Қазіргі бұл сөз мағынасы — қара қоңыр, қара кер жылқы түсін білдіретіндігі ескертілген. «Алдыңғы ат баран болмай, қылаң болды, Жығылмаса Құлагер қайда деймін» (Ақан сері).
Қазақ тілінде «баран» сөзі тек қана малдың, оның ішінде көбіне жылқының түсін білдіру үшін қолданылады. Осыған қарағанда әрі кейбір тілдердің дерегіне сүйенсек, әңгіме болып отырған сөз тілімізге «кірме» сияқты.
моңғол тілінде: бараан хүрэн — қызыл қоңыр деп түсіндіріледі. «Бараан» тұлғасының «қоқыр» мағынасын беретіндігін осы тілдегі «бараахан» сөзінің «қараңғылау», «күңгірттеу» деп түсіндірілуінен байқау қиын емес. моңғол тіліндегі «бараан» қазақ тіліне ауысқан деп түйін жасауға да болар еді, бірақ парсы тілінің дерегі бұған ерік бермейді. Иран тілінде: порранг — қою боялған қоңыр түс деген түсінікке ие. Бұл сөз парсылардан моңғолдарға ауысты ма әлде керісінше ме, әрине, бұл жағын ашып айту қиын, бірақ оның алғашқы мағынасы малдың түсіне емес, жалпы түстің бір түрін аңғартуға арналғаны бесенеден белгілі. Ойымызды парсы тілінде бұл сөздің өте қою қайнатылған қызыл шайға да арналып айтылуы қостай түседі. Сөйтіп, сөз төркіні парсы тілі де, алғашқы мағынасы — «қызыл қоңыр» болған деп болжам айтпақпыз.
Дереккөздер
- Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-қ2459-6
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazirgi bul soz magynasy kara konyr kara ker zhylky tүsin bildiretindigi eskertilgen Aldyngy at baran bolmaj kylan boldy Zhygylmasa Қulager kajda dejmin Akan seri Қazak tilinde baran sozi tek kana maldyn onyn ishinde kobine zhylkynyn tүsin bildiru үshin koldanylady Osygan karaganda әri kejbir tilderdin deregine sүjensek әngime bolyp otyrgan soz tilimizge kirme siyakty mongol tilinde baraan hүren kyzyl konyr dep tүsindiriledi Baraan tulgasynyn kokyr magynasyn beretindigin osy tildegi baraahan sozinin karangylau kүngirtteu dep tүsindiriluinen bajkau kiyn emes mongol tilindegi baraan kazak tiline auyskan dep tүjin zhasauga da bolar edi birak parsy tilinin deregi bugan erik bermejdi Iran tilinde porrang koyu boyalgan konyr tүs degen tүsinikke ie Bul soz parsylardan mongoldarga auysty ma әlde kerisinshe me әrine bul zhagyn ashyp ajtu kiyn birak onyn algashky magynasy maldyn tүsine emes zhalpy tүstin bir tүrin angartuga arnalgany beseneden belgili Ojymyzdy parsy tilinde bul sozdin ote koyu kajnatylgan kyzyl shajga da arnalyp ajtyluy kostaj tүsedi Sojtip soz torkini parsy tili de algashky magynasy kyzyl konyr bolgan dep bolzham ajtpakpyz DerekkozderBes zhүz bes soz Almaty Rauan 1994 zhyl ISBN 5 625 k2459 6Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz