Ақселеу Сланұлы Сейдімбек (12 желтоқсан 1942, Атасу ауылы, Жаңаарқа ауданы, Қарағанды облысы - 16 қыркүйек 2009 жыл, Астана) – жазушы, әдебиет зерттеуші, ғалым, филология ғылымының докторы (1998), профессор (2003).
Ақселеу Сейдімбек | |
Ақселеу Сланұлы Сейдімбек | |
Лақап аты | Ақселеу Тарақты |
---|---|
Туған күні | |
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | 16 қыркүйек 2009 (66 жас) |
Қайтыс болған жері | |
Азаматтығы | |
Ұлты | Қазақ |
Мансабы | Жазушы |
Шығармалардың тілі | қазақ |
Марапаттары | Қазақстан Журналистер Одағының лауреаты (1979), Қазақстан Жазушылар Одағы сыйлығының лауреаты (1989), Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері (2003), ҚР Мемлекеттік сыйлығының иегері (2004), |
Өмірбаяны
Әкесі Слан Екінші дүниежүзілік соғыста қайтыс болып, әкесінің ағасы Аманбектің тәрбиесін көріп өскен. Орта жүздің Тарақты руынан.
- 1959 жылы Жаңаарқа ауданының орталығында №1 қазақ орта мектебін бітірген соң, комсомолдық жолдамамен Қызылтау, Ақтау кеңшарларының мал шаруашылығында үш жыл еңбек етеді.
- 1961 жылы Әл-Фараби атындағы Қазақтың ұлттық университетіне оқуға түсіп, 1968 жылы журналистика факультетін бітіріп шықты. Университетте оқып жүріп 1963-64 жылдары Троицк қаласында әскери міндетін атқарып қайтады. Ол Әл-Фараби атындағы университеттің «Журналист» газетін шығарушы алқаның және М.Әуезов атындағы Әдеби бірлестіктің мүшесі, «Қайнар» қолжазба журналының бас редакторы, Мәскеудегі қазақ жастары құрған «Жас тұлпар» атты мәдени қозғалыстың Қазақстандағы өкілі болып, шығармашылық және қоғамдық жұмыстарға сергек араласа бастайды.
- «Лениншіл жас» газетінің тілшісі (1968-1975)
- Қарағанды облысы «Орталық Қазақстан»газетінің жауапты хатшысы (1975-1976)
- 1976-1983 ж. «Социалистік Қазақстан» газетінің әдебиет және өнер бөлімінің меңгерушісі.
- 1983-1987 ж. «Білім және еңбек» журналының бас редакторы.
- 1987-1988 ж. «Әлем» альманағының бас редакторы.
- 1988-1997 ж. ҚазКСР ғылым академиясының Әдебиет және өнер институтында ғылыми қызметкер, аға ғылыми қызметкер, жетекші ғылыми қызметкер, бөлім меңгерушісі болды.
- 1997-1998 ж. Қазақтың Ы. Алтынсарин атындағы Білім проблемалары институтының директоры.
- 1999 жылдан Астанадағы Еуразия ұлттық университетінде кафедра меңгерушісі.
Ақселеу Сейдімбек 2009 жылдың 16 қыркүйек күні Астана қаласында қайтыс болды. Жазушының өсиеті бойынша, Ақселеу Сейдімбек Жаңаарқа ауданының орталығы Атасу кентінің іргесіндегі Қарауылтөбеге жерленді. 19 күнгі қаралы митингке Астана қаласының әкімі Иманғали Тасмағамбетов, Асанәлі Әшімов, Алдан Смайыл, Ғалым Жайлыбай, Серік Тұрғынбеков қатысып, сөз сөйледі.
Шығармашылығы
- Алғашқы әңгімелер жинағы "Ақиық" 1972 жылы жарық көрген
- «Қыр хикаялары» (1977)
- «Тауға біткен жалбыз» (1979)
- «Кеніш» (1979)
- «Алпамыс батыр» (1979)
- «Серпер» (1982)
- «Ақ қыз» (1991) және т.б. әнгіме, повесть, очерктері
- «Күңгір-күңгір күмбездер» (1981)
- «Мың бір маржан» (1989)
- «Қазақтың әйгілі күйшілері» (1992)
- «Балталы бағаналы ел аман бол» (1993)
- «Күй шежіре» (1993)
- «Көшпелілер тарихы» (1995)
- «Ойтолғақ» (1997)
- «Күй шежіре» (2-т.; 1997)
- «Қазақ әлемі» (1997) атты ғылыми-танымдық еңбектері жарық көрді.
