Гюйгенс Христиан (нидер. Christiaan Huygens, 1629 ж. Гааге қаласы - 1695) – голландиялық физик, механик, математик және астроном. 1645-1647 ж.ж. Лейден университетiнде және 1647-1649 ж.ж. Бред университетiнде оқыған. 1665-168 ж.ж. Парижде тұрып, Париж ғылым академиясының мүшесi болып тағайындалады, 1681 ж. бастап Гаагада тұрады.
Christiaan Huygens | |
---|---|
Christiaan Huygens | |
Туған күні, жері | 14 сәуір 1629 , Netherlands |
Қайтыс болған күні, жері | 8 шілде 1695 (aged 66) Netherlands |
Тұратын жері | Netherlands, France |
Ұлты | |
Зерттеу салалары | |
Интитуттары | |
Alma mater | |
| |
Еңбегі үшін әйгілі | Explanation formulae First theoretical physicist |
Influences | |
Influenced | Готфрид Вильгельм Лейбниц Isaac Newton |
Гюйгенстiң физикалық зерттеулерi механика, оптика, молекулалық физика салалары бойынша болды. Ең алғаш 1656 ж. маятниктi сағатты ойлап тапты. Физикалық маятниктiң тербелiс центрiн және оның тербелiс периодын анықтау бойынша есеп шығарды. Сонымен қатар серпiмдi денелердiң соқтығысуын зерттеп, 1669 ж. оның заңдарын қорытты және "тiрi" күштердiң қозғалыс мөлшерiнiң сақталу заңын орнатты.
1678 ж. жарықтың толқындық теориясын ашты. Жарықтың таралу механизмiн түсiндiрiп, өзiнiң атымен аталатын әйгiлi принципiн ашты (Гюйгенс принципi). "Кристалл осi" деген түсiнiктi енгiздi. 1678 ж. жарық поляризациясын ашты.
1665 ж. Р.Гукпен бiрге термометрдiң тұрақты нүктелерi – мұздың еру нүктесi және судың қайнау нүктесiн орнатты. 1667 ж. су қатқан кезде ұлғаятынын көрсеттi.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Gyujgens Hristian nider Christiaan Huygens 1629 zh Gaage kalasy 1695 gollandiyalyk fizik mehanik matematik zhәne astronom 1645 1647 zh zh Lejden universitetinde zhәne 1647 1649 zh zh Bred universitetinde okygan 1665 168 zh zh Parizhde turyp Parizh gylym akademiyasynyn mүshesi bolyp tagajyndalady 1681 zh bastap Gaagada turady Christiaan HuygensChristiaan HuygensTugan kүni zheri 14 sәuir 1629 NetherlandsҚajtys bolgan kүni zheri 8 shilde 1695 aged 66 NetherlandsTuratyn zheri Netherlands FranceҰltyZertteu salalaryIntituttaryAlma materEnbegi үshin әjgili Explanation formulae First theoretical physicistInfluencesInfluenced Gotfrid Vilgelm Lejbnic Isaac NewtonHristian Gyujgens Gyujgenstin fizikalyk zertteuleri mehanika optika molekulalyk fizika salalary bojynsha boldy En algash 1656 zh mayatnikti sagatty ojlap tapty Fizikalyk mayatniktin terbelis centrin zhәne onyn terbelis periodyn anyktau bojynsha esep shygardy Sonymen katar serpimdi denelerdin soktygysuyn zerttep 1669 zh onyn zandaryn korytty zhәne tiri kүshterdin kozgalys molsherinin saktalu zanyn ornatty 1678 zh zharyktyn tolkyndyk teoriyasyn ashty Zharyktyn taralu mehanizmin tүsindirip ozinin atymen atalatyn әjgili principin ashty Gyujgens principi Kristall osi degen tүsinikti engizdi 1678 zh zharyk polyarizaciyasyn ashty 1665 zh R Gukpen birge termometrdin turakty nүkteleri muzdyn eru nүktesi zhәne sudyn kajnau nүktesin ornatty 1667 zh su katkan kezde ulgayatynyn korsetti