Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Һомо Еректус (Homo erectus = 'тік тұратын адам') — плейстоценнің алғашқы және орта мезгілінде жасаған Ежелгі адам түрі болып, 2 миллион жыл бұрын алғаш Африкада, сосын басқа өңірлерде тіршілік кеше бастаған. Адамзаттың алғашқы көшуі осы Һомо Еректустан басталған. Ол бірнеше адамзат түрлерінің тіке арғы атасы, яғни , , , және осыдан тарайды. Біртіндеп жойылған түр ретінде, оның қалай жойылуы қайшылықты, әлі де зерттелу үстіндегі мәселе. Оның тағы бірнеше субтүрлері түрлі деңгейде айқындалды.
Һомо Еректустың маймылдық белгілері болған. Оның бас сүйегі талпиған жалпақ, қабақ сүйегі бұлтия шыққан. Бірақ Һомо Ерактус ата-бабасы қарағанда Қазіргі адамға көбірек ұқсайды. Ол екі аяғымен тік тұрып, денесін тік ұстаған, адам секілді жүрген; оның бойының биіктігі де қазіргі адам шамалас болған. Оның миының үлкендігі мен ми қабілеті де қазіргі адамға ұқсайды. Һомо Ерактус Ашель мәдениетінің тас өндірісімен байланысады. Ол алғаш отты пайдалана алған, сөйлей білген, ұйымдасқан, жаралы немесе ауру мүшелеріне қарайласқан, өнер бұйымын жасай алған.
Аталуы
Һомо Еректустың алғашқы қалдығы - 1893 жылы түсіндірген ғалым Голландия анатомисті (Eugène Dubois). Адамзат Азиядан басталған делінетін гипотеза бойынша гиббондарды адамзатқа ең жақын деп сенген ол, маймыл мен адамдардың "жоғалған байланысын" іздеп Оңтүстік-Шығыс Азияға барады. Һомо Еректус оның бір реткі экспедициясында табылған тұңғыш қазынды қалдық.
Шығыс Ява Тринильдегі Соло өзенінің жағасынан осы қазып алған ол оны шимпанзе тұқымына жататын Anthropopithecus erectus ретінде анықтайды. Бірақ келесі жылы ол оны Pithecanthropus erectus (бұл атауды Эрнст Геккель [Ernst Haeckel] 1868 жылы адам мен қазбалы приматтар арасындағы гипотезалық байланыс үшін берген еді) деген түрге жатқызады. Еректус деп аталу себебі, жілігі бойынша Ява адамы екі аяқты және тік жүреді деп болжанады. Алайда, кейбір ғалымдар мұнда «жетіспейтін байланыс» бар деп таниды да, нәтижеде Дюбуа ашқан жаңалық елеусіз қалады.
1921 жылы, Йохан Гуннар Андерссон Қытайдың Жукоудианынан тапқан екі тіс көпшіліктің қызығуын туғызды. Тістерді сипаттағанда, Дэвидсон Блэк ежелгі гректің сино (Σίνα) - қытай, латынның Пекиненс (pekinensis) - пекиндік деген сөздерін қолданып, оны Пекиндік Синантроп деп атады. Кейінгі қазба жұмыстары 40-тан астам адамның 200-ге жуық қазбаларын тапты, олардың бесеуі толық сүйектер. Франц Вайденрейч өзінің Palaeontologica Sinica журналында (D сериясы) жарияланған бірнеше монографиясында бұл заттарды егжей-тегжейлі сипаттады . Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде түпнұсқа үлгілердің барлығы Қытайға апарып сақатамақ болып, шекарадан заңсыз алып өтку кезінде жоғалғалды. Бірақ Нью-Йорктегі Американдық табиғи тарих мұражайында және Пекиндегі омыртқалы палеонтология және палеоантропология институтында жұмыс жасайтын Вейденрейх олардың үлгісін жасады.