Аудармалары
- Гомердің «Илиада»
- «Одиссеясын» (қара сөзбен әңгіме, 1974)
- И. Можейқаның «Әлемнің 7 және 37 кереметін» (1981) қазақ тіліне аударды.
Шығармалары ағылшын, венгр, неміс, орыс, өзбек, чех, эстон тілдеріне аударылған.
Қанатты, нақыл сөзі
Ақселеу Сейдімбек өзінің «Қазақтың күй өнері» (2002) атты кітабында былай деген болатын:
«Өзіндік қасиеттен айырылған ұлт өледі. Ұлтты өлтірмейтін оның төлтума мәдениеті ғана. Сондықтан бұл жолда еткен еңбек пен төккен терді Тәңірдің сыбағасына балай жүріп, өткеннің асылдары болашақ ұрпақтың жан-жүрегін жылытуы үшін қол жалғап жіберуіміз қажет-ақ» |
. Бұл сөз оның өмірі мен шығармашылығының бағдарламасы іспеттес.
Марапаттары
- «Кеніш» кітабы үшін Қазақстан Журналистер одағының лауреаты болып, бірінші дәрежелі сыйлықпен марапатталады.
- «Құрмет» орденімен марапатталған.
Дереккөздер
- http://www.astana-akshamy.kz/aqseleu-zhane-auyzsha-tarih-arqauy/ Мұрағатталған 12 қазанның 2018 жылы.
- Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5
- Ақселеу Сейдімбек. 1 том / Авторы Ақселеу Сланұлы Сейдімбек - «Фолиант» баспасы, 010000, Астана қаласы, Ш.Айманов көшесі, 13. 2010 ж. 3-10 б.
- Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Akseleu Slanuly Sejdimbek 12 zheltoksan 1942 Atasu auyly Zhanaarka audany Қaragandy oblysy 16 kyrkүjek 2009 zhyl Astana zhazushy әdebiet zertteushi galym filologiya gylymynyn doktory 1998 professor 2003 Akseleu SejdimbekAkseleu Slanuly SejdimbekLakap atyAkseleu TaraktyTugan kүni12 zheltoksan 1942 1942 12 12 Tugan zheriZhanaarka audany Қaragandy oblysy AtasuҚajtys bolgan kүni16 kyrkүjek 2009 2009 09 16 66 zhas Қajtys bolgan zheriAstanaAzamattygyҚazakstanҰltyҚazakMansabyZhazushyShygarmalardyn tilikazakMarapattaryҚazakstan Zhurnalister Odagynyn laureaty 1979 Қazakstan Zhazushylar Odagy syjlygynyn laureaty 1989 Қazakstannyn enbek sinirgen kajratkeri 2003 ҚR Memlekettik syjlygynyn iegeri 2004 Қurmet ordeniӨmirbayanyӘkesi Slan Ekinshi dүniezhүzilik sogysta kajtys bolyp әkesinin agasy Amanbektin tәrbiesin korip osken Orta zhүzdin Tarakty ruynan 1959 zhyly Zhanaarka audanynyn ortalygynda 1 kazak orta mektebin bitirgen son komsomoldyk zholdamamen Қyzyltau Aktau kensharlarynyn mal sharuashylygynda үsh zhyl enbek etedi 1961 zhyly Әl Farabi atyndagy Қazaktyn ulttyk universitetine okuga tүsip 1968 zhyly zhurnalistika fakultetin bitirip shykty Universitette okyp zhүrip 1963 64 zhyldary Troick kalasynda әskeri mindetin atkaryp kajtady Ol Әl Farabi atyndagy universitettin Zhurnalist gazetin shygarushy alkanyn zhәne M Әuezov atyndagy Әdebi birlestiktin mүshesi Қajnar kolzhazba zhurnalynyn bas redaktory Mәskeudegi kazak zhastary kurgan Zhas tulpar atty mәdeni kozgalystyn Қazakstandagy okili bolyp