Бөкей әулеті — Бөкей ордасының негізін салушы Бөкей ханның ұрпақтары. Бөкей ханның Тәуке, Әділ, Жәңгір, атты 4 ұлы болған. Бөкей хан қайтыс болғаннан кейін ұлы Жәңгір хан сайланды. Бірақ Жәңгір жас болғандықтан, ол ер жеткенге дейін хандық билікті Бөкейдің інісі Шығай сұлтан атқарды. Жәңгір хандық билікті 1824 жылы 24 маусымнан бастап атқарды. Жәңгір өлгеннен соң Бөкей Ордасында хандық билік жойылды. Сөйтіп Бөкей әулетінен тек Жәңгір ғана хан дәрежесіне көтерілді. Жәңгірдің Ескендір, Ибрахим, Сейіткерей, Зұлқарнай, Сақыпкерей, Ысмайыл, Ғұбайдолла, Ахметкерей атты балалары болған. Оның ішінде Зұлқарнай мен Ескендір Жәңгірдің тірі кезінде-ақ қайтыс болған еді. Жәңгірдің балалары ішінде , және Санкт-Петебургтегі паждар корпусын бітірді. Ахметкерей орыс әскерінің полктік шенін иемденген. Ол 1877 — 78 жылы қатысқан. Жәңгірдің сүйікті ұлы — Сейіткерей 1852 жылы ауырып көз жұмды. Оның артында екі ұл қалды. Үлкені — Мұхаммедкерей, кішісі — Шәңгерей Бөкеев. Мұхаммедкерей оқыған. Ол ислам діні ілімдерін терең меңгерген, діндар адам ретінде танылған. Мұхаммедкерейдің Ақыш атты бір ұлы, Айша, Зәуреш атты 2 қызы болған. Зәуреш Бөкеева Шәңгерейдің қолында тәрбиеленді. Бөкей әулетінің ішінде Тәукеннің ұлы Нұрмұхамбет 20 ғ-дың басында өзінің белсенділігімен көзге түскен. Ол 1901 жылы Бөкей ордасының 100 жылдық мерейтойын Санкт-Петербургте атап өтуге тікелей ат салысқан. Нұрмұхамбеттің Махамбет, Ғабдол Хакім, Хабир, Баязит деген 4 ұлы болған. Махамбет Бөкейханов күйші-композитор, ал Ғабдол Хакім Нұрмұхамедұлы Бөкейханов мемлекет қайраткері ретінде танымал. Ғабдол-Хакімнің баласы қазір техника ғылымының докторы, профессор, Тау-кен институтының лаборатория меңгерушісі. Ғабдол Хакімнің немере қызы Ш. Аманжолова тарихи-ағартушылық бағыттағы “Әділет” ұйымы басқармасының мүшесі және “Жаңалық” қорының атқарушы директоры. Бөкейдің үлкен ұлы Тәукеден тараған ұрпақтардың ішінен белгілі дәрігер Хазихан Бөкейханов шыққан.
Бөкей әулеті | |
Елі | Бөкей Ордасы |
---|---|
Негізін салушы үйі | Әбілқайыр әулеті |
Титулдары | Қазақ ханы |
Негізін салушысы | Бөкей хан |
Негізі салынған жыл | 1801 |
Құлауы | 1872 |
өңдеу |
Дереккөздер
- Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002. ISBN 9965-607-02-8
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bokej әuleti Bokej ordasynyn negizin salushy Bokej hannyn urpaktary Bokej hannyn Tәuke Әdil Zhәngir atty 4 uly bolgan Bokej han kajtys bolgannan kejin uly Zhәngir han sajlandy Birak Zhәngir zhas bolgandyktan ol er zhetkenge dejin handyk bilikti Bokejdin inisi Shygaj sultan atkardy Zhәngir handyk bilikti 1824 zhyly 24 mausymnan bastap atkardy Zhәngir olgennen son Bokej Ordasynda handyk bilik zhojyldy Sojtip Bokej әuletinen tek Zhәngir gana han dәrezhesine koterildi Zhәngirdin Eskendir Ibrahim Sejitkerej Zulkarnaj Sakypkerej Ysmajyl Ғubajdolla Ahmetkerej atty balalary bolgan Onyn ishinde Zulkarnaj men Eskendir Zhәngirdin tiri kezinde ak kajtys bolgan edi Zhәngirdin balalary ishinde zhәne Sankt Peteburgtegi pazhdar korpusyn bitirdi Ahmetkerej orys әskerinin polktik shenin iemdengen Ol 1877 78 zhyly katyskan Zhәngirdin sүjikti uly Sejitkerej 1852 zhyly auyryp koz zhumdy Onyn artynda eki ul kaldy Үlkeni Muhammedkerej kishisi Shәngerej Bokeev Muhammedkerej okygan Ol islam dini ilimderin teren mengergen dindar adam retinde tanylgan Muhammedkerejdin Akysh atty bir uly Ajsha Zәuresh atty 2 kyzy bolgan Zәuresh Bokeeva Shәngerejdin kolynda tәrbielendi Bokej әuletinin ishinde Tәukennin uly Nurmuhambet 20 g dyn basynda ozinin belsendiligimen kozge tүsken Ol 1901 zhyly Bokej ordasynyn 100 zhyldyk merejtojyn Sankt Peterburgte atap otuge tikelej at salyskan Nurmuhambettin Mahambet Ғabdol Hakim Habir Bayazit degen 4 uly bolgan Mahambet Bokejhanov kүjshi kompozitor al Ғabdol Hakim Nurmuhameduly Bokejhanov memleket kajratkeri retinde tanymal Ғabdol Hakimnin balasy kazir tehnika gylymynyn doktory professor Tau ken institutynyn laboratoriya mengerushisi Ғabdol Hakimnin nemere kyzy Sh Amanzholova tarihi agartushylyk bagyttagy Әdilet ujymy baskarmasynyn mүshesi zhәne Zhanalyk korynyn atkarushy direktory Bokejdin үlken uly Tәukeden taragan urpaktardyn ishinen belgili dәriger Hazihan Bokejhanov shykkan Bokej әuletiEliBokej OrdasyNegizin salushy үjiӘbilkajyr әuletiTituldaryҚazak hanyNegizin salushysyBokej hanNegizi salyngan zhyl1801Қulauy1872ondeu DerekkozderBatys Қazakstan oblysy Enciklopediya Almaty Arys baspasy 2002 ISBN 9965 607 02 8