1950 жылы Эрнст Мэйр Ява адамы және Пекин адамы арасындағы ұқсастық бойынша оларды Һомо Еректус деп атады. ХХ ғасыр бойы, антропологтар Һомо Еректустың адамзат эволюциясындағы рөлін талқылады. Жаңа ғасыр басында, Ява және Жукоудианнан табылған заттар бойынша, қазіргі адам алғаш Азияда эволюция жасады деген пікір орнықты. Кейбір натуралистер - арасында әйгілі Чарльз Дарвин бар - адамзаттың алғашқы ата-бабасы Африкадан басталған деп есептеген болатын. Дарвин адамдарға жақын туыс болып табылатын шимпанзе мен горилла тек Африкада дамып, өмір сүретініне назар аударған еді.
Дереккөздер
- Reconstruction by John Gurche (2010), Smithsonian Museum of Natural History, based on KNM ER 3733 and KNM ER 992|992. Abigail Tucker, "A Closer Look at Evolutionary Faces Мұрағатталған 5 желтоқсанның 2013 жылы.", Smithsonian.com, 25 February 2010.
- Swisher, Curtis, p. 70
- The First Knock at the Door, Peking Man Site Museum. «In the summer of 1921, Dr. J.G. Andersson and his companions discovered this richly fossiliferous deposit through the local quarry men's guide. During examination he was surprised to notice some fragments of white quartz in tabus, a mineral normally foreign in that locality. The significance of this occurrence immediately suggested itself to him and turning to his companions, he exclaimed dramatically "Here is primitive man, now all we have to do is find him!"».
- Review of the History, Peking Man Site Museum. «During 1927–1937, abundant human and animal fossils as well as artefact were found at Peking Man Site, it made the site to be the most productive one of the Homo erectus sites of the same age all over the world. Other localities in the vicinity were also excavated almost at the same time.».
- Darwin Charles R. The Descent of Man and Selection in Relation to Sex — John Murray, 1871. — ISBN 978-0-8014-2085-6.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Һomo Erektus Homo erectus tik turatyn adam plejstocennin algashky zhәne orta mezgilinde zhasagan Ezhelgi adam tүri bolyp 2 million zhyl buryn algash Afrikada sosyn baska onirlerde tirshilik keshe bastagan Adamzattyn algashky koshui osy Һomo Erektustan bastalgan Ol birneshe adamzat tүrlerinin tike argy atasy yagni zhәne osydan tarajdy Birtindep zhojylgan tүr retinde onyn kalaj zhojyluy kajshylykty әli de zerttelu үstindegi mәsele Onyn tagy birneshe subtүrleri tүrli dengejde ajkyndaldy Tautaavel Һomo Eraktusy Franciya kalpyna keltirilgen Һomo Erektustyn majmyldyk belgileri bolgan Onyn bas sүjegi talpigan zhalpak kabak sүjegi bultiya shykkan Birak Һomo Eraktus ata babasy karaganda Қazirgi adamga kobirek uksajdy Ol eki ayagymen tik turyp denesin tik ustagan adam sekildi zhүrgen onyn bojynyn biiktigi de kazirgi adam shamalas bolgan Onyn miynyn үlkendigi men mi kabileti de kazirgi adamga uksajdy Һomo Eraktus Ashel mәdenietinin tas ondirisimen bajlanysady Ol algash otty pajdalana algan sojlej bilgen ujymdaskan zharaly nemese auru mүshelerine karajlaskan oner bujymyn zhasaj algan AtaluyҺomo Erektustyn algashky kaldygy 1893 zhyly tүsindirgen galym Gollandiya anatomisti Eugene Dubois Adamzat Aziyadan bastalgan delinetin gipoteza bojynsha gibbondardy adamzatka en zhakyn dep sengen ol majmyl men adamdardyn zhogalgan bajlanysyn izdep Ontүstik Shygys Aziyaga barady Һomo Erektus onyn bir retki