shygarmashylyk zhәne kogamdyk zhumystarga sergek aralasa bastajdy Leninshil zhas gazetinin tilshisi 1968 1975 Қaragandy oblysy Ortalyk Қazakstan gazetinin zhauapty hatshysy 1975 1976 1976 1983 zh Socialistik Қazakstan gazetinin әdebiet zhәne oner boliminin mengerushisi 1983 1987 zh Bilim zhәne enbek zhurnalynyn bas redaktory 1987 1988 zh Әlem almanagynyn bas redaktory 1988 1997 zh ҚazKSR gylym akademiyasynyn Әdebiet zhәne oner institutynda gylymi kyzmetker aga gylymi kyzmetker zhetekshi gylymi kyzmetker bolim mengerushisi boldy 1997 1998 zh Қazaktyn Y Altynsarin atyndagy Bilim problemalary institutynyn direktory 1999 zhyldan Astanadagy Euraziya ulttyk universitetinde kafedra mengerushisi Akseleu Sejdimbek 2009 zhyldyn 16 kyrkүjek kүni Astana kalasynda kajtys boldy Zhazushynyn osieti bojynsha Akseleu Sejdimbek Zhanaarka audanynyn ortalygy Atasu kentinin irgesindegi Қarauyltobege zherlendi 19 kүngi karaly mitingke Astana kalasynyn әkimi Imangali Tasmagambetov Asanәli Әshimov Aldan Smajyl Ғalym Zhajlybaj Serik Turgynbekov katysyp soz sojledi ShygarmashylygyAlgashky әngimeler zhinagy Akiyk 1972 zhyly zharyk korgen Қyr hikayalary 1977 Tauga bitken zhalbyz 1979 Kenish 1979 Alpamys batyr 1979 Serper 1982 Ak kyz 1991 zhәne t b әngime povest ocherkteri Kүngir kүngir kүmbezder 1981 Myn bir marzhan 1989 Қazaktyn әjgili kүjshileri 1992 Baltaly baganaly el aman bol 1993 Kүj shezhire 1993 Koshpeliler tarihy 1995 Ojtolgak 1997 Kүj shezhire 2 t 1997 Қazak әlemi 1997 atty gylymi tanymdyk enbekteri zharyk kordi Audarmalary Gomerdin Iliada Odisseyasyn kara sozben әngime 1974 I Mozhejkanyn Әlemnin 7 zhәne 37 keremetin 1981 kazak tiline audardy Shygarmalary agylshyn vengr nemis orys ozbek cheh eston tilderine audarylgan Қanatty nakyl soziAkseleu Sejdimbek ozinin Қazaktyn kүj oneri 2002 atty kitabynda bylaj degen bolatyn Өzindik kasietten ajyrylgan ult oledi Ұltty oltirmejtin onyn toltuma mәdenieti gana Sondyktan bul zholda etken enbek pen tokken terdi Tәnirdin sybagasyna balaj zhүrip otkennin asyldary bolashak urpaktyn zhan zhүregin zhylytuy үshin kol zhalgap zhiberuimiz kazhet ak Bul soz onyn omiri men shygarmashylygynyn bagdarlamasy ispettes Marapattary Kenish kitaby үshin Қazakstan Zhurnalister odagynyn laureaty bolyp birinshi dәrezheli syjlykpen marapattalady Қurmet ordenimen marapattalgan Derekkozderhttp www astana akshamy kz aqseleu zhane auyzsha tarih arqauy Muragattalgan 12 kazannyn 2018 zhyly Қaragandy Қaragandy oblysy Enciklopediya Almaty Atamura 2006 ISBN 9965 34 515 5 Akseleu Sejdimbek 1 tom Avtory Akseleu Slanuly Sejdimbek Foliant baspasy 010000 Astana kalasy Sh Ajmanov koshesi 13 2010 zh 3 10 b Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 zhyl ISBN 9965 26 096 6