Демократиялық саяси жүйе

Демократиялық саяси жүйе - саяси жүйенің түрі, оған мыналар тән:

• азаматтардың кепілденген құқықтары мен бостандықтарының кең ауқымы қамтылуы;
• билеуші және еркін қызмет етуі;
• жалпымемлекеттік өкілетті билік органдарының - парламенттің болуы;
• сайлаудағы заңды күрес қорытындылары бойынша партиялардың үкіметті жасақтауы;
• мемлекеттік және қоғамдық органдардың қызмет етуі принциптері және заңцылықтарына бақылау орнататын жүйесінің болуы;
• өзін-өзі және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының болуы;
• көз жеткізу, дәлелдеу мемлекеттік органдар ықпалының негізгі құралы ретінде ақпарат көздерінің еркін қызмет етуі.

Осылайша, демократиялық саяси жүйеге жалпы баға бере отырып, олар мыналарды қамтамасыз етеді деп сеніммен айтуға болады:

1. басқарушы топтың тұрақты занды мойындалғандығын;
2. оны қалыптастыруға қалың бұқараның қатысуы;
3. саясаттың негізгі бағыттарын айқындауға бұқараның тікелей немесе жанама түрде қатысуы;
4. тарапынан басқарушы топты бақылауға алуы.

Осылардың барлығы мүндай саяси жүйелердің бұқараның билік органдарын қалыптастырып, саясатты жүзеге асыруға қатысу құқына негізделгендігін білдіреді. Алайда барлық саяси жүйелер жоғарыда аталған талаптарға сай келе бермейді. Көп жағдайда мұның бәрі шынайылықтан гөрі, әртүрлі жүйелер талпынатъш мінсіз идеалға жақынырақ.

Тағы қараныз

• Демократия
• Демократизация
• Демократиялық институттар мен адам құқықтары жөніндегі бюро
• Демократиялық көшбасшы
• Демократия және мемлекет
• Демократиялық социализм тұжырымы
• Демократиялық саяси жүйе
• Демократиялық мемлекет

Дереккөздер

1. Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3