ekspediciyasynda tabylgan tungysh kazyndy kaldyk Eresek әjel Һomo Erektustyn resonstrukciyasy Shygys Yava Trinildegi Solo ozeninin zhagasynan osy kazyp algan ol ony shimpanze tukymyna zhatatyn Anthropopithecus erectus retinde anyktajdy Birak kelesi zhyly ol ony Pithecanthropus erectus bul ataudy Ernst Gekkel Ernst Haeckel 1868 zhyly adam men kazbaly primattar arasyndagy gipotezalyk bajlanys үshin bergen edi degen tүrge zhatkyzady Erektus dep atalu sebebi zhiligi bojynsha Yava adamy eki ayakty zhәne tik zhүredi dep bolzhanady Alajda kejbir galymdar munda zhetispejtin bajlanys bar dep tanidy da nәtizhede Dyubua ashkan zhanalyk eleusiz kalady 1921 zhyly Johan Gunnar Andersson Қytajdyn Zhukoudianynan tapkan eki tis kopshiliktin kyzyguyn tugyzdy Tisterdi sipattaganda Devidson Blek ezhelgi grektin sino Sina kytaj latynnyn Pekinens pekinensis pekindik degen sozderin koldanyp ony Pekindik Sinantrop dep atady Kejingi kazba zhumystary 40 tan astam adamnyn 200 ge zhuyk kazbalaryn tapty olardyn beseui tolyk sүjekter Franc Vajdenrejch ozinin Palaeontologica Sinica zhurnalynda D seriyasy zhariyalangan birneshe monografiyasynda bul zattardy egzhej tegzhejli sipattady Ekinshi dүniezhүzilik sogys kezinde tүpnuska үlgilerdin barlygy Қytajga aparyp sakatamak bolyp shekaradan zansyz alyp otku kezinde zhogalgaldy Birak Nyu Jorktegi Amerikandyk tabigi tarih murazhajynda zhәne Pekindegi omyrtkaly paleontologiya zhәne paleoantropologiya institutynda zhumys zhasajtyn Vejdenrejh olardyn үlgisin zhasady 1950 zhyly Ernst Mejr Yava adamy zhәne Pekin adamy arasyndagy uksastyk bojynsha olardy Һomo Erektus dep atady HH gasyr bojy antropologtar Һomo Erektustyn adamzat evolyuciyasyndagy rolin talkylady Zhana gasyr basynda Yava zhәne Zhukoudiannan tabylgan zattar bojynsha kazirgi adam algash Aziyada evolyuciya zhasady degen pikir ornykty Kejbir naturalister arasynda әjgili Charlz Darvin bar adamzattyn algashky ata babasy Afrikadan bastalgan dep eseptegen bolatyn Darvin adamdarga zhakyn tuys bolyp tabylatyn shimpanze men gorilla tek Afrikada damyp omir sүretinine nazar audargan edi DerekkozderReconstruction by John Gurche 2010 Smithsonian Museum of Natural History based on KNM ER 3733 and KNM ER 992 992 Abigail Tucker A Closer Look at Evolutionary Faces Muragattalgan 5 zheltoksannyn 2013 zhyly Smithsonian com 25 February 2010 Swisher Curtis p 70 The First Knock at the Door Peking Man Site Museum In the summer of 1921 Dr J G Andersson and his companions discovered this richly fossiliferous deposit through the local quarry men s guide During examination he was surprised to notice some fragments of white quartz in tabus a mineral normally foreign in that locality The significance of this occurrence immediately suggested itself to him and turning to his companions he exclaimed dramatically Here is primitive man now all we have to do is find him Review of the History Peking Man Site Museum During 1927 1937 abundant human and animal fossils as well as artefact were found at Peking Man Site it made the site to be the most productive one of the Homo erectus sites of the same age all over the world Other localities in the vicinity were also excavated almost at the same time Darwin Charles R The Descent of Man and Selection in Relation to Sex John Murray 1871 ISBN 978 0 8014 2085 6