Акантодтар (лат. Acanthodii) – жойылып кеткен балықтардың қарапайым жеке класы. Кейде А-ды жақжелбезектілер деп те атайды. Бұлар тұщы суларда таралған. Акантодтың дене тұрқы орташа, тығыз жауып тұратын сүйекті тақташалармен қапталған. негізі жалпақ болып келген, ірі жұп көкірек, құрсақ жүзбеқанаттарының аралығында қосымша ұсақ жүзбеқанаттары болған. А-дың осы ерекшелігіне қарап ғалымдар, олардың ерте кезде денесінің екі бүйірінде болған тұтас қатпарлардың қалдығы, жұп жүзбеқанаттарының пайда болуына бастама берген деп жорамалдайды.
Acanthodii Қазбалық ауқымы: Early Silurian–Permian | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Diplacanthus longispinus cast at the Museum für Naturkunde, Berlin | ||||||||||
|
Акантодтардың арғы тектеріне тән жақ доғаларында жеке бунақтар сақталған. Денесі ұзынша, ұршық пішінді болған. Басы, денесі сүйекті тақташалармен және көптеген қабыршақтармен қапталған. Бас қаңқасы көбіне шеміршекті кейде сүйектенген. Жақ доғасы үлкен, үстіңгі жағы 3 – 4, ал астыңғы жағы 1 – 2 элементтен түзілген. Көпшілік түрлерінде желбезек саңылаулары сыртқа жеке-жеке ашылып, кейбіреулерінде сүйекті желбезек қақпақтар пайда болған. Жақ және тіласты доғаларының арасында желбезек саңылаулары сақталған. Олардың белдеулері мен жұп желбезекқанаттарының қаңқасы қазіргі кездегі шеміршекті балықтардың қаңқасына ұқсас болған. А. палеозойдың девон кезеңінде тіршілік етіп, пермьде біржола жойылған. Қазіргі кезде А-дың бір тармағынан шеміршекті балықтар, екінші тармағынан сүйекті балықтар пайда болған деп болжам жасалады.
Дереккөздер
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Akantodtar lat Acanthodii zhojylyp ketken balyktardyn karapajym zheke klasy Kejde A dy zhakzhelbezektiler dep te atajdy Bular tushy sularda taralgan Akantodtyn dene turky ortasha tygyz zhauyp turatyn sүjekti taktashalarmen kaptalgan negizi zhalpak bolyp kelgen iri zhup kokirek kursak zhүzbekanattarynyn aralygynda kosymsha usak zhүzbekanattary bolgan A dyn osy ereksheligine karap galymdar olardyn erte kezde denesinin eki bүjirinde bolgan tutas katparlardyn kaldygy zhup zhүzbekanattarynyn pajda boluyna bastama bergen dep zhoramaldajdy Acanthodii Қazbalyk aukymy Early Silurian Permian PreK K O S D Kr P T Yu B Pg NDiplacanthus longispinus cast at the Museum fur Naturkunde BerlinDүniesi Zhamagaty Kishi zhamagaty VertebrataYksham zhamagaty GnathostomataTaby Acanthodii 1846Akantod balygynyn belgisi Diplacanthus tukymdasy Akantodtardyn argy tekterine tәn zhak dogalarynda zheke bunaktar saktalgan Denesi uzynsha urshyk pishindi bolgan Basy denesi sүjekti taktashalarmen zhәne koptegen kabyrshaktarmen kaptalgan Bas kankasy kobine shemirshekti kejde sүjektengen Zhak dogasy үlken үstingi zhagy 3 4 al astyngy zhagy 1 2 elementten tүzilgen Kopshilik tүrlerinde zhelbezek sanylaulary syrtka zheke zheke ashylyp kejbireulerinde sүjekti zhelbezek kakpaktar pajda bolgan Zhak zhәne tilasty dogalarynyn arasynda zhelbezek sanylaulary saktalgan Olardyn beldeuleri men zhup zhelbezekkanattarynyn kankasy kazirgi kezdegi shemirshekti balyktardyn kankasyna uksas bolgan A paleozojdyn devon kezeninde tirshilik etip permde birzhola zhojylgan Қazirgi kezde A dyn bir tarmagynan shemirshekti balyktar ekinshi tarmagynan sүjekti balyktar pajda bolgan dep bolzham zhasalady DerekkozderҚazak ulttyk enciklopediyasyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet