Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Хуанхэ (қыт. дәст. 黃河, жеңіл. 黄河, пінин: Huáng hé;, сөзбе-сөз: «сары өзен») — Азияның ең ірі өзені, Қытайдың шығыс бөлігінен ағады. Суы тым лайлы болуынан “сары өзен” аталған. Ұзындығы 4845 километр, су жиналатын алабының ауданы 771 мың км². Ірі салалары — , , , , , . Тибет таулы қыратының шығысындағы 4000 м биіктіктегі Баян-Хара-Ула жотасынан басталып, Сары теңіздің Бохайвань шығанағына атырау жасап құяды. Жоғарғы ағысында Куньлунь тау жүйесіндегі Орин-Нур және Жарин-Нур көлдері және Наньшань тауларының сілемдері арқылы ағады. Орта ағысында қырқалы Ордос және Сары топырақ үстірттері арқылы үлкен ирелең жасап, Шаньси тауларынан терең шатқалдармен (Саньмынься, т.б.), төменгі ағысындағы соңғы 700 километрді Ұлы Қытай жазығы арқылы ағады. Орташа су ағымы 2000 куб метр/секунд; режимі муссондық. Су тасығанда деңгейінің ауытқу шегі жазық бөлігінде 4–5 м-ге, таулы бөліктерде 15–20 м-ге дейін көтеріледі. Х. Сары топырақ үстірті мен Шаньси тауларынан тасындылар мен тосқындарды шайып әкетіп, оның жыл сайынғы көрсеткіштері жөнінен (1380 млн т) дүние жүзі өзендері бойынша 1-орын алады. Мыс., 1 куб метр суында 34 кг (тасқын кезінде 700 кг) тосқын болады. Тасындылардың жиналуына байланысты арнасы маңындағы жазықтардан 3 — 10 м биікке көтерілген. Хуанхэ және оның салаларындағы тұрғызылған ұзындығы 5000 км-дей көтерме бөгеттер (дамбылар) жиі бұзылып, су басулар болып тұрады. Саньмынься және Люцзяся СЭС-лары салынған. Хуайхэ өзенімен бірге Ұлы каналмен жалғастырылған. Төменгі ағысында кеме жүзеді. Алабында халық жиі қоныстанған; Қытайдың егістік жерінің 40%-ы осында. Жағалауындағы ірі қалалары: Ланьчжоу, Баотоу, Лоян, Чжэнчжоу, Кайфын, Цзинань.
| Хуанхэ | |
|---|---|
| қыт. 黄河 | |
 Хуанхэ | |
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 5464 км |
| Су алабының ауданы | 752 000 км² |
| Су алабы | Сары теңіз |
| Су шығыны | 2571 м³/с |
| Бастауы | Тибет таулы қыраты |
| • Биіктігі | 4500 м |
| • Координаттары | 34°39′31″ с. е. 96°20′25″ ш. б. / 34.65861° с. е. 96.34028° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Сағасы | Сары теңіз |
| • Биіктігі | 0 м |
| • Координаттары | 37°45′47″ с. е. 119°09′43″ ш. б. / 37.76306° с. е. 119.16194° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 37°45′47″ с. е. 119°09′43″ ш. б. / 37.76306° с. е. 119.16194° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Орналасуы | |
 Хуанхэ өзенінің картасы | |
| Ел | Қытай |
| Ортаққордағы санаты: Хуанхэ | |
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Huanhe kyt dәst 黃河 zhenil 黄河 pinin Huang he sozbe soz sary ozen Aziyanyn en iri ozeni Қytajdyn shygys boliginen agady Suy tym lajly boluynan sary ozen atalgan Ұzyndygy 4845 kilometr su zhinalatyn alabynyn audany 771 myn km Iri salalary Tibet tauly kyratynyn shygysyndagy 4000 m biiktiktegi Bayan Hara Ula zhotasynan bastalyp Sary tenizdin Bohajvan shyganagyna atyrau zhasap kuyady Zhogargy agysynda Kunlun tau zhүjesindegi Orin Nur zhәne Zharin Nur kolderi zhәne Nanshan taularynyn silemderi arkyly agady Orta agysynda kyrkaly Ordos zhәne Sary topyrak үstirtteri arkyly үlken irelen zhasap Shansi taularynan teren shatkaldarmen Sanmynsya t b tomengi agysyndagy songy 700 kilometrdi Ұly Қytaj zhazygy arkyly agady Ortasha su agymy 2000 kub metr sekund rezhimi mussondyk Su tasyganda dengejinin auytku shegi zhazyk boliginde 4 5 m ge tauly bolikterde 15 20 m ge dejin koteriledi H Sary topyrak үstirti men Shansi taularynan tasyndylar men toskyndardy shajyp әketip onyn zhyl sajyngy korsetkishteri zhoninen 1380 mln t dүnie zhүzi ozenderi bojynsha 1 oryn alady Mys 1 kub metr suynda 34 kg taskyn kezinde 700 kg toskyn bolady Tasyndylardyn zhinaluyna bajlanysty arnasy manyndagy zhazyktardan 3 10 m biikke koterilgen Huanhe zhәne onyn salalaryndagy turgyzylgan uzyndygy 5000 km dej koterme bogetter dambylar zhii buzylyp su basular bolyp turady Sanmynsya zhәne Lyuczyasya SES lary salyngan Huajhe ozenimen birge Ұly kanalmen zhalgastyrylgan Tomengi agysynda keme zhүzedi Alabynda halyk zhii konystangan Қytajdyn egistik zherinin 40 y osynda Zhagalauyndagy iri kalalary Lanchzhou Baotou Loyan Chzhenchzhou Kajfyn Czinan Huanhekyt 黄河HuanheSipattamasyҰzyndygy 5464 kmSu alabynyn audany 752 000 km Su alaby Sary tenizSu shygyny 2571 m sBastauy Tibet tauly kyraty Biiktigi 4500 m Koordinattary 34 39 31 s e 96 20 25 sh b 34 65861 s e 96 34028 sh b 34 65861 96 34028 G O Ya T Sagasy Sary teniz Biiktigi 0 m Koordinattary 37 45 47 s e 119 09 43 sh b 37 76306 s e 119 16194 sh b 37 76306 119 16194 G O Ya Koordinattar 37 45 47 s e 119 09 43 sh b 37 76306 s e 119 16194 sh b 37 76306 119 16194 G O Ya T OrnalasuyHuanhe ozeninin kartasyEl ҚytajOrtakkordagy sanaty HuanheDerekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 II tom Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet