Рекреациялық география

Рекреациялық география — адамдардың жұмыстан тыс уақыттағы ұйымдастырудың аумақтық жүйелерінің қызмет етуі мен дамуының географиялық заңдылықтарын зерттейтін ғылыми бағыт. Еуропа мен Американың көптеген елдерінде pекреациялық географияның ұқсас түрлері — туризм мен географиясы, бос уақыт географиясы. Рекреациялық географияның негізгі зерттейтін нысаны — аумақтық рекреациялық жүйе (АРЖ). Рекреациялық география АРЖ-дің басқа аумақтық жүйелермен байланысын, оның қасиеттері мен жеке жүйешіктерін, рекреациялық ресурстарды, рекреациялық аудандарды, АРЖ-ді басқару мен болжау жолдарын зерттейді.

Негізгі ұғымдары

• бос уақыт;

• демалу;

• демалыс;

• рекреациялық жұмыс және қызмет;

• рекреациялық қажеттіліктер және рекреациялық қызметке сұраныс;

• туризм.

Бос уақыт — жұмыстан тыс уақыттың бөлігі, үй міндеттерінен, жұмыс орнына көшу және биологиялық қажеттіліктер. Рекреациялық процесті дамытудың қажетті шарты, тарихи дәуірдің ерекшеліктерін көрсететін динамикалық категория. инженерлік-құрылыс және пайдалану көрсеткіштерінің көмегімен сипатталады. Бос уақыт -адамның жеке басын дамытуға бағытталған өндірістік немесе өмірлік қажеттіліктермен айналыспайтын бос уақыттың бөлігі.

Демалу — бұл шаршауды тудырған әрекетті тоқтату жағдайында болатын ақыл-ой мен физикалық өнімділікті қалпына келтіру процесі. Адамның кезкелген іс-әрекеті шұғыл қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталмайды және ақша табумен байланысты емес.

Демалыс — адамның физикалық және рухани күштерін қалпына келтіру, денсаулығы мен жұмыс қабілеттілігін арттыру;

Рекреациялық жұмыс жұмыстан тыс уақыттың ауысуына байланысты айқын циклмен сипатталады. Жұмыстан тыс уақытта бос уақыт бөлінеді.

Рекреациялық қызмет - адамның мінез-құлқының әртүрлілігімен және процестің өзіндік құндылығымен сипатталатын физикалық және рухани күштерді қалпына келтіру және жеке тұлғаны жан-жақты дамыту мақсатында жүзеге асырылатын бос уақыттағы қызмет.

Жұмыстан тыс уақыт жұмсалады:

• биологиялық қажеттіліктерді қанағаттандыру;
• үй еңбегі;
• жұмыс орнына көшуге және кері қайтуға жұмсалған уақыт;
• демалыс (рекреация).

Рекреациялық қажеттіліктер - физикалық, психикалық және рухани күштерді қалпына келтіру қажеттіліктері. Рекреациялық қажеттіліктерді қанағаттандыру рекреациялық қызмет барысында жүреді.

Туризм - тұрақты тұрғылықты жерінен тыс жерлерде сауықтыру, танымдық, спорттық және мәдени-ойын-сауық сабақтарына арналған бос уақыттағы қызмет.

Дереккөздер

1. Қазақ тілі термиңдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6