Атбасар уезі — Ақмола облысы, Омбы облысы, және Ақмола губерниясы құрамында болған әкімшілік бірлік. Орталығы — Атбасар қаласы. 1878 жылға дейін Сарысу округі, кейін 1898 жылға дейін — Атбасар округі деп аталды.
Уез | |
Атбасар уезі | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Ел | |
Кіреді | |
Уездік қала | |
Тарихы мен географиясы | |
Құрылған уақыты | 1868 |
Таратылған уақыты | 1928 |
Жер аумағы | 249,8 мың км² |
Тұрғындары | |
Тұрғыны | 86,4 мың адам (1897) |
Әкімшілік бөлінісі
1913 жылы округте 5 болыс және 1 станица: Знаменская, Кииминская, Мариинская, Покровская, Сергеевская болыстары мен Атбасар станицасы болды.
1926 жылы 8 болыс: Атбасар, Қарақой (орталығы — Жалмақ ауылы), Қарсоқпай (орталығы — Жезқазған кеніші), Пролетарская (орталығы — Красовое ауылы), Свободная (орталығы — Ишамское ауылы), Советская (орталығы — Мариинское) , Социалистік (орталығы — Атбасар ауылы), Тасөткел (орталығы — Есіл ауылы) болды.
Тарихы
Сарысу уезін құру туралы шешім Ақмола облысы құрылғаннан бір жыл өткен соң 1869 жылы қабылданды. Жаңа уезіне Сарысу өзенінің аты берілді. Уездің әкімшілік орталығын Батыс Сібір генерал-губернаторына сайлау ұсынылды, оған дейін Уездік басқаруды жойылған Атбасар округінің шенеуніктерінен құралған Атбасар ауылында орналастыру ұсынылды.
Уездің әкімшілік орталығын таңдауда Қараағаш мекені мен Ұлытау станицасы қаралды. Алайда, уездің жаңа әкімшілігін ұйымдастыру қазынадан шығындарды талап етті, сондықтан 1878 жылы 13 қыркүйекте Атбасарда уез орталығы бекітіліп, оған қала мәртебесі берілді, ал уез Атбасар болып қайта аталды.
1889 жылдан бастап уез ерікті қоныс аударушыларға мемлекеттік жерлерді босатуға рұқсат етілген жерлер санына қосылды. Бұған дейін уезде 9 ауыл болса, 1890-1897 жылдары 4 жаңа ауыл құрылды.
1898 жылы Атбасар округі уезге айналды.
1919 жылдың жазының соңында уез құрылған құрамына кірді.
1921 жылы Атбасар уезі Қырғыз АКСР Ақмола губерниясына берілді, онда 1928 жылы жойылғанға дейін қалтырылды.
Тұрғындары
1897 жылғы халық санағы бойынша уезде 86,4 мың адам тұрды. Соның ішінде қазақтар — 86,5%; орыстар — 10,6%; украиндар — 2,2%. Атбасар уездік қаласында 3038 адам тұрды.
Дереккөздер
- Волостныя, станичныя, сельскія, гминныя правленія и управленія, а также полицейскіе станы всей Россіи съ обозначеніем мѣста ихъ нахожденія — Кіевъ: Изд-во Т-ва Л. М. Фишъ, 1913.
- Демоскоп Weekly — Қосымша. Статистикалық көрсеткіштердің анықтамалығы
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Atbasar uezi Akmola oblysy Omby oblysy zhәne Akmola guberniyasy kuramynda bolgan әkimshilik birlik Ortalygy Atbasar kalasy 1878 zhylga dejin Sarysu okrugi kejin 1898 zhylga dejin Atbasar okrugi dep ataldy UezAtbasar ueziӘkimshiligiEl Resej imperiyasyKirediAkmola oblysyUezdik kalaAtbasarTarihy men geografiyasyҚurylgan uakyty1868Taratylgan uakyty1928Zher aumagy249 8 myn km TurgyndaryTurgyny86 4 myn adam 1897 Әkimshilik bolinisi1913 zhyly okrugte 5 bolys zhәne 1 stanica Znamenskaya Kiiminskaya Mariinskaya Pokrovskaya Sergeevskaya bolystary men Atbasar stanicasy boldy 1926 zhyly 8 bolys Atbasar Қarakoj ortalygy Zhalmak auyly Қarsokpaj ortalygy Zhezkazgan kenishi Proletarskaya ortalygy Krasovoe auyly Svobodnaya ortalygy Ishamskoe auyly Sovetskaya ortalygy Mariinskoe Socialistik ortalygy Atbasar auyly Tasotkel ortalygy Esil auyly boldy TarihySarysu uezin kuru turaly sheshim Akmola oblysy kurylgannan bir zhyl otken son 1869 zhyly kabyldandy Zhana uezine Sarysu ozeninin aty berildi Uezdin әkimshilik ortalygyn Batys Sibir general gubernatoryna sajlau usynyldy ogan dejin Uezdik baskarudy zhojylgan Atbasar okruginin sheneunikterinen kuralgan Atbasar auylynda ornalastyru usynyldy Uezdin әkimshilik ortalygyn tandauda Қaraagash mekeni men Ұlytau stanicasy karaldy Alajda uezdin zhana әkimshiligin ujymdastyru kazynadan shygyndardy talap etti sondyktan 1878 zhyly 13 kyrkүjekte Atbasarda uez ortalygy bekitilip ogan kala mәrtebesi berildi al uez Atbasar bolyp kajta ataldy 1889 zhyldan bastap uez erikti konys audarushylarga memlekettik zherlerdi bosatuga ruksat etilgen zherler sanyna kosyldy Bugan dejin uezde 9 auyl bolsa 1890 1897 zhyldary 4 zhana auyl kuryldy 1898 zhyly Atbasar okrugi uezge ajnaldy 1919 zhyldyn zhazynyn sonynda uez kurylgan kuramyna kirdi 1921 zhyly Atbasar uezi Қyrgyz AKSR Akmola guberniyasyna berildi onda 1928 zhyly zhojylganga dejin kaltyryldy Turgyndary1897 zhylgy halyk sanagy bojynsha uezde 86 4 myn adam turdy Sonyn ishinde kazaktar 86 5 orystar 10 6 ukraindar 2 2 Atbasar uezdik kalasynda 3038 adam turdy DerekkozderVolostnyya stanichnyya selskiya gminnyya pravleniya i upravleniya a takzhe policejskie stany vsej Rossii s oboznacheniem mѣsta ih nahozhdeniya Kiev Izd vo T va L M Fish 1913 Demoskop Weekly Қosymsha Statistikalyk korsetkishterdin anyktamalygy