sәjkes Zhumagali okuyn bitirgennen kejin arab azamatynyn medresesinde sabak berui kerek bolady 1874 zhyldardyn orta sheninde mekkege kazhylyk saparmen Doszhan Қashakuly barady zhәne medreseni endi bitirgeli zhatkan Zhumagalidin zhagdajyn estip onymen kezdesedi Kelisimshart zhasaskan arab azamatymen de sojlesip Zhumagalidin okuyna ketken karazhatyn otep beredi Osylajsha Doszhan haziret zhas gulama zhigitti elge alyp kajtady Doszhan haziret Shubarkudykta ozi saldyrgan meshitke Zhumagalidi imam etip tagajyndajdy Zhumagali ahun arab parsy tүrik orys francuz tilderin bilgen Peterburgka hat zhazu1905 zhyly Oral zhәne Torgaj oblysynan Peterburgka deputat bolyp sajlangan din kajratkerleri men bileri tүrli ministrlerge hat zhazgan Olar hatta kazak dalasyndagy din men zher zhagdajyn ajtyp birneshe usynys ajtkan Hatka kol kojgandardyn ishinde Zhumagali ahun da bar Zheke omiriZhumagali ahun Doszhan hazirettin zhalgyz kyzy Үmmagүlsim үjlengen Үmmagүlsimnen Zhiengali atty uly bar Zhiengali de әkesinin zholyp kuyp zhaksy dini bilim algan Zhiengali de ahun dәrezhesin alyp Aktobe onirine belgili dini kajratker bolgan Zhumagali ahun meshitiZhumagali ahun 1892 zhylga dejin Doszhan hazirettin meshitinde imam bolady Donyztaudagy Zhumagali ahunnyn tuystary Doszhan haziretke kelip Korsaj degen zherde meshit saldyrgan edik Sol meshiktke ozimizdin elden shykkan Zhumagalidi imam etkimiz keledi sogan ruksat beriniz dep otinish ajtady Doszhan hazirettin ruksatyn alyp Zhumagali ahun ata konysy Donyztauga oralady Alajda Korsajdagy meshit Zhumagali ahunnyn konilinen shykpajdy Ahun Taskabak degen zherden zhanadan meship salyp sol zherde kajtys bolganga dejin imam bolyp bala okytady Kenes үkimeti zhyldary Taskabaktagy meshiti mektep bolgan Kejinrek meshit kojma mal ustajtyn kora retinde de pajdalanylgan Bүginde meshittin tek bir kabyrgasy gana saktalgan DerekkozderDoszhan haziret Muragattalgan 18 kazannyn 2017 zhyly DIN ҮShIN ZhER ҮShIN tarihi kuzhat Kieli meken