Боз - ақшыл, қылаң түс. Ақшыл көк түсті малды боз, ақбоз деп, шұбар араласса бозшұбар деп атайды. Сондай- ақ шымқай бозды шаңқанбоз деп, қылында басқа түстер реңкі болса, қылаңбоз деп айтады. Боз немесе қылаңға қарама-қарсы ұғым баран деп аталады. Боз, қылаң реңді мал баранға қарағанда біршама жоғары бағаланады. Байырғы ортада қонаққа сойылатын, құрбандыққа шалынатын, құдайы ретінде садақаға (бозқасқа) берілетін малдың ақ, қылаң түсті болуын ескерген. Яғни мұндай түс киелі рәміздің белгісі ретінде әспеттелген.
Табиғатта мал түгінің түсі жасы мен жыл мезгіліне, сонымен бірге күйіне байланысты өзгеріп тұрады. Мәселен, бурыл, шұбар, қаракөк түсті жылқы қартайғанда бозға айналады. Алайда жылқының жас кезіндегі , және т.б. есімі сол қалпында қалады.
Шау тартқан шағында Кемпірбай ақын Боз шапса, боз озбайма бурылдан, мен шансам жер танабы қуырылған... деп, Әсетке өзінің мәртебесі жоғары екендігін білдіріп, дәстүрлі түсінік бойынша бурылдан боздың қасиеті мен құрметі басым екендігін әйгілейді. Дәстүрлі ортада шешен, өмірде көргені мен түйгені мол саңлақ адамдарды кәрібоз деп әспеттейді. Көне наным-сенімге негізделген дәстүрлі түсінік бойынша ақ өң — арғы әлем мен бергі әлемді жалғастырушы, дәнекерші түс боп табылады.
Дереккөздер
- Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Baska magynalar үshin Boz degen betti karanyz Boz akshyl kylan tүs Akshyl kok tүsti maldy boz akboz dep shubar aralassa bozshubar dep atajdy Sondaj ak shymkaj bozdy shankanboz dep kylynda baska tүster renki bolsa kylanboz dep ajtady Boz nemese kylanga karama karsy ugym baran dep atalady Boz kylan rendi mal baranga karaganda birshama zhogary bagalanady Bajyrgy ortada konakka sojylatyn kurbandykka shalynatyn kudajy retinde sadakaga bozkaska beriletin maldyn ak kylan tүsti boluyn eskergen Yagni mundaj tүs kieli rәmizdin belgisi retinde әspettelgen Tabigatta mal tүginin tүsi zhasy men zhyl mezgiline sonymen birge kүjine bajlanysty ozgerip turady Mәselen buryl shubar karakok tүsti zhylky kartajganda bozga ajnalady Alajda zhylkynyn zhas kezindegi zhәne t b esimi sol kalpynda kalady Shau tartkan shagynda Kempirbaj akyn Boz shapsa boz ozbajma buryldan men shansam zher tanaby kuyrylgan dep Әsetke ozinin mәrtebesi zhogary ekendigin bildirip dәstүrli tүsinik bojynsha buryldan bozdyn kasieti men kurmeti basym ekendigin әjgilejdi Dәstүrli ortada sheshen omirde korgeni men tүjgeni mol sanlak adamdardy kәriboz dep әspettejdi Kone nanym senimge negizdelgen dәstүrli tүsinik bojynsha ak on argy әlem men bergi әlemdi zhalgastyrushy dәnekershi tүs bop tabylady DerekkozderҚazaktyn etnografiyalyk kategoriyalar ugymdar men ataularynyn dәstүrli zhүjesi Enciklopediya Almaty DPS 2011 ISBN 978 601 7026 17 2