Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Итбаев Ережеп (1885-1936) - Алаш қозғалысының қайраткері, өз заманының көзі ашық азаматы, қазақ халқының күрескер, талантты ұлдарының бірі. Қараби руынан шыққан.
Өмірбаяны
Жасында Омбыда гимназияда оқыған. Зерттеушілердің деректеріне қарағанда, кейін Томск университетіне оқуға түседі. Онда қандай мамандықта оқығаны белгісіз. Оның үстіне, оқуын аяқтамай университеттен шығып кеткен. Итбаев Ережеп университеттен шыққанмен, білімге деген ынтасын жоғалтпай ізденеді. Оқығанын көкірегіне тоқи білетін азамат өзі ізденіп, өмірден мол білім жинайды. Орыс тілін жақсы меңгереді. Соның арқасында әлеуметтік жұмыстарға араласады. 1897-1898 жылдары Қарқаралы, уездерінің жер мәселесін зерттеуге шыққан экспедицияның құрамында болады.
1900-1917 жылдар арасында Қарқаралы уезі бастығының кеңсесінде, Ақмола округтік сотында аудармашы болады. Орыс тіліне жетік азамат аудармашы бола жүріп патша үкіметінің отаршыл саясатының сырын және жергілікті патша ұлықтарының пиғылын жақсы түсінсе керек, 1917 жылы өз еркімен жұмыстан кетеді. Оның не мақсатпен жұмыстан кеткенін үкімет жұмысынан босай салысымен, Алаш орда қозғалысына қатысуынан білуге болады. Халыктың басын қосып, Алаш туы астына топтастыру үшін 1917 жылы сәуір-мамыр айларында тұратын қазақтардың съезін ұйымдастырады, бүл съезді өзі басқарады. Ұлттың бірлігі, болашағы үшін күресуге бел бұған Итбаев Ережеп Алаш орданың Ақмола облыстық комитетінде белсенді қызметтер атқарды. Тыңғылықты да тиянақты жұмыстары арқылы халық алдында, Алаш орда үкіметі алдында өзінің адал ниетін, берік ұстанымын танытады. Бүкіл ресейлік құрылтай жиналысына Алаш партиясының Омбы қалалық ұйымынан ұсынылады. Ол қашан да өзіне жүктелген міндетті адал орындап отырды.
қаласында 1917 жылы қазанның 8-15 күндері аралығында жалпы-сібірлік съезд өткенде Итбаев Ережеп Ә.Бөкейхан, М.Тынышбаев, Х.Ғаббасов, С.Досжановтармен бірге қазақ халқының өкілі болып қатысады. Сол жолы құрамына қабылданады. 1917 жылы желтоқсанның 5-13 күндері аралығында Орынборда қатысып, Алаш автономиясының халық кеңесіне болып сайланады. Итбаев Ережептің кейінгі өмірі туралы дерек жоқ.
Дереккөздер
- http://old.baq.kz/storage/f8/f8628bc6fbb824e6efc9bbe5cfbb66ac.pdf Мұрағатталған 28 қаңтардың 2020 жылы.
- «Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Itbaev Erezhep 1885 1936 Alash kozgalysynyn kajratkeri oz zamanynyn kozi ashyk azamaty kazak halkynyn kүresker talantty uldarynyn biri Қarabi ruynan shykkan ӨmirbayanyZhasynda Ombyda gimnaziyada okygan Zertteushilerdin derekterine karaganda kejin Tomsk universitetine okuga tүsedi Onda kandaj mamandykta okygany belgisiz Onyn үstine okuyn ayaktamaj universitetten shygyp ketken Itbaev Erezhep universitetten shykkanmen bilimge degen yntasyn zhogaltpaj izdenedi Okyganyn kokiregine toki biletin azamat ozi izdenip omirden mol bilim zhinajdy Orys tilin zhaksy mengeredi Sonyn arkasynda әleumettik zhumystarga aralasady 1897 1898 zhyldary Қarkaraly uezderinin zher mәselesin zertteuge shykkan ekspediciyanyn kuramynda bolady 1900 1917 zhyldar arasynda Қarkaraly uezi bastygynyn kensesinde Akmola okrugtik sotynda audarmashy bolady Orys tiline zhetik azamat audarmashy bola zhүrip patsha үkimetinin otarshyl sayasatynyn syryn zhәne zhergilikti patsha ulyktarynyn pigylyn zhaksy tүsinse kerek 1917 zhyly oz erkimen zhumystan ketedi Onyn ne maksatpen zhumystan ketkenin үkimet zhumysynan bosaj salysymen Alash orda kozgalysyna katysuynan biluge bolady Halyktyn basyn kosyp Alash tuy astyna toptastyru үshin 1917 zhyly sәuir mamyr ajlarynda turatyn kazaktardyn sezin ujymdastyrady bүl sezdi ozi baskarady Ұlttyn birligi bolashagy үshin kүresuge bel bugan Itbaev Erezhep Alash ordanyn Akmola oblystyk komitetinde belsendi kyzmetter atkardy Tyngylykty da tiyanakty zhumystary arkyly halyk aldynda Alash orda үkimeti aldynda ozinin adal nietin berik ustanymyn tanytady Bүkil resejlik kuryltaj zhinalysyna Alash partiyasynyn Omby kalalyk ujymynan usynylady Ol kashan da ozine zhүktelgen mindetti adal oryndap otyrdy kalasynda 1917 zhyly kazannyn 8 15 kүnderi aralygynda zhalpy sibirlik sezd otkende Itbaev Erezhep Ә Bokejhan M Tynyshbaev H Ғabbasov S Doszhanovtarmen birge kazak halkynyn okili bolyp katysady Sol zholy kuramyna kabyldanady 1917 zhyly zheltoksannyn 5 13 kүnderi aralygynda Orynborda katysyp Alash avtonomiyasynyn halyk kenesine bolyp sajlanady Itbaev Erezheptin kejingi omiri turaly derek zhok Derekkozderhttp old baq kz storage f8 f8628bc6fbb824e6efc9bbe5cfbb66ac pdf Muragattalgan 28 kantardyn 2020 zhyly Alash kozgalysy Almaty 2008 ISBN 9965 32 715 7Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul tulga turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet