Жалмауыз кемпір — қазақ ертегілеріндегі жағымсыз бейне. Ол кейде жеті басты, қарға тұмсық, аяқ қолының тырнақтары сояудай, адам қанын соратын қорқынышты кейіпкер ретінде бейнеленеді. Жалмауыз кемпірдің бейнесінің тарихи негізі бар. Матриархат дәуірінде руды қария әйелдер басқаратын болған. Жаңа туған балаға ат қою, жетім қалған балаларға қамқорлық жасау, шеттен келген адамды тайпаға қабылдау, тайпаның заңдарын қатал сақтау, жастарды үйлендіру, тағыда сол сияқты заңдар осы аналар әміріемн жасалған. Керек кезінде олар әскерді де басқарған. Осының нәтижесінде қарт анаға табынушылық пайда болған. Ол керемет иесі, қолынан келмейтіні жоқ сиқыршы, рудың жауларын, жан-шайтанды да жеңе алатын күш болып танылған. Патриархаттың тууына байланысты бұл бейне құлдырап бұрынғы маңызын жойды. Оның атқаратын қызметі кейіннен аталық руға ауысты. Ру басы ананың бейнесі мифтік аңыздарда ғана қалды. Бара-бара ол жалпы атпен жағымсыз кейіпкер сипатын алды.
Дереккөздер
- Қазақ Совет Энциклопедиясы, Алматы қаласы, 1974
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhalmauyz kempir kazak ertegilerindegi zhagymsyz bejne Ol kejde zheti basty karga tumsyk ayak kolynyn tyrnaktary soyaudaj adam kanyn soratyn korkynyshty kejipker retinde bejnelenedi Zhalmauyz kempirdin bejnesinin tarihi negizi bar Matriarhat dәuirinde rudy kariya әjelder baskaratyn bolgan Zhana tugan balaga at koyu zhetim kalgan balalarga kamkorlyk zhasau shetten kelgen adamdy tajpaga kabyldau tajpanyn zandaryn katal saktau zhastardy үjlendiru tagyda sol siyakty zandar osy analar әmiriemn zhasalgan Kerek kezinde olar әskerdi de baskargan Osynyn nәtizhesinde kart anaga tabynushylyk pajda bolgan Ol keremet iesi kolynan kelmejtini zhok sikyrshy rudyn zhaularyn zhan shajtandy da zhene alatyn kүsh bolyp tanylgan Patriarhattyn tuuyna bajlanysty bul bejne kuldyrap buryngy manyzyn zhojdy Onyn atkaratyn kyzmeti kejinnen atalyk ruga auysty Ru basy ananyn bejnesi miftik anyzdarda gana kaldy Bara bara ol zhalpy atpen zhagymsyz kejipker sipatyn aldy DerekkozderҚazak Sovet Enciklopediyasy Almaty kalasy 1974Bul makala kazak әdebieti turaly bastama makala Ony tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet