Тасқын – қар мен мұздықтың тез еруінен және мол нөсер жаңбырдан өзен деңгейінің қысқа мерзімде күрт көтерілуі. Тасқынның су тасудан айырмашылығы жылдың кез келген уақытында болады. Егер Тасқын өзеннің жеке бір бөлігінде байқалса, онда бұл құбылыс ағыспен төмен қарай қатты шапшаңдықпен (жазық өзендерде – 5 км/сағ., тау өзендерінде 45 км/сағ.) таралады. Күшті Тасқындар су басуына ұласуы мүмкін. Ағыны реттелген өзендер алқабына Тасқын қауіпті емес.
Пайда болу себептеріне байланысты су тасқынын шартты түрде үш топқа бөлуге болады:
- күшті жауын-шашыннан немесе қардың (мұздың) тез еруінен;
- қуалай соққан желдің әсерінен және өзеннің теңізге құятын сағаларында;
- су астында жер сілкінудің салдарынан пайда болады. Мұнда аса ірі толқындар көтеріліп, жойқын кушпен жағалауға соғады, толқынның биіктігі 15-30 метрге дейін кетеріліп, таралу жылдамдығы сағатыпа 400-800 километрге жетуі мүмкін.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Taskyn kar men muzdyktyn tez eruinen zhәne mol noser zhanbyrdan ozen dengejinin kyska merzimde kүrt koterilui Taskynnyn su tasudan ajyrmashylygy zhyldyn kez kelgen uakytynda bolady Eger Taskyn ozennin zheke bir boliginde bajkalsa onda bul kubylys agyspen tomen karaj katty shapshandykpen zhazyk ozenderde 5 km sag tau ozenderinde 45 km sag taralady Kүshti Taskyndar su basuyna ulasuy mүmkin Agyny rettelgen ozender alkabyna Taskyn kauipti emes Taskyn Pajda bolu sebepterine bajlanysty su taskynyn shartty tүrde үsh topka boluge bolady kүshti zhauyn shashynnan nemese kardyn muzdyn tez eruinen kualaj sokkan zheldin әserinen zhәne ozennin tenizge kuyatyn sagalarynda su astynda zher silkinudin saldarynan pajda bolady Munda asa iri tolkyndar koterilip zhojkyn kushpen zhagalauga sogady tolkynnyn biiktigi 15 30 metrge dejin keterilip taralu zhyldamdygy sagatypa 400 800 kilometrge zhetui mүmkin Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet