Бенедикт (Барух) Спиноза (Spіnoza) (24.11.1632 жыл, Амстердам, – 21.2.1677 жыл, Гаага) – материалистік, пантеистік көзқарастағы Нидерланд философы.
Спинозаның философиялық көзқарасы ең алдымен ортағасырлық еврей философиясының (Маймонид, ) ықпалында қалыптаса бастағанымен Дж. Бруноның пантеистік-материалистік көзқарасын, Декарттың рационалистік методын, Т.Гоббстың философиясын игеруі оның пантеистік-материалистік көзқарасқа көшуіне себеп болды. Ол пантеистік дәстүрдегі табиғат пен құдай біртұтас субстанция деген қағиданы өзінің онтологиясына негіз етіп алды. Таным теориясында рационалистік бағыт ұстанып, интеллектуалдық ақыл-ойға, парасатқа негізделген білімді сезімдік таным мен тәжірибеден жоғары қойды. Оның ілімін рационалды интуитивті гносеология, пантеистік метафизика, табиғат жайлы натуралистік көзқарас құрады. Спиноза діни-телеологиялық қағиданы жоққа шығарып, механикалық детерменизмді жақтады. “” тарихи-рационалистік тұрғыда сынап, діни нанымды надандыққа балады.
Ол өзінің пантеистік метафизикасы мен соған негізделген этикасын нағыз дін деп жариялады.
Дереккөздер
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998. ISBN 5-89800-123-9
- Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Baruch Spinoza |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Benedikt Baruh Spinoza Spinoza 24 11 1632 zhyl Amsterdam 21 2 1677 zhyl Gaaga materialistik panteistik kozkarastagy Niderland filosofy Spinozanyn filosofiyalyk kozkarasy en aldymen ortagasyrlyk evrej filosofiyasynyn Majmonid ykpalynda kalyptasa bastaganymen Dzh Brunonyn panteistik materialistik kozkarasyn Dekarttyn racionalistik metodyn T Gobbstyn filosofiyasyn igerui onyn panteistik materialistik kozkaraska koshuine sebep boldy Ol panteistik dәstүrdegi tabigat pen kudaj birtutas substanciya degen kagidany ozinin ontologiyasyna negiz etip aldy Tanym teoriyasynda racionalistik bagyt ustanyp intellektualdyk akyl ojga parasatka negizdelgen bilimdi sezimdik tanym men tәzhiribeden zhogary kojdy Onyn ilimin racionaldy intuitivti gnoseologiya panteistik metafizika tabigat zhajly naturalistik kozkaras kurady Spinoza dini teleologiyalyk kagidany zhokka shygaryp mehanikalyk determenizmdi zhaktady tarihi racionalistik turgyda synap dini nanymdy nadandykka balady Ol ozinin panteistik metafizikasy men sogan negizdelgen etikasyn nagyz din dep zhariyalady Derekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Sayasi tүsindirme sozdik Almaty 2007 ISBN 9965 32 491 3 Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Baruch Spinoza