Жаппар Өмірбеков

Жаппар Ералыұлы Өмірбеков (20 қараша 1920 жыл, Бесоба, Қарқаралы ауданы, Қарағанды облысы – 3 мамыр 2010 жыл, Алматы) — кеңес және қазақ ақыны, балалар жазушысы, прозашы, аудармашы, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген мәдениет қайраткері. Найман тайпасының Төртуыл руынан шыққан.

Жаппар Өмірбеков
Жаппар Ералыұлы Өмірбеков
Туған күні	20 қараша 1920 (1920-11-20)
Туған жері	Бесоба ауылы, Қарқаралы ауданы, Қарағанды облысы
Қайтыс болған күні	3 мамыр 2010 (2010-05-03) (89 жас)
Қайтыс болған жері	Алматы
Азаматтығы	КСРО  Қазақстан
Ұлты	Қазақ
Мансабы	Ақын, балалар жазушысы, прозашы, аудармашы, редактор
Шығармашылық жылдары	1954 – 2010.жж
Жанры	поэма, поэзия, повесть, роман, өлеңдер
Шығармалардың тілі	Қазақ тілі
Дебюті	Алғашқы сөз. Өлеңдер. 1954.ж
Марапаттары

Еңбек жолы

1920 жылы 20 қарашада Қарағанды облысы, Қарқаралы ауданы Бесоба кеңшарына қарайтын Қоңыртөбе тауының бауырында туған. Қарағандының қазіргі Жамбыл атындағы қазақ мектебінде, мұғалімдер институтында оқиды. Сосын Тельман ауданының мектептерінде ұстаздық етеді. 1944 – 1945 жж. «Социалистік Қазақстан» (қазіргі «Егемен Қазақстан») газетінің Қарағанды облысындағы тілшісі болды. 1947 жылы Қазақ ұлттық университетінің журналистика факультетін бітіріп, «Әдебиет және искусство» журналы редакциясында бөлім меңгерушісі, 1951 – 1952 жж. жауапты хатшы қызметін атқарады.

Осы жылдары Қазақ ұлттық университетіің аспирантурасын бітіреді. 1952 – 1957 жж. қазіргі «Жазушы» баспасында аға редактор, поэзия редакциясының меңгерушісі, 1957 – 1959 жж. М.Горький атындағы Әдебиет институтында, КСРО Жазушылар одағының жоғары әдеби курсында білім алған. 1959 – 1965 жж. Алматы телевизия студиясының, Қазақ КСР Телевизия мен радиохабар жөніндегі мемлекеттік комитетінің бас редакторы, 1965 – 1977 жж. «Жұлдыз» журналының ғылым мен өнер бөлімінің меңгерушісі, Қазақстан Жазушылар одағының балалар мен жасөспірімдер әдебиеті кеңесінің жауапты хатшысы, ал 1977 – 1981 жж. «Жазушы» баспасында редакция меңгерушісі болып істейді.

Шығармашылығы

Тырнақалды жырлары баспасөзде 1938 жылдан бастап жарияланады. Өлеңдері мен поэмалары «Невеста героя» (СП, 1960), «Про тетю Аню» (Казгослитиздат, 1960), «Голубинный свет» (1970) деген атпен орыс тілінде жеке кітап болып басылып шықты.

Джордж Байрон, Пушкин, Лермонтов, Мацкевич, Некрасов, Маяковский, Исаковский, С.Михалков, С.Маршал А.Барто, т.б. аударуға қатысты. Қырғыздың «Манасынан» «Семетейдің еліне қайтуы» деген үлкен бөлімін, В.Кавериннің «Екі капитан» (Екінші кітабы), В.Богомоловтың «Қырық төрттің тамызы», Г.Лонгфеллоның «Гайавата туралы жыр» поэмасын, тағы басқа туындылар ды қазақ тіліне аударды.

Шығармалары

• Алғашқы сөз. Өлеңдер. А., ҚМКӘБ, 1954;
• Елеусіз. Әңгіме. А., ҚМ КӨБ, 1955;
• Батырдың қалыңдығы. Дастан. А., ҚМ КӨБ, 1958;
• Жиырма төрт сағат. Өлеңдер. А., ҚМ КӨБ, 1959;
• Мың терезе. Өлеңдер. А., ҚМКӘБ, 1962;
• Ерлік пен махаббат. Дастан. А., «Жазушы», 1966;
• Замандас сырласым. Әңгіме, очерктер. А., «Қазақстан», 1967;
• Көңілімнің құстары. Таңдамалы. А., «Жазушы», 1969;
• Жер ұшқын дары. Өлеңдер. А., «Жазушы», 1976;
• Қызыл су. Повесть. А., «Жазушы», 1977;
• Перзенттерім. Таңдамалы. А., «Жазушы», 1980;
• Тас түйін. Повесть. А., «Жалын», 1980;
• Атыңнан айналайын. Өлеңдер. А., «Жазушы», 1984;
• Шуақты күндер. Өлеңдер, поэмалар. А., «Жазушы», 1986;
• Любовь и мужество. Стихи. А., 1991;
• Неепроста цветут сады. Стихи. А., 1991;
• Қызыл қырғын. Астана. «Елорда», 2004.

Марапаттары

«Тың және тыңайған жерлерді игергені үшін», «Ерлік еңбегі үшін», «ҚР Тәуелсіздігіне 10 жыл» (2001), «Астанаға 10 жыл» (2008) медальдарымен және Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет Грамотасымен екі рет марапатталған. «Парасат» орденінің иегері (2006). Қарқаралы қаласының Құрметті азаматы.

Дереккөздер

1. Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса - Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл