Адай ата

 Басқа мағыналар үшін Адай (айрық) деген бетті қараңыз.

Адай ата – қазақ халқының қалыптасуында көрнекті рөл атқарған тарихи тұлға. Шежіре бойынша сегіз арыс адай елі осы Адай атадан тарайды.

Адай ата
Лауазымы
1435 — 1449
Өмірбаяны
Діні	Ислам
Дүниеге келуі	15 ғасыр
Әкесі	Елтай
Анасы
Жұбайы
Балалары	Құдайке Келімберді
өңдеу

Өмірбаяны

Адай бабаның тарих аясына шығуы 15-ші ғасырдың орта тұсы. Ол кенже немересі Мұңалдың қолында бақилық болған. Адайлардың Мұңалды қарашаңырақ иесі, киелі босаға, құт-береке дарыған «Мұңал ошақ» деп ерекше атайтыны да осыдан. « Қазығұрт тауының оңтүстігінде, білетіндер оны қасиетті қараорын деп кие тұтады.

Адайлардың ең көп тараған іргелі аталарының бірі – Қосай. Қосай ата Қарақалпақстанда, Нүкістің шығысы қауымына жерленген. Жазушы Әбіш Кекілбайұлы Адайдың 1435–1449 жылдары 14 жыл хандық құрғанын жазады. Бұл тарихи деректі И.Трофимов пен Әнес Сарай нақтылай түседі.

Отбасы

Адай бабаның жұбайы – Қарақалпақ Жантаза байдың қызы деп айтылады. Құдайке мен Келімберді осы Жанардан туады. Адай тегі туралы деректемелерде шежірешілердің қай-қайсысы да Адайдың әкесі Елтай, шешесі Қанбибі екенін мойындайды.

Естелік

2007 жылы тарихи тұлға, рулы елдің атасы саналатын Адай атаға үлкен ас беріліп, ескерткіш орнатылды.

Пайдаланылған әдебиеттер

• Құлбайұлы Ы., Алтынды орда қонған жер, Ақтөбе, 1994;
• Маданов Х., Кіші жүздің шежіресі, А., 1994;
• Маңғыстау. Энциклопедия, А., 1997;
• Әбішұлы С., Өмір өрнектері, А., 2002.

Дереккөздер

1. Маңғыстау энциклопедиясы, 4том