Галлей кометасы

Галлей кометасы (ресми атауы 1P/Halley) - ең жақсы зерттелген кометалардың бірі. Кометаға жалпы кометаларды Күн жүйесінің бөліктері деп алғаш ұсынған Эдмунд Галлейдің есімімен аталған. Басқа денелер секілді бұлар да Күнді айнала қозғалады. Эллипстік орбитасы тұңғыш рет есептеліп шығарылған және оның Күнге қайтып оралатын уақыты анықталған жарық комета. Бұл кометаны бірінші рет Э. Галлей болжаған (1705), ал француз ғалымы А. Клеро оның перигелийден өту мерзімін дәл есептеп шығарған. Галлей кометаның Күнді айналу уақыты шамамен 75-76 жыл. Галлей кометаның перигелийдегі қашықтығы 0,587, ал афелийдегі қашықтығы 35 астрономиялық бірлік. Галлей кометаның алдын ала көрсетілген уақытта, яғни 1759 ж. 12 наурызда перигелийден өтуі, Ньютон механикасының дұрыстығын дәлелдеді. Мұнан кейін Галлей комета перигелийден 1835 ж. өтті. Галлей кометаның соңғы рет 1910 ж. 19 майда перигелийден өтуі кометаның физикалық табиғаты жөнінде мағлұмат алуға мүмкіндік берді. 1909 жылға дейін Галлей кометаның б. з. б. 446 жылдан бастап 29 рет байқалғандығы дәлелденген. Галлей кометаның перигелийден 1986 жылдың қаңтарында өткен.

Почталық маркада бейнеленген Галлей кометасы

Галлей кометасы- қысқа мерзімді комета және ол Күнді 76 жыл ішінде айналып шығады. Сондықтан да Галлей кометасын Жерден әрбір 76 жыл сайын ғана көруге болады. Бұл - жай көзге көрінетін жалғыз қысқа мерзімді комета. Соңғы рет Галлей кометасы 1986 жылы көрінді, енді 2061 жылы көрінбекші.

Дереккөздер

1. Ғ 31. Ғалам. Энциклопедия /Қазақ тіліне аударған Д. Алипбаева. - Астана: "Фолиант" баспасы, 2012. - 160 б. - "Балалар энциклопедиясы" сериясы. ISBN 978-601-292-